แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การขอจดทะเบียนกรรมสิทธิที่ดิน ซึ่งได้มาตาม ป.ม.แพ่งฯมาตรา 1382 นั้นจะต้องผ่านศาลทุกเรื่องและเมื่อศาลมีคำสั่งให้ได้กรรมสิทธิที่ดินนั้นแล้ว ก็มีกฎกระทรวงมหาดไทยออกตามความในพ.ร.บ.ออกโฉนดที่ดิน(ฉะบับที่ 7) พ.ศ. 2486 วางวิธีปฏิบัติไว้ในอันที่จะให้เกิดผลตามคำสั่งนั้นโดยรอบคอบ
ศาลมีคำสั่งให้หอทะเบียนออกใบแทนโฉนดให้ใหม่ แล้วแก้ทะเบียนใส่ชื่อผู้ร้องเป็นผู้รับมรดกนาโฉนดนั้นถ้าผู้ร้องไม่ได้นำหนังสือสำหรับที่ดินไปแสดง ก็จำต้องปฎิบัติตามหมวดข้อ 1 (2) คือจะต้องทำการรังวัดใหม่ แล้วออกโฉนดให้ใหม่ ผู้ร้องจะขอให้ศาลบังคับเจ้าพนักงานที่ดินที่ออกใบแทนโฉนดไปทีเดียวไม่ได้ และการที่เจ้าพนักงานจะต้องปฏิบัติไปตามกฎกระทรวงดังกล่าวแล้ว ก็หาเป็นการขัดแย้งต่อคำสั่งศาลที่จะให้ผู้ร้องได้รับกรรมสิทธิในนาแปลงนั้นแต่ประใดไม่ ศาลจึงไม่ควรบังคับเจ้าพนักงานที่ดินให้ปฏิบัติฝ่าฝืนระเบียบตามกฎกระทรวง
ย่อยาว
คดีนี้ เนื่องมาจากศาลได้มีคำสั่งในคดีที่โจทก์ยื่นคำร้องไว้ว่า นาโฉนดที่ ๓๖๑๗ เป็นของนายพันนางแสวง ให้หอทะเบียนออกใบแทนโฉนดใหม่ แล้วแก้ทะเบียนใส่ชื่อโจทก์ซึ่งเป็นผู้ร้องในคดีนั้น เป็นผู้รับมรดก และศาลได้มีหนังสือแจ้งคำสั่งไปให้เจ้าพนักงานที่ดินปฏิบัติตามคำสั่งนั้น แต่เจ้าพนักงานที่ดินตอบขัดข้องว่า ผู้ร้องไม่ได้นำหนังสือสำหรับที่ดินมาแสดง จะต้องทำการรังวัดใหม่ตามกฎกระทรวงมหาดไทยออกตามความใน พ.ร.บ.ออกโฉนดที่ดิน(ฉะบับที่ ๗ ) พ.ศ. ๒๔๘๖ หมวด ๑ ข้อ ๑(๒) แล้วออกโฉนดให้ใหม่ จะออกใบแทนโฉนดไม่ได้
โจทก์ซึ่งเป็นผู้ร้องในคดีนั้นจึงมาฟ้อง เป็นคดีนี้ของให้ศาลบังคับจำเลยผู้เป็นเจ้าพนักงานทะเบียนที่ดินจังหวัดนั้น ปฏิบัติให้เป็นไปตามคำสั่งศาล
จำเลยตุ่สู้ว่า ต้องปฏิบัติตามกฎกระทรวงมหาดไทยดั่งกล่าวแล้ว
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยปฏิบัติตามคำสั่งศาล แต่ศาลอุทธรณ์ พิพากษาแก้ว่า ให้จำเลยจัดการตามกฎกระทรวงมหาดไทยที่กล่าว
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า การขอจดทะเบียนกรรมสิทธิที่ดิน ซึ่งได้มาตาม ป.ม.แพ่งฯมาตรา ๑๓๘๒ นั้นจะต้องผ่าศาลทุกเรื่อง และเมื่อศาลมีคำสั่งให้ได้กรรมสิทธิตามนั้นแล้วก็มีกฏกระทรวงมหาดไทย-ฉบับนี้วางวิธีปฏิบัติไว้ในอันที่จะให้เกิดผลตามคำสั่งนั้นโดยความรอบคอบ ในกรณีของโจทก์นี้ก็เข้าลักษณะที่ว่าไม่ได้หนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิมา เจ้าพนักงานที่ดินจึงต้องดำเนินการรีงวัดเพื่อออกโฉนดให้ใหม่ทั้งนี้ก็เพื่อความรอบคอบ หาเป็นการขัดแย้งต่อคำสั่งที่ให้โจทก์ได้รับกรรมสิทธิในที่ดินแปลงนั้นแต่ประการใดไม่ จึงไม่ควรบังคับจำเลยให้ปฏิบัติฝ่าฝืนระเบียบตามกฎกระทรวงนั้น
จึงพิพากษายืน
