แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
บุตรไม่ชอบด้วยกฎหมายไม่มีสิทธิฟ้องเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูจากผู้ฆ่าบิดา (อ้างฎีกา 1601/2492, 1259/2506)
พฤติการณ์ที่รู้กันอยู่ทั่วไปว่าเป็นบุตร (ชอบด้วยกฎหมาย) ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1524 เป็นเพียงมูลกรณีให้ฟ้องเพื่อให้ศาลพิพากษาว่าเป็นเด็กเป็นบุตรเท่านั้น ไม่ทำให้เด็กที่เกิดมาเป็นบุตรของชายที่เกี่ยวข้องกับมารดาเด็ก
บุตรนอกกฎหมายที่บิดาได้รับรองแล้วตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1627 มีสิทธิเพียงจะได้รับมรดกในฐานะผู้สืบสันดานตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1627 (1) เท่านั้น ส่วนสิทธิอย่างอื่นที่บุตรจะพึงได้รับจากบิดา เช่นสิทธิที่จะได้รับความอุปการะเลี้ยงดูจะต้องเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายมาแต่แรกหรือต้องเป็นกรณีที่เข้าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1526
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ ๑ ผู้เยาว์อยู่ในความปกครองของจำเลยที่ ๒ ผู้บิดาได้ใช้อาวุธปืนยิงบิดาโจทก์ตาย ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองจ่ายค่าสินไหมทดแทนพร้อมด้วยดอกเบี้ย
จำเลยทั้งสองให้การว่า จำเลยที่ ๑ เป็นบุตรจำเลยที่ ๒ ได้ทำให้บิดาโจทก์ตายจริง แต่การกระทำของจำเลยที่ ๑ ไม่อยู่ในความรับผิดของจำเลยที่ ๒ โจทก์เป็นบุตรนอกกฎหมายของผู้ตายมีสิทธิได้ค่าทำศพอย่างเดียว ค่าเสียหายเรียกสูงไป
วันชี้สองสถาน คู่ความตกลงสืบเฉพาะประเด็นค่าเสียหาย วันเริ่มสืบพยานโจทก์รับว่า ผู้ตายอยู่กินกับมารดาโจทก์โดยมิได้จดทะเบียนสมรส โจทก์ทั้งหมดอยู่ในความอุปการะเลี้ยงดูของผู้ตาย จำเลยรับว่าโจทก์อยู่ในความอุปการะเลี้ยงดูของผู้ตายจริง แล้วคู่ความต่างไม่ติดใจสืบพยาน
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองใช้ค่าปลงศพผู้ตาย ค่าอุปการะเลี้ยงดูโจทก์และดอกเบี้ย
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า โจทก์ไม่ใช่บุตรชอบด้วยกฎหมายของผู้ตายไม่มีสิทธิได้รับค่าสินไหมทดแทนขาดไร้อุปการะ พิพากษาแก้ให้จำเลยทั้งสองใช้ค่าปลงศพและดอกเบี้ย
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๒๖ บัญญัติว่า “เด็กเกิดก่อนสมรสจะเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายต่อเมื่อบิดามารดาได้สมรสกัน หรือบิดาได้จดทะเบียนว่าเป็นบุตร หรือศาลพิพากษาว่าเป็นบุตร” ซึ่งหมายความว่า เด็กเกิดนอกสมรสจะเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายได้ก็แต่โดยวิธีการเพียง ๓ ประการ เมื่อข้อเท็จจริงไม่ได้ความเช่นที่กล่าวแต่ประการใด โจทก์จึงมิใช่บุตรชอบด้วยกฎหมายของผู้ตาย จึงไม่มีสิทธิจะได้รับค่าสินไหมทดแทนเพราะต้องขาดไร้อุปการะตามกฎหมาย (อ้างฎีกาที่ ๑๖๐๑/๒๔๙๒, ๑๒๕๙/๒๕๐๖)
โดยลำพังที่มีพฤติการณ์ที่รู้กันอยู่ทั่วไปดังที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๒๔ เท่านั้น ไม่ทำให้เด็กที่เกิดมาเป็นบุตรของชายที่เกี่ยวข้องกับมารดาเด็กได้ การที่มีพฤติการณ์ตามมาตรา ๑๕๒๔ เป็นแต่เพียงมูลกรณีให้ฟ้องเพื่อให้ศาลพิพากษาว่าเด็กเป็นบุตรเท่านั้น
บุตรนอกกฎหมายที่บิดารับรองตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา ๑๖๒๗ มีสิทธิเพียงจะได้รับมรดกในฐานะผู้สืบสันดานตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๖๒๙ (๑) เท่านั้น ส่วนสิทธิอย่างอื่นที่บุตรจะพึงได้รับจากบิดา เช่นสิทธิจะได้รับความอุปการะเลี้ยงดูจะต้องเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายมาแต่แรก มิฉะนั้นต้องเป็นกรณีที่เข้าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๒๖
พิพากษายืน
