แหล่งที่มา : สำนักวิชาการ
ย่อสั้น
บริษัท ก. โดยบริษัท พ. ได้ทำสัญญาขนส่งสินค้ากับจำเลยทั้งสอง ซึ่งมีข้อความกำหนดว่า เป็นการเข้าทำสัญญาตามเงื่อนไขด้านหลังของใบตราส่งทางอากาศระหว่างประเทศ และเงื่อนไขดังกล่าวกำหนดไว้ในข้อความจำกัดความรับผิดว่าความรับผิดสูงสุดของผู้ขนส่ง เสียหาย ล่าช้า… ถูกจำกัดตามใบตราส่ง คือ 100 ดอลลาร์สหรัฐต่อการขนส่ง หรือ 9.07 ดอลลาร์สหรัฐต่อ 1 ปอนด์ (20 ดอลลาร์สหรัฐต่อ 1 กิโลกรัม) ที่ใบกำกับสินค้าระบุราคาสินค้าว่ามีมูลค่า 5,080 ดอลลาร์สหรัฐ แต่ในช่องมูลค่าการขนส่ง (Total Declared Value For Carriage) ระบุไว้เพียง 100 ดอลลาร์สหรัฐเท่านั้น ซึ่งโจทก์ก็ยอมรับว่าการขนส่งรายพิพาทนี้บริษัท ก. เจ้าของสินค้าได้มอบหมายให้บริษัท พ. เป็นผู้ดำเนินการจัดส่งแทน โดยมีพนักงานของบริษัทดังกล่าวได้ลงลายมือชื่อเป็นผู้ส่ง ทั้งได้ความว่า มีประเพณีเกี่ยวกับการขนส่งระหว่างประเทศกำหนดไว้เช่นนั้น บริษัท ก. ได้ใช้บริการของจำเลยทั้งสองมาหลายครั้งจึงฟังได้ว่า บริษัท ก. ผู้ตราส่งยอมรับข้อตกลงตามเงื่อนไขข้อความยกเว้นหรือจำกัดความรับผิดของผู้ขนส่งโดยชัดแจ้งตาม ป.พ.พ. มาตรา 625 แล้ว จำเลยทั้งสองย่อมรับผิดต่อบริษัท ก. เป็นจำนวน 100 ดอลลาร์สหรัฐ เท่านั้น โจทก์ซึ่งเป็นผู้รับประกันภัยรับช่วงสิทธิมาจึงมีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยทั้งสองรับผิดเพียง 100 ดอลลาร์สหรัฐ เช่นกัน
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด ได้ว่าจ้างให้จำเลยที่ 1 และที่ 2 เป็นผู้รับขนส่งสินค้าเครื่องประดับทอง 18 เค ทางอากาศจากประเทศไทยไปส่งให้แก่ผู้ซื้อในต่างประเทศ แต่สินค้าที่จำเลยทั้งสองขนส่งได้สูญหายไปทั้งหมดระหว่างการขนส่ง จำเลยทั้งสองเสนอจะชำระเพียง 100 ดอลลาร์สหรัฐ โจทก์ได้จ่ายค่าสินไหมทดแทนตามราคาสินค้ารวมค่าใช้จ่ายแก่บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด ไปแล้ว 5,000 ดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็นเงินไทย 208,450 บาท โจทก์จึงได้รับช่วงสิทธิดังกล่าว ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองชำระเงินจำนวน 218,644.06 บาท พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงินจำนวน 208,450 บาท นับถัดจากวันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์
จำเลยทั้งสองให้การว่า ในการขนส่งมีข้อตกลงเกี่ยวกับเงื่อนไขจำกัดความรับผิดของจำเลยอยู่ที่ 100 ดอลลาร์สหรัฐต่อการขนส่ง หรือ 9.07 ดอลลาร์สหรัฐต่อ 1 ปอนด์ (20 ดอลลาร์สหรัฐต่อ 1 กิโลกรัม) การที่บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด ได้ทำประกันภัยไว้กับโจทก์จำนวน 5,000 ดอลลาร์สหรัฐ เป็นหลักฐานที่ปรากฏชัดเจนว่า บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด ทราบข้อจำกัดความรับผิดในการขนส่งได้เป็นอย่างดี จึงได้ทำประกันภัยคุ้มครองความเสียหายในวงเงินถึง 5,000 ดอลลาร์สหรัฐ จำเลยทั้งสองไม่มีหน้าที่ต้องรับผิดมากไปกว่าจำนวนดังกล่าวตามที่ตกลงไว้โดยชัดแจ้งในใบตราส่ง ขอให้ยกฟ้อง
ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษาให้จำเลยทั้งสองร่วมกันชำระเงินจำนวน 100 ดอลลาร์สหรัฐ พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงินจำนวนดังกล่าว นับแต่วันที่ 22 ตุลาคม 2546 เป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์ ในกรณีที่จำเลยทั้งสองจะชำระเป็นเงินบาท ให้คิดตามอัตราแลกเปลี่ยนในวันใช้เงินจริง ถ้าไม่มีอัตราแลกเปลี่ยนในวันใช้เงินจริง ให้ถือเอาวันสุดท้ายที่มีอัตราเช่นว่านั้นก่อนวันดังกล่าว ในกรณีที่ธนาคารแห่งประเทศไทยแจ้งให้ทราบถึงอัตราแลกเปลี่ยนถัวเฉลี่ยของธนาคารพาณิชย์ (อัตราอ้างอิง) ก็ให้ถืออัตราดังกล่าวเป็นเกณฑ์คำนวณ
โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงเบื้องต้นฟังได้ว่า เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2546 บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด โดยบริษัทพรีม่า เน็ทเวิร์ค จำกัด ว่าจ้างให้จำเลยทั้งสองขนส่งสินค้าเครื่องประดับไปยังผู้รับตราส่งในประเทศสหราชอาณาจักร โดยโจทก์เป็นผู้รับประกันภัยการขนส่งสินค้าดังกล่าวไว้จากบริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด ต่อมาสินค้าสูญหายระหว่างการขนส่งของจำเลยทั้งสอง โจทก์ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด เป็นจำนวน 208,450 บาท เต็มตามทุนประกัน คดีมีปัญหาวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของโจทก์ว่า จำเลยทั้งสองจะต้องรับผิดชำระค่าเสียหายแก่โจทก์เพียงใด เห็นว่า การขนส่งสินค้ารายพิพาทนี้ บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด โดยบริษัทพรีม่า เน็ทเวิร์ค จำกัด ได้ทำสัญญาขนส่งสินค้ากับจำเลยทั้งสองไว้ซึ่งมีข้อความกำหนดว่า เป็นการเข้าทำสัญญาตามเงื่อนไขด้านหลังของใบตราส่งทางอากาศระหว่างประเทศ และเงื่อนไขดังกล่าวกำหนดไว้ในข้อความจำกัดความรับผิดว่า ความรับผิดสูงสุดของผู้ขนส่งสำหรับการสูญหาย เสียหาย ล่าช้า… ถูกจำกัดตามใบตราส่ง คือ 100 ดอลลาร์สหรัฐต่อการขนส่ง หรือ 9.07 ดอลลาร์สหรัฐต่อ 1 ปอนด์ (20 ดอลลาร์สหรัฐต่อ 1 กิโลกรัม) ที่ใบกำกับสินค้าระบุราคาสินค้าว่ามีมูลค่า 5,080 ดอลลาร์สหรัฐ แต่ในช่องมูลค่าการขนส่ง (Total Declared Value For Carriage) ระบุไว้เพียง 100 ดอลลาร์สหรัฐ เท่านั้น ซึ่งโจทก์ก็ยอมรับว่าการขนส่งรายพิพาทนี้บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด เจ้าของสินค้าได้มอบหมายให้บริษัทพรีม่า เน็ทเวิร์ค จำกัด เป็นผู้ดำเนินการจัดส่งแทน โดยมีพนักงานของบริษัทดังกล่าวได้ลงลายมือชื่อเป็นผู้ส่งทั้งได้ความจากคำเบิกความของนายประพล เสถียรภาพงษ์ พยานจำเลยทั้งสองว่ามีประเพณีเกี่ยวกับการขนส่งระหว่างประเทศกำหนดไว้เช่นนั้น บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด ได้ใช้บริการของจำเลยทั้งสองมาหลายครั้ง จึงฟังได้ว่า บริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด ผู้ตราส่งยอมรับข้อตกลงตามเงื่อนไขข้อความยกเว้นหรือจำกัดความรับผิดของผู้ขนส่งโดยชัดแจ้งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 625 แล้ว จำเลยทั้งสองย่อมรับผิดชอบต่อบริษัทแกมม่า ครีเอชั่น จำกัด เป็นจำนวน 100 ดอลลาร์สหรัฐ เท่านั้น โจทก์ซึ่งเป็นผู้รับประกันภัยและรับช่วงสิทธิมาจึงมีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยทั้งสองรับผิดเพียง 100 ดอลลาร์สหรัฐ เช่นกัน อุทธรณ์ของโจทก์ฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
