แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการของห้างหุ้นส่วนจำกัด ได้เข้าทำสัญญาค้ำประกันบุคคลภายนอกแทนห้างอันเป็นกิจการนอกวัตถุประสงค์ของห้าง การกระทำของจำเลยจึงเป็นเรื่องตัวแทนกระทำโดยปราศจากอำนาจ หรือทำนอกเหนือขอบอำนาจ จำเลยจึงต้องรับผิดต่อบุคคลภายนอกโดยลำพัง ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 823 จำเลยจะพ้นจากความรับผิดก็ต่อเมื่อจำเลยพิสูจน์ได้ว่า บุคคลภายนอกได้รู้อยู่ว่าจำเลยทำการโดยปราศจากอำนาจหรือทำนอกเหนือขอบอำนาจ(เทียบคำพิพากษาฎีกาที่ 1348/2523)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า นายอัศเวศได้ทำสัญญาขายลดเช็คไว้แก่โจทก์ โดยมีห้างหุ้นส่วนจำกัดแสงชัยเจริญ โดยจำเลยในฐานะหุ้นส่วนผู้จัดการเข้าค้าประกันยอมรับผิดอย่างลูกหนี้ร่วม นายอัศเวศได้นำเช็ครวม 7 ฉบับมาขายลดแลกเงินสดไปจากโจทก์ รวมเป็นเงิน 300,400 บาท เมื่อเช็คแต่ละฉบับถึงกำหนดชำระเงินโจทก์เรียกเก็บเงินไม่ได้ ซึ่งผู้ค้ำประกันจะต้องรับผิด แต่เนื่องจากห้างหุ้นส่วนจำกัดแสงชัยเจริญไม่มีวัตถุประสงค์ในการทำสัญญาค้ำประกัน การที่จำเลยได้ทำการแทนไปนั้นจึงเป็นการกระทำโดยปราศจากอำนาจหรือนอกเหนือขอบอำนาจ จำเลยจึงต้องรับผิดในฐานะส่วนตัว ขอให้บังคับจำเลยชำระหนี้ดังกล่าว
จำเลยให้การว่า ผู้ค้ำประกันคือห้างหุ้นส่วนจำกัดแสงชัยเจริญ จำเลยทำสัญญาค้ำประกันแทนห้างฯ ไม่ต้องรับผิดเป็นส่วนตัว ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้จำเลยชำระเงินตามฟ้อง
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า แม้จำเลยจะกระทำการแทนห้างหุ้นส่วนจำกัดแสงชัยเจริญก็จริง แต่เมื่อห้างหุ้นส่วนจำกัดแสงชัยเจริญไม่มีวัตถุประสงค์ในการทำสัญญาค้ำประกันจำเลยก็ไม่มีอำนาจทำสัญญานั้นแทนได้ การที่จำเลยทำสัญญาค้ำประกันแทนห้างหุ้นส่วนจำกัดแสงชัยเจริญ จึงเป็นเรื่องตัวแทนกระทำโดยปราศจากอำนาจหรือทำนอกเหนือขอบอำนาจ จำเลยจึงต้องรับผิดตามสัญญานั้นต่อโจทก์ซึ่งเป็นบุคคลภายนอกโดยลำพังตนเอง ตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 823 ที่จำเลยฎีกาว่า โจทก์รู้ถึงวัตถุประสงค์ของห้างหุ้นส่วนจำกัดแสงชัยเจริญดีอยู่แล้วว่าไม่มีวัตถุประสงค์ในการค้ำประกันจำเลยจึงไม่ต้องรับผิดนั้น ก็เป็นหน้าที่ของจำเลยที่จะต้องพิสูจน์ให้เห็นว่าโจทก์ซึ่งเป็นบุคคลภายนอกได้รู้อยู่ว่าจำเลยทำการโดยปราศจากอำนาจ หรือทำนอกเหนือขอบอำนาจจริง จำเลยจึงจะพ้นจากความรับผิด แต่จำเลยไม่ได้นำสืบพิสูจน์ถึงความข้อนี้ให้ปรากฏแก่ศาล ข้ออ้างของจำเลยดังกล่าวจึงฟังไม่ขึ้น จำเลยย่อมไม่พ้นจากความรับผิด
พิพากษายืน
