แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ชั้นไต่สวนคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาของโจทก์ในศาลชั้นต้นไม่มีการสืบพยานโจทก์เลยแม้แต่ปากเดียว กรณีจึงไม่ต้องด้วยบทบัญญัติในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 วรรคสี่ โจทก์จะยื่นคำร้องขอต่อศาลชั้นต้นให้พิจารณาคำขอนั้นใหม่หาได้ไม่
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากโจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยทั้งแปดร่วมกันใช้ค่าสินไหมทดแทนพร้อมดอกเบี้ย โดยโจทก์ยื่นคำร้องขอฟ้องคดีอย่างคนอนาถามาพร้อมกับคำฟ้อง ศาลชั้นต้นมีคำสั่งคำร้องขอฟ้องคดีอย่างคนอนาถาว่า ลำพังแต่คำร้องของโจทก์ยังไม่อาจรับฟังได้ว่าโจทก์เป็นคนยากจน จึงถือไม่ได้ว่าโจทก์เป็นคนยากจนไม่มีเงินที่จะเสียค่าธรรมเนียมศาลได้ ถ้าโจทก์ประสงค์จะดำเนินคดีต่อไป ให้โจทก์นำค่าธรรมเนียมมาชำระภายใน 7 วัน โจทก์ยื่นคำร้องขอให้พิจารณาคำขอนั้นใหม่ฉบับลงวันที่ 4 พฤศจิกายน 2530 ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าเนื่องจากคดีนี้มิได้มีการสืบพยานโจทก์ในชั้นไต่สวนคำร้องขออนาถาเลยกรณีไม่ต้องด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 วรรคสี่ที่โจทก์จะยื่นคำร้องขอให้ศาลพิจารณาคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาใหม่ได้ จึงให้ยกคำร้อง โจทก์อุทธรณ์คำสั่งดังกล่าวต่อมาศาลชั้นต้นเรียกทนายโจทก์มาศาลเพื่อสอบถามเกี่ยวกับคำร้องขอให้พิจารณาคำขอนั้นใหม่ฉบับลงวันที่ 4 พฤศจิกายน 2530 ที่โจทก์อ้างว่าศาลจดรายงานกระบวนพิจารณาคลาดเคลื่อนไป โจทก์แถลงจะขอแก้ไขคำร้องตามที่ศาลชั้นต้นสั่ง วันที่ 12 มกราคม 2531 โจทก์ทำคำร้องขอให้พิจารณาคำขอนั้นใหม่มายื่นตามที่ศาลชั้นต้นสั่ง ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า เนื่องจากในคดีนี้มิได้มีการสืบพยานโจทก์ในชั้นไต่สวนคำร้องขออนาถาเลยแม้แต่ปากเดียว กรณีไม่ต้องด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 วรรคสี่ ที่โจทก์จะยื่นคำร้องขอให้ศาลพิจารณาคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาใหม่ได้ ตามนัยคำพิพากษาฎีกาที่ 491-492/2524 จึงให้ยกคำร้อง โจทก์อุทธรณ์คำสั่งดังกล่าวนี้อีก
ศาลอุทธรณ์พิจารณาอุทธรณ์คำสั่งทั้งสองฉบับรวมกันแล้วมีคำสั่งว่า คดีนี้ไม่มีการสืบพยานโจทก์ในชั้นไต่สวนคำร้องขออุทธรณ์อย่างคนอนาถาเลยแม้แต่ปากเดียว กรณีจึงไม่ต้องด้วยบทบัญญัติในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 วรรคสี่ โจทก์จะยื่นคำร้องขอต่อศาลชั้นต้นให้พิจารณาคำขอนั้นใหม่หาได้ไม่ ที่ศาลชั้นต้นสั่งยกคำร้องของโจทก์ลงวันที่ 4 พฤศจิกายน 2530 และวันที่ 12มกราคม 2531 โดยอาศัยเหตุดังกล่าวข้างต้นนั้นชอบแล้วยกคำร้องอุทธรณ์คำสั่งของโจทก์ หากโจทก์ยังติดใจอุทธรณ์ก็ให้นำเงินค่าขึ้นศาลในชั้นอุทธรณ์มาชำระต่อศาลชั้นต้นภายในกำหนด 7 วันนับแต่วันฟังคำสั่งนี้
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีนี้ไม่มีการสืบพยานโจทก์ในชั้นไต่สวนคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาในศาลชั้นต้นเลยแม้แต่ปากเดียวกรณีจึงไม่ต้องด้วยบทบัญญัติในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 156 วรรคสี่ ที่ศาลล่างทั้งสองมีคำสั่งยกคำร้องของโจทก์ลงวันที่ 4 พฤศจิกายน 2530 และวันที่ 12 มกราคม 2531 โดยอาศัยเหตุดังกล่าวข้างต้นนั้นชอบแล้ว
พิพากษายืน หากโจทก์ประสงค์จะดำเนินคดีต่อไปก็ให้นำค่าธรรมเนียมศาลมาชำระต่อศาลชั้นต้นภายในกำหนด 7 วัน นับแต่วันที่ทราบคำพิพากษานี้
