แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ทำนองโปกำเอาไม้ขีดมากองเข้าแล้วเอาภาชนะแล้วแจงไม้ขีดออกที่ละ 4 อันเหลือเศษเท่าใดตรงกับที่ใครทายเจ้ามือก็ต้องใช้ให้ 4 ต่อ และห้ามไม่ให้แทงซ้ำดังนี้เรียกว่าเป็นการเล่นทำนองโปกำ
ย่อยาว
คดีได้ความว่าจำเลยสมคบ กันเล่นการพะนันชนิดนึ่งโดยให้ชื่อว่า ” เล่มม้าวิ่งบนโต๊ะ ” วิธีเล่นคือเอาพูลจึบมากองเป็น ๔ กอง กองที่หนึ่ง ๑ จีบ กองที่สอง ๒ จีบ กองที่สาม ๓ จีบ กองที่สี่ ๔ จีบแล้วผู้เป็นเจ้ามือก็เอาไม้ขีดมาขยุ่มหนึ่งวางลงเอาขันครอบให้ลูกค้าแทง พอแทงแล้วก็เปิดขัน แจงไม้ขีดนั้นที่ละอันในที่สุดเหลือเศษเท่าใดก็ออกอย่างนั้น ถ้าไม่เหลือคือครบ ๔ ก็ออก ๔ นั่นเอง ใครแทงถูกเจ้ามือก็ต้องใช้ ๔ ต่อ และมีข้อสัญญากันว่า ผู้แทงจะแทงซ้ำประตูเดียวกับไม่ได้ โจทก์มีพะยานยืนยันว่า เป็นการเล่นทำนองโปกำ เพราะโปกำมี ๔ ประตูคือหน่วน สอง สาว ครบแลมีเบี้ยแจงทีละ ๔ เหลือเศษเท่าใดก็ออกเท่านั้นถ้าพอดีไม่มีเศษก็ออกครบ
ศาลฎีกาตัดสินว่า แม้วิธีเล่นไม่เรียกว่าโปกำ แต่ก็เป็นทำนองโปกำนั่นเอง ผิดกันแต่วิธีแทงวิธีใช้ซึ่งไม่ใช่สาระสำคัญจึพิพากษาลงโทษจำเลยเช่นเดียวกับเล่นโปกำ ยืนตามศาลล่าง
