แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คดีมีประเด็นข้อพิพาทว่า จำเลยซื้อตู้เย็นรายพิพาทจากโจทก์หรือไม่ การที่ศาลล่างทั้งสองวินิจฉัยว่าจำเลยซื้อตู้เย็นรายพิพาทโดยมีบุคคลอื่นเป็นผู้สั่งซื้อแทนจำเลยนั้น เป็นการวินิจฉัยตรงตามประเด็นข้อพิพาทดังที่ได้กำหนดไว้แล้ว ถึงแม้จะฟังว่าบุคคลนั้นได้สั่งซื้อตู้เย็นรายพิพาทแทนจำเลย ก็เป็นการวินิจฉัยในรายละเอียด ซึ่งคู่ความสามารถนำสืบอธิบายข้อเท็จจริงอันเป็นประเด็นข้อพิพาทได้ เพราะในการติดต่อทำสัญญาซื้อขายกัน อาจกระทำโดยตนเองหรือโดยมีตัวแทนไปติดต่อทำสัญญาซื้อขายแทนก็ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของร้านอุเทนพาณิชย์ประกอบกิจการค้าขายตู้เย็นและเครื่องอุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดต่าง ๆ เมื่อประมาณปลายเดือนธันวาคม ๒๕๒๖ จำเลยสั่งซื้อตู้เย็นชนิดหัวโชว์ ๑ ตู้พร้อมคอมเพรสเซอร์ จำนวน ๒ ชุด ราคา ๒๔,๕๐๐ บาทจากโจทก์ จำเลยวางมัดจำ ๒,๐๐๐ บาท คงค้างชำระอีก ๒๒,๕๐๐ บาท จำเลยได้รับสินค้าดังกล่าวจากโจทก์เรียบร้อยแล้วตั้งแต่วันที่ ๒๙ ธันวาคม ๒๕๒๖ โจทก์ทวงถามให้จำเลยชำระราคาที่ยังค้างหลายครั้ง จำเลยไม่ชำระ ขอให้บังคับจำเลยชำระเงิน ๒๒,๕๐๐ บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีนับแต่วันที่ ๒๙ ธันวาคม ๒๕๒๖ จนกว่าจะชำระเสร็จ
จำเลยให้การว่า เมื่อวันที่ ๒๕ ตุลาคม ๒๕๒๖ นายวิชัย ปานกตัญญู ได้สั่งให้ร้านอุเทนพาณิชย์ทำตู้เย็นพิเศษ ๑ ตู้ ราคา ๒๔,๕๐๐ บาท ตามแบบและคำสั่งที่กำหนดไว้ โดยวางมัดจำ ๕,๐๐๐ บาทกำหนดว่าจะต้องทำเสร็จภายใน ๖๐ วัน ร้านอุเทนพาณิชย์ทำผิดแบบหลายรายการต้องแก้ไขและนำส่งแก่นายวิชัยเมื่อประมาณวันที่ ๒๘ มกราคม ๒๕๒๗ และนายวิชัยได้มอบให้จำเลยเป็นผู้ตรวจรับแทนจำเลยเห็นว่าพอใช้ได้จึงจ่ายเงินส่วนที่เหลือให้แก่ร้านดังกล่าวครบถ้วนแล้ว จำเลยไม่ได้เป็นคู่สัญญากับโจทก์ ไม่เคยมีนิติสัมพันธ์ใด ๆ กับโจทก์มาก่อน อีกทั้งไม่เคยโต้แย้งสิทธิของโจทก์ ขอให้ยกฟ้อ
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ววินิจฉัยว่า นายวิชัย ปานกตัญญู สามีจำเลยเป็นคนสั่งซื้อตู้เย็นของโจทก์เพื่อนำมาใช้ในร้านพจน์เบเกอรี่ซึ่งจำเลยเป็นผู้ควบคุมอยู่ในขณะที่โจทก์นำตู้เย็นมาส่งมอบที่ร้านดังกล่าว จำเลยเป็นคนรับไว้ ถือได้ว่าการที่นายวิชัยไปซื้อตู้เย็นโจทก์นั้นเป็นการทำแทนจำเลย หรือจำเลยได้ซื้อตู้เย็นพิพาทจากโจทก์ จำเลยยังค้างชำระค่าซื้อตู้เย็นเป็นเงิน ๑๖,๕๐๐ บาท พิพากษาให้จำเลยชำระเงินจำนวน ๑๖,๕๐๐ บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีนับแต่วันที่ ๒๙ ธันวาคม ๒๕๒๖ จนกว่าจะชำระเสร็จ ให้จำเลยใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนโจทก์ เฉพาะค่าขึ้นศาลให้ใช้ในทุนทรัพย์เท่าที่โจทก์ชนะคดีโดยกำหนดค่าทนายความ ๑,๐๐๐ บาท
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่จำเลยฎีกาว่า โจทก์มิได้กล่าวในฟ้องว่าจำเลยเป็นตัวการและตั้งนายวิชัยเป็นตัวแทนจัดซื้อ แต่ชั้นพิจารณาโจทก์กลับนำสืบว่านายวิชัยเป็นตัวแทนจัดซื้อตู้เย็นแทนจำเลยศาลชั้นต้นหลงผิดวินิจฉัยตามข้อนำสืบของโจทก์ คำวินิจฉัยของศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์จึงนอกประเด็น เป็นการพิพากษาคดีในข้อที่โจทก์มิได้กล่าวในฟ้อง ชอบที่จะวินิจฉัยว่าโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องนั้น เห็นว่า คดีนี้มีประเด็นข้อพิพาทว่า จำเลยซื้อตู้เย็นรายพิพาทจากโจทก์หรือไม่ดังที่ศาลชั้นต้นกำหนดไว้และไม่มีคู่ความฝ่ายใดโต้แย้ง ที่ศาลล่างทั้งสองวินิจฉัยว่าจำเลยเป็นผู้ซื้อตู้เย็นรายพิพาทโดยมีนายวิชัยเป็นผู้สั่งซื้อแทนจำเลยนั้น เป็นการวินิจฉัยตรงตามประเด็นข้อพิพาทดังที่ได้กำหนดไว้แล้ว ถึงแม้จะฟังว่านายวิชัยได้สั่งซื้อตู้เย็นรายพิพาทแทนจำเลย ก็เป็นการวินิจฉัยในรายละเอียด ซึ่งคู่ความสามารถนำสืบอธิบายข้อเท็จจริงอันเป็นประเด็นข้อพิพาทได้ เพราะในการติดต่อทำสัญญาซื้อขายกันอาจกระทำโดยตนเองหรือโดยมีตัวแทนไปติดต่อทำสัญญาซื้อขายแทนก็ได้คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ชอบแล้ว ฎีกาจำเลยฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน ให้จำเลยใช้ค่าทนายความชั้นฎีกา ๖๐๐ บาทแทนโจทก์
