แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยฟ้องแย้งเพียงขอให้จำเลยได้อยู่ในอาคารและโรงงานครบ 20 ปี ตามสัญญาเช่าที่จดทะเบียนไว้แล้วเท่านั้นไม่ได้ขอให้พิพากษาบังคับโจทก์ใช้เงินที่จำเลยลงทุนก่อสร้างอาคาร และโรงงานดังกล่าว คำขอของจำเลยจึงเป็นคำขอปลดเปลื้องทุกข์อันไม่อาจคำนวณเป็นราคาเงินได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ของบริษัท ป. ผู้ล้มละลายเดิมบริษัท ป. ได้นำอาคารและโรงงานไปให้จำเลยที่ ๑ เช่าโดยจดทะเบียนการเช่ากันตามกฎหมาย ต่อมาจำเลยที่ ๑ ได้ให้จำเลยที่ ๒ เช่าช่วง และจำเลยที่ ๒ ให้จำเลยที่ ๓ เช่าต่อโจทก์ในฐานะเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ของบริษัท ป. ได้มีหนังสือบอกกล่าวให้จำเลยทั้งสามออกไปจากสถานที่เช่า หรือถ้าประสงค์จะอยู่ต่อไปก็ให้แสดงความประสงค์เช่าต่อโจทก์ จำเลยทั้งสามเพิกเฉย จึงขอให้บังคับจำเลยทั้งสามออกจากสถานที่เช่า และใช้ค่าเสียหาย
จำเลยที่ ๑ ให้การและฟ้องแย้งว่า จำเลยที่ ๑ ได้ร่วมลงทุนออกเงินปลูกสร้างอาคารกับโรงงานพิพาทให้แก่บริษัท ป. สิ้นเงินไป ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาท บริษัท ป. จึงให้จำเลยที่ ๑ ได้เช่าอาคารกับโรงงานมีกำหนด ๒๐ ปี การเช่าดังกล่าวจึงเป็นสัญญาต่างตอบแทนชนิดพิเศษยิ่งกว่าสัญญาธรรมดา จะฟ้องขับไล่ไม่ได้ ขอให้ยกฟ้อง และบังคับโจทก์ตามคำฟ้องแย้งให้จำเลยที่ ๑ ได้เช่าอยู่ครบ ๒๐ ปีตามสัญญาเช่าที่ได้จดทะเบียนไว้
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ตามคำให้การและฟ้องแย้งของจำเลยที่ ๑ จำเลยที่ ๑ บรรยายว่า จำเลยที่ ๑ ร่วมลงทุนปลูกสร้างอาคารให้บริษัท ป.เป็นเงิน ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาทโจทก์จึงต้องให้จำเลยที่ ๑ เช่าครบ ๒๐ ปี ตามสัญญาต่างตอบแทน ต้องถือว่าฟ้องแย้งของจำเลยที่ ๑ บังคับให้โจทก์ปฏิบัติตามสัญญษต่างตอบแทนอันเป็นการบังคับให้โจทก์ปฏิบัติตามจำนวนทุนทรัพย์ที่จำเลยที่ ๑ ลงทุนไปแล้ว คดีจึงมีทุนทรัพย์ ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาทให้จำเลยที่ ๑ นำค่าขึ้นศาลตามทุนทรัพย์ดังกล่าวมาชำระต่อศาล
จำเลยที่ ๑ อุทธรณ์คำสั่ง
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่าจำเลยเสียค่าขึ้นศาลสำหรับฟ้องแย้งอย่างคดีไม่มีทุนทรัพย์นั้นถูกต้องแล้ว พิพากษายกคำสั่งศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไป
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้ออ้างที่จำเลยที่ ๑ อาศัยเป็นหลักแห่งฟ้องแย้งมีว่าจำเลยที่ ๑ ได้ลงทุนออกเงินจำนวน ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาทปลูกสร้างอาคารและโรงงานพิพาทให้แก่บริษัท ป. บริษัท ป. จึงจดทะเบียนให้จำเลยที่ ๑ เช่าอาคารและโรงงานมีกำหนด ๒๐ ปี จำเลยที่ ๑ ขอให้บังคับตามฟ้องแย้งว่าให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ของบริษัท ป. โจทก์ปฏิบัติตามสัญญาต่างตอบแทนโดยให้จำเลยที่ ๑ ได้เช่าอาคารและโรงงานครบ ๒๐ ปีตามสัญญาเช่าที่จดทะเบียนไว้ ดังนี้ จำเลยที่ ๑ เพียงขอให้จำเลยที่ ๑ ได้อยู่ในอาคารและโรงงานครบ ๒๐ ปี ตามสัญญาเช่าที่จดทะเบียนไว้แล้วเท่านั้น ไม่ได้ขอให้พิพากษาบังคับโจทก์ใช้เงิน ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาทที่จำเลยที่ ๑ ลงทุนก่อสร้างอาคารและโรงงานด้วย คำขอของจำเลยที่ ๑ ดังกล่าวจึงเป็นคำขอปลดเปลื้องทุกข์อันไม่อาจคำนวณเป็นราคาเงินได้ค่าขึ้นศาลจึงควรเสียเพียง ๒๐๐ บาท ตามตาราง ๑ ข้อ(๒)(ก) ท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งที่แก้ไขใหม่
พิพากษายืน
