แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ทางเดินอีสทเมนทโดยจำเป็น อำนาจติดกับที่ดิน
ย่อยาว
ที่ดินของโจทย์จำเลยแลทางเดินซึ่งพิพาทกันเดิมเป็นของ ม. ผู้เดียว ม.ได้ใช้ที่ตอนหนึ่งเป็นทางเดินเข้าออกยังถนน ม. ได้โอนที่ตอนที่มีทางเดินนี้ให้แก่ ช. แลสั่งให้ ช. เว้นที่ทางเดินนั้นไว้เป็นทางเดินอย่างเดิม ม. แลคนอื่น ๆ ที่อยู่ตอนในก็คงเดินตามทางนี้ต่อมาอีก ภายหลัง ช. ขายที่นี้ให้แก่จำเลย ณ บัดนี้จำเลยกั้นกำแพงปิดทางเดินเสีย โจทย์ซึ่งได้รับซื้อที่ตอนในจากผู้รับจำนำของ ก. ซึ่งได้รับโอนที่รายนี้มาจาก ม. โดยทางยกให้แลได้ใช้ทางเดินรายนี้มาเช่นเดียวกัน จึงฟ้องขอให้เปิดทาง
ศาลฎีกาตัดสินว่า เรื่องนี้ปรากฎว่า ม.เจ้าของเดิมให้สิทธิแก่ผู้ที่รับโอนตามซึ่งได้แบ่งกรรมสิทธิให้เป็นตอน ๆ (คือ ช.ก. แลคนอื่น ๆ) ไปนั้น เดินในที่หมายสีน้ำเงินแก่ (คือที่ ๆ มีทางเดิน) ได้ เขาได้เคยเดินแลยอมรับแบ่งที่ดินรายนี้ก็โดยปัจจัยที่ให้สิทธิแห่งทางเดินในเส้นสีน้ำเงินแก่นี้เป็นหลัก จึงเป็นเหตุให้เขาเหล่านั้น ยอมรับแบ่งโอนกรรมสิทธิที่ดินเอามาจาก ม. ถ้ามิฉนั้นแล้วคงไม่มีใครรับ เพราะไม่เป็นประโยชน์ เมื่อผู้ใดได้รับกรรมสิทธิในที่สีน้ำเงินแก่ของ ม. ซึ่งเป็นทางเดินมาแต่ก่อน ผู้นั้นต้องปฏิบัติเหมือนอย่าง ม. เจ้าของเดิม จึงบังคับให้จำเลยเปิดทาง
