แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ขอบังคับให้จำเลยโอนขายที่ดินราคา 460,000 บาทถ้าไม่สามารถโอนขายได้ ให้ใช้ค่าเสียหาย 1,940,000 บาท คำขอข้อหลังจะใช้บังคับเมื่อคำขอข้อแรกบังคับไม่ได้ โจทก์ต้องเสียค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์ที่สูงกว่าคือทุนทรัพย์ 1,940,000 บาท
เมื่อโจทก์ขาดนัดพิจารณาและศาลมีคำสั่งให้จำหน่ายคดีแล้วไม่มีกฎหมายบัญญัติให้คืนค่าขึ้นศาลให้แก่โจทก์ดังกรณีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 151
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอบังคับให้จำเลยโอนขายที่ดินราคา ๔๖๐,๐๐๐ บาท แก่โจทก์ถ้าไม่สามารถโอนได้ ให้ใช้ค่าเสียหาย ๑,๙๔๐,๐๐๐ บาท โดยโจทก์เสียค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์ ๔๖๐,๐๐๐ บาท จำเลยให้การต่อสู้ปฏิเสธฟ้องโจทก์ ศาลชั้นต้นสั่งให้โจทก์เสียค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์ ๒,๔๐๐,๐๐๐ บาท
ในวันนัดสืบพยานโจทก์ โจทก์ขาดนัดพิจารณา ศาลชั้นต้นสั่งจำหน่ายคดี
โจทก์ยื่นคำแถลงขอคืนค่าขึ้นศาลบางส่วน ศาลชั้นต้นสั่งว่าศาลจำหน่ายคดีเพราะโจทก์ขาดนัดพิจารณา โจทก์ไม่มีสิทธิได้ค่าธรรมเนียมคืน ให้ยกคำแถลง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า ค่าขึ้นศาลเป็นค่าธรรมเนียมศาล ศาลจะคืนให้ได้ต้องเป็นกรณีที่ระบุไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๑๕๑ ส่วนการจำหน่ายคดีเพราะโจทก์ขาดนัดพิจารณา กฎหมายมิได้ให้อำนาจศาลใช้ดุลพินิจสั่งคืนได้ ศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่คืนค่าขึ้นศาลให้โจทก์ชอบแล้วส่วนทุนทรัพย์คดีนี้ ตามคำขอของโจทก์ข้อแรกให้จำเลยโอนขายที่ดินราคา๔๖๐,๐๐๐ บาท (ค่าขึ้นศาล ๑๑,๕๐๐ บาท) และข้อหลังถ้าจำเลยไม่สามารถโอนขายได้ให้เสียค่าเสียหาย ๑,๙๔๐,๐๐๐ บาท คำขอข้อหลังจะใช้บังคับเมื่อข้อแรกบังคับไม่ได้ โจทก์จึงต้องเสียค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์ที่สูงกว่าจำนวนเดียวคือทุนทรัพย์ ๑,๙๔๐,๐๐๐ บาท (ค่าขึ้นศาล ๔๘,๕๐๐ บาท) พิพากษาแก้เป็นว่า ให้คืนค่าขึ้นศาล ๑๑,๕๐๐ บาทแก่โจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การที่ศาลอุทธรณ์คืนค่าขึ้นศาลแก่โจทก์ไป ๑๑,๕๐๐ บาท ก็เพราะศาลชั้นต้นเรียกให้โจทก์เสียค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์ที่โจทก์ไม่มีหน้าที่ต้องเสีย หาใช่คืนค่าขึ้นศาลในกรณีจำหน่ายคดีของโจทก์ไม่ สำหรับค่าขึ้นศาลที่โจทก์เสียให้ศาลชั้นต้นในทุนทรัพย์ ๑,๙๔๐,๐๐๐ บาท เป็นค่าขึ้นศาลที่โจทก์มีหน้าที่ต้องเสียตามทุนทรัพย์ขณะยื่นฟ้องเมื่อศาลชั้นต้นสั่งว่าโจทก์ขาดนัดพิจารณาให้จำหน่ายคดีแล้ว กรณีเช่นนี้ไม่มีกฎหมายบัญญัติให้คืนค่าขึ้นศาลให้แก่โจทก์เหมือนอย่างกรณีที่ศาลไม่รับคำฟ้อง หรือขอให้พิจารณาใหม่หรือขอถอนฟ้อง หรือยอมความกันตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๑๕๑ ฉะนั้น ที่ศาลล่างไม่คืนค่าขึ้นศาลจำนวน ๔๘,๕๐๐ บาท ให้แก่โจทก์จึงเป็นการชอบแล้ว
พิพากษายืน
