แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์จำเลยถือกรรมสิทธิ์ที่ดินแปลงพิพาทร่วมกัน โจทก์ย่อมมีสิทธิเรียกให้แบ่งแยกที่ดินแปลงพิพาทได้ เว้นแต่ในเวลาที่ไม่เป็นโอกาสอันควร ในการที่โจทก์จะให้เช่าที่ดินแปลงพิพาทถือได้ว่าเป็นโอกาสอันควรที่โจทก์จะขอแบ่งแยก ส่วนการที่เจ้าของกรรมสิทธิ์รวมคนเดิมร้องขอที่ดินคืนจากโจทก์ ก็เป็นเรื่องระหว่างเจ้าของเดิมกับโจทก์เท่านั้น ไม่กระทบกระเทือนถึงจำเลย จำเลยจะอ้างว่าไม่เป็นโอกาสอันควรหาได้ไม่.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ถือกรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดเลขที่ 50414ร่วมกับจำเลย โจทก์ต้องการให้บุคคลอื่นเช่าที่ดินส่วนของโจทก์จึงติดต่อจำเลยขอแบ่งแยกกรรมสิทธิ์รวม แต่จำเลยไม่ยอม จึงขอให้บังคับจำเลยแบ่งแยกที่ดินดังกล่าว หากไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลย
จำเลยให้การว่า ยังไม่อยู่ในเวลาอันควรที่จะแบ่งแยก ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิเคราะห์คำฟ้องคำให้การแล้ว เห็นว่าคดีพอวินิจฉัยได้ จึงมีคำสั่งให้งดสืบพยาน พิพากษาให้โจทก์จำเลยแบ่งทรัพย์พิพาทระหว่างกันเองก่อน เมื่อไม่สามารถแบ่งได้ให้ประมูลระหว่างกันเองถ้าไม่ตกลงให้นำทรัพย์พิพาทออกขายทอดตลาดได้เงินสุทธิเท่าใดแบ่งกันคนละครึ่ง ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1364
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ประเด็นวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยมีว่าโจทก์ฟ้องเรียกให้แบ่งที่ดินแปลงพิพาทในเวลาที่ไม่เป็นโอกาสอันควรหรือไม่ จำเลยฎีกาว่าที่ดินแปลงพิพาทมิได้มีการแบ่งแยกกันครอลครองเป็นส่วนสัด โจทก์มิได้ทำความตกลงกับจำเลยในการให้เช่าที่ดินดังกล่าว เป็นการไม่ชอบ โจทก์จึงจะอ้างโอกาสอันควรที่จะขอแบ่งแยกที่ดินแปลงพิพาทไม่ได้และต่อมาก็มิได้มีการให้เช่าที่ดินแปลงพิพาทจึงไม่เป็นโอกาสอันควรที่จะแบ่งแยกที่ดินแปลงพิพาทนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า ในการที่จะให้เช่าที่ดินแปลงพิพาทถือได้ว่าเป็นโอกาสอันควรที่โจทก์จะขอให้แบ่งแยกที่ดินแปลงพิพาท และแม้ต่อมามิได้มีการให้เช่าที่ดินแปลงพิพาท เนื่องจากมูลนิธิช่วยคนปัญญาอ่อนมีปัญหาขัดข้องบางประการ ปรากฏรายละเอียดตามหนังสือเอกสารท้ายคำให้การหมายเลข 5 นั้น ก็เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นหลังจากโจทก์ฟ้องคดีนี้แล้วและอย่างไรก็ตามโจทก์ย่อมมีสิทธิเรียกให้แบ่งแยกที่ดินแปลงพิพาทได้เว้นแต่ในเวลาที่ไม่เป็นโอกาสอันควร ข้อนี้จำเลยอ้างว่าเนื่องจากเจ้าของกรรมสิทธิ์รวมคนเดิมในที่ดินแปลงพิพาทกำลังร้องขอที่ดินคืนอยู่ก็เป็นเรื่องระหว่างเจ้าของเดิมกับโจทก์เท่านั้น ไม่กระทบกระเทือนถึงจำเลยในฐานะเจ้าของกรรมสิทธิ์รวม ดังนั้นจำเลยจะอ้างว่าไม่เป็นโอกาสอันควรหาได้ไม่ เช่นนี้ โจทก์จึงมีสิทธิเรียกให้แบ่งแยกที่ดินแปลงพิพาทได้ ที่ศาลล่างทั้งสองพิพากษาต้องกันมาให้แบ่งแยกที่ดินแปลงพิพาทนั้นเป็นการชอบแล้ว ฎีกาของจำเลยฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน.
