แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ใบรับขนทางอากาศแสดงให้เห็นว่าผู้ส่งสินค้าได้แสดงเจตนาตกลงด้วยชัดแจ้งในข้อจำกัดความรับผิดของจำเลยที่ 1 ผู้ขนส่ง จำเลยที่ 1 จึงอ้างข้อจำกัดความรับผิดไม่เกิน 20 ดอลลาร์สหรัฐ ต่อน้ำหนักสินค้า 1 กิโลกรัม สำหรับสินค้าที่ขนส่งซึ่งได้สูญหายไปตามที่ระบุไว้ในใบรับขนทางอากาศนั้นได้
ตามคำฟ้องโจทก์ โจทก์เรียกค่าเสียหายตามมูลค่าหรือราคาทรัพย์ที่สูญหายไปจากผู้รับฝากทรัพย์ หาใช่เป็นการเรียกค่าสินไหมทดแทนเกี่ยวแก่การฝากทรัพย์ตาม ป.พ.พ. มาตรา 671 ไม่ กรณีดังกล่าวนี้ไม่มีกฎหมายบัญญัติอายุความไว้โดยเฉพาะจึงมีอายุความ 10 ปี ตาม ป.พ.พ. มาตรา 193/30
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยทั้งสองร่วมกันชำระเงินจำนวน 978,465.49 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี จากต้นเงินจำนวน 935,793.34 บาท นับแต่วันถัดจากวันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์
จำเลยที่ 1 ให้การขอให้ยกฟ้อง
ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษาให้จำเลยที่ 1 ชำระเงินจำนวน 338,772 บาท พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงินจำนวนดังกล่าวนับแต่วันที่ 30 มีนาคม 2543 จนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์ และให้จำเลยที่ 1 ชำระค่าฤชาธรรมเนียมแทนโจทก์ โดยกำหนดค่าทนายความ 8,000 บาท ให้ยกฟ้องโจทก์สำหรับจำเลยที่ 2 ค่าฤชาธรรมเนียมระหว่างโจทก์กับจำเลยที่ 2 ให้เป็นพับ
โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยซึ่งจำเลยที่ 1 มิได้อุทธรณ์ คดีจึงเป็นอันยุติว่าจำเลยที่ 1 ต้องรับผิดตามนั้น คงมีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของโจทก์ในประการแรกว่า จำเลยที่ 1 จะต้องรับผิดมากกว่าจำนวนที่ศาลชั้นต้นพิพากษามานั้นหรือไม่ กล่าวคือ จำเลยที่ 1 จะอ้างข้อจำกัดความรับผิดตามใบรับขนทางอากาศเอกสารหมาย จ.2 หรือ ล.7 และ จ.3 หรือ ล.8 ได้หรือไม่ เห็นว่า ในใบรับขนทางอากาศดังกล่าวซึ่งเป็นหลักฐานแห่งสัญญารับขนของทางอากาศระหว่างผู้ส่งกับจำเลยที่ 1 ผู้ขนส่งได้ระบุข้อตกลงไว้ที่มุมขวาด้านบนชัดเจน ปรากฏตามใบรับขนทางอากาศเอกสารหมาย จ.2 หรือ ล.7 และ จ.3 หรือ ล.8 ว่า บริษัทเอสคอร์ตฟอร์เวิร์ดดิ้ง จำกัด ลงลายมือชื่อในฐานะเป็นตัวแทนของบริษัทคาลวินไคลน์คอสเมติกส์อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด ซึ่งเป็นผู้ส่งสินค้าน้ำหอมที่ขนส่งไว้ที่มุมขวาด้านล่างของใบรับขนทางอากาศนี้รับรองเป็นหลักฐานว่ารายละเอียดต่าง ๆ ที่ปรากฏในใบรับขนทางอากาศนี้ถูกต้อง ทั้งปรากฏว่าผู้ส่งสินค้าน้ำหอมดังกล่าวมิได้แจ้งมูลค่าของสินค้าน้ำหอมไว้ในใบรับขนทางอากาศนั้นแต่อย่างใด เช่นนี้ แสดงให้เห็นว่าผู้ส่งสินค้าน้ำหอมดังกล่าวได้แสดงเจตนาตกลงด้วยชัดแจ้งในข้อจำกัดความรับผิดของจำเลยที่ 1 ผู้ขนส่งจำเลยที่ 1 จึงอ้างข้อจำกัดความรับผิดไม่เกิน 20 ดอลลาร์สหรัฐ ต่อน้ำหนักสินค้า 1 กิโลกรัม สำหรับสินค้าที่ขนส่งซึ่งได้สูญหายไปตามที่ระบุไว้ในใบรับขนทางอากาศนั้นได้ที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางวินิจฉัยให้จำเลยที่ 1 รับผิดตามข้อจำกัดความรับผิดนั้น ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศเห็นพ้องด้วยในผล อุทธรณ์ของโจทก์ในข้อนี้ฟังไม่ขึ้น
มีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยในประการสุดท้ายว่า คดีในส่วนของจำเลยที่ 2 ขาดอายุความตาม ป.พ.พ. มาตรา 671 หรือไม่ และจำเลยที่ 2 จะต้องรับผิดต่อโจทก์ตามคำฟ้องหรือไม่ เห็นว่า ตามคำฟ้องของโจทก์ว่า โจทก์ได้เรียกค่าเสียหายตามมูลค่าหรือราคาทรัพย์ที่สูญหายไป กล่าวคือ ให้ใช้ราคาทรัพย์ที่สูญหายไปนั่นเอง หาใช่เป็นการเรียกค่าสินไหมทดแทนเกี่ยวแก่การฝากทรัพย์ตาม ป.พ.พ. มาตรา 671 ไม่ กรณีดังกล่าวนี้ไม่มีกฎหมายบัญญัติอายุความไว้โดยเฉพาะจึงมีอายุความ 10 ปี ตาม ป.พ.พ. มาตรา 193/30 คดีโจทก์จึงไม่ขาดอายุความ อุทธรณ์ของโจทก์ในข้อนี้ฟังขึ้น ส่วนปัญหาว่า จำเลยที่ 2 จะต้องรับผิดต่อโจทก์ตามคำฟ้องหรือไม่ ที่จำเลยที่ 2 อ้างส่งศาลเพื่อแสดงว่าพบความผิดปกติของสินค้าตั้งแต่ก่อนรับฝากสินค้าไว้นั้น เห็นว่า ขัดกับใบรับเงินค่าธรรมเนียมการเก็บรักษาสินค้าเอกสารหมาย ล.2 ที่จำเลยที่ 2 ออกให้ในการรับฝากสินค้าซึ่งระบุน้ำหนักของสินค้าที่รับฝากไว้ว่ามีน้ำหนักจำนวน 971 กิโลกรัม ทั้งยังไม่สอดคล้องตรงกับข้อความที่พนักงานบริษัทจำเลยที่ 2 บันทึกไว้เมื่อวันที่ 7 ธันวาคม 2542 ว่าพบความผิดปกติของสินค้าในวันนั้น จึงเชื่อว่าใบดีเอ็มซีเอกสารหมาย ล.1 ดังกล่าว จำเลยที่ 2 ทำขึ้นภายหลัง พยานหลักฐานของจำเลยที่ 2 ดังกล่าวไม่มีน้ำหนักหักล้างพยานหลักฐานของโจทก์ได้ ข้อเท็จจริงรับฟังไม่ได้ว่าสินค้าที่รับฝากไว้ไม่ได้สูญหายไปในระหว่างที่อยู่ในความดูแลของจำเลยที่ 2 จำเลยที่ 2 จึงต้องรับผิดต่อโจทก์ด้วย เมื่อจำเลยที่ 2 อยู่ในฐานะผู้รับฝากทรัพย์และทรัพย์ที่รับฝากสูญหาย จำเลยที่ 2 ก็ต้องใช้ราคาทรัพย์ที่สูญหาย เรื่องนี้บริษัทสำรวจความเสียหายได้ตรวจสอบแล้วปรากฏว่า น้ำหอมที่สูญหายไปจำนวน 1,374 ขวด คิดเป็นเงินจำนวน 21,897.60 ดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเมื่อวันที่ 30 มีนาคม 2543 โจทก์ได้ชำระเต็มจำนวนเงินของการสูญเสียให้ผู้รับตราส่งไปแล้วเป็นเงิน 935,793.94 บาท โจทก์จึงชอบที่จะรับช่วงสิทธิจากผู้รับตราส่งมาฟ้องให้จำเลยที่ 2 รับผิดในจำนวนเงินดังกล่าวได้ อุทธรณ์ของโจทก์ข้อนี้ฟังขึ้น
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้จำเลยที่ 2 ชำระเงินจำนวน 935,793.94 บาท นับแต่วันที่ 30 มีนาคม 2543 (แต่ดอกเบี้ยถึงวันฟ้องไม่เกิน 42,671.55 บาท) ไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์ โดยให้จำเลยที่ 1 ร่วมรับผิดด้วยในจำนวนเงินตามที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษามา ให้จำเลยที่ 2 ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นนี้แทนโจทก์ โดยกำหนดค่าทนายความ 9,000 บาท นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลาง.
