แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
ผู้ร้องเป็นเจ้าของรถจักรยานยนต์อยู่ในขณะที่มีการใช้รถจักรยานยนต์กระทำความผิด แต่ระหว่างพิจารณาคดีในศาลชั้นต้นผู้ร้องได้ขายรถจักรยานยนต์ให้บุคคลภายนอกไป บุคคลภายนอกนั้นจึงเป็นเจ้าของรถจักรยานยนต์นับแต่ที่ผู้ร้องได้ขายให้เมื่อศาลชั้นต้นพิพากษาให้ริบย่อมตกเป็นของแผ่นดิน บุคคลภายนอกผู้ซื้อไว้ไม่มีกรรมสิทธิ์อีกต่อไป แม้ผู้ร้องจะซื้อรถจักรยานยนต์คืนมา ผู้ร้องก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์และไม่มีสิทธิร้องขอคืนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 36
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องจากศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 40 วรรคสอง, 340 ตรี และริบรถจักรยานยนต์ของกลางที่ศาลชั้นต้นสั่งริบหมายเลขทะเบียนสุโขทัย ฉ-2636 ปัจจุบันได้เปลี่ยนหมายเลขทะเบียนเป็นสุโขทัย ช-9922 โดยผู้ร้องมิได้รู้เห็นเป็นใจด้วยในการกระทำความผิด ขอให้สั่งคืนรถจักรยานยนต์ของกลางแก่ผู้ร้อง
โจทก์ยื่นคำคัดค้านว่า ผู้ร้องมีส่วนรู้เห็นเป็นใจด้วยในการที่จำเลยนำรถจักรยานยนต์ของกลางไปใช้กระทำความผิดขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้อง ผู้ร้องอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษายืน ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของผู้ร้องมีว่า ผู้ร้องมีสิทธิจะขอคืนรถจักรยานยนต์ของกลางได้หรือไม่ข้อเท็จจริงฟังเป็นที่ยุติแล้วว่า ขณะที่จำเลยนำรถจักรยานยนต์ของกลางไปใช้ในการกระทำผิดนั้น ผู้ร้องเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในรถคันดังกล่าวอยู่ และได้ขอรับรถคันดังกล่าวไปเก็บรักษาไว้จากเจ้าพนักงานตำรวจ ระหว่างการพิจารณาคดีของศาลชั้นต้นปรากฎว่ามีการโอนขายรถคันดังกล่าวไปให้แก่บุคคลภายนอกและมีการเปลี่ยนแปลงหมายเลขทะเบียนรถคันดังกล่าวจาก สุโขทัยฉ-2636 เป็น พิษณุโลก ท-3893 ต่อมาศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาให้ริบรถจักรยานยนต์ของกลางคันดังกล่าว ผู้ร้องจึงได้ซื้อรถคันดังกล่าวคืนจากบุคคลภายนอกกลับมาเป็นของผู้ร้องเปลี่ยนหมายเลขทะเบียนเป็น สุโขทัย ช-9922 และมายื่นคำร้องขอคืนรถจักรยานยนต์ของกลาง เห็นว่า แม้ในขณะที่มีการใช้รถจักรยานยนต์ของกลางในการกระทำความผิด ผู้ร้องจะเป็นเจ้าของรถจักรยานยนต์ของกลางก็ตาม แต่ในระหว่างพิจารณาคดีในศาลชั้นต้นผู้ร้องได้ขายรถจักรยานยนต์ของกลางให้บุคคลภายนอกไป บุคคลภายนอกนั้นจึงเป็นเจ้าของรถจักรยานยนต์ของกลางคันดังกล่าวนับแต่ที่ผู้ร้องได้ขายให้ เมื่อศาลชั้นต้นพิพากษาให้ริบรถจักรยานยนต์ของกลาง รถจักรยานยนต์ของกลางย่อมตกเป็นของแผ่นดิน บุคคลภายนอกผู้ซื้อรถจักรยานยนต์ของกลางคันดังกล่าวก็ไม่มีกรรมสิทธิ์ในรถจักรยานยนต์คันนั้นอีกต่อไปแม้ผู้ร้องจะซื้อรถจักรยานยนต์ของกลางคืนมาและเปลี่ยนหมายเลขทะเบียนใหม่ผู้ร้องก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ในรถจักรยานยนต์ของกลางและไม่มีสิทธิร้องขอรถจักรยานยนต์ของกลางคืนตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 363 ศาลล่างทั้งสองพิพากษามานั้นชอบแล้ว”
พิพากษายืน
