แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
อายุความฟ้องผู้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินมีกำหนด 3 ปี ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1001 และการขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายนั้น อายุความการขอรับชำระหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงินจะเริ่มนับตั้งแต่วันถัดจากวันที่ลูกหนี้จะต้องชำระหนี้ให้เสร็จสิ้นเป็นต้นไปจนถึงวันที่เจ้าหนี้ขอรับชำระหนี้ เมื่อเจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้เมื่อพ้นกำหนดเวลา 3 ปี แล้วคดีจึงขาดอายุความ
กระบวนพิจารณาคดีล้มละลายในชั้นยื่นคำขอรับชำระหนี้ลูกหนี้ไม่จำต้องให้การต่อสู้คดีเช่นคดีแพ่งสามัญ ทั้งเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพ์ได้เสนอความเห็นต่อศาลว่าสิทธิเรียกร้องของโจทก์ขาดอายุความแล้วแม้ลูกหนี้ไม่ได้ยกอายุความขึ้นเป็นข้อต่อสู้ ศาลก็มีอำนาจหยิบยกอายุความขึ้นอ้างเพื่อยกคำขอรับชำระหนี้ได้.
ย่อยาว
คดีนี้ศาลชั้นต้นมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้ (จำเลย)เด็ดขาดและเจ้าหนี้ได้ยื่นคำขอรับชำระหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงิน เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เสนอความเห็นต่อศาลชั้นต้นว่า สิทธิเรียกร้องของเจ้าหนี้ขาดอายุความแล้ว ควรยกคำขอรับชำระหนี้
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำขอรับชำระหนี้
เจ้าหนี้อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
เจ้าหนี้ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่า ลูกหนี้ได้ออกตั๋วสัญญาใช้เงิน ลงวันที่ 2 เมษายน 2522 สัญญาจะจ่ายเงิน850,059.09 บาท แก่เจ้าหนี้ตามเอกสารหมาย จ. 3 เพื่อชำระค่าหุ้นที่ลูกหนี้สั่งให้เจ้าหนี้ซื้อโดยเจ้าหนี้ชำระค่าหุ้นแทนลูกหนี้ไปแล้ว วันที่ 26 กันยายน 2522 เจ้าหนี้มีหนังสือทวงถามให้ลูกหนี้ชำระหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงินภายในวันที่ 25 ตุลาคม2522 ลูกหนี้ได้รับหนังสือดังกล่าวเมื่อวันที่ 23 ตุลาคม 2522แต่ไม่ได้ชำระหนี้ ต่อมาวันที่ 30 ธันวาคม 2526 ศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้เด็ดขาด วันที่ 9 เมษายน 2527 เจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงินต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ มีปัญหาว่าหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงินตามเอกสารหมาย จ.3 ขาดอายุความหรือไม่ หนี้รายนี้ลูกหนี้จะต้องชำระให้เสร็จสิ้นภายในวันที่ 25 ตุลาคม 2522 ตามหนังสือทวงถาม เมื่อลูกหนี้ไม่ชำระอายุความก็เริ่มนับตั้งแต่วันที่ 26 ตุลาคม 2522 เป็นต้นไปจนถึงวันที่เจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้ คือ วันที่ 9เมษายน 2527 รวมเวลา 4 ปี 5 เดือน 14 วัน เรื่องอายุความประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1001 บัญญัติว่า ‘ในคดีฟ้องผู้รับรองตั๋วแลกเงินก็ดี ผู้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินก็ดี ท่านห้ามมิให้ฟ้องเมื่อพ้นเวลาสามปีนับแต่วันตั๋วนั้นๆ ถึงกำหนดใช้เงิน’ ดังนั้นหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงินตามเอกสารหมาย จ.3เจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้เมื่อพ้นเวลาสามปีแล้ว จึงขาดอายุความ ข้อที่เจ้าหนี้ฎีกาว่าเจ้าหนี้นำสืบพยานบุคคลประกอบพยานเอกสารหมาย จ.1 ถึง จ.8 แสดงให้เห็นโดยปริยายว่าเจ้าหนี้กับลูกหนี้ต่อสู้คดีและคดีอยู่ในระหว่างพิจารณาของศาลอุทธรณ์และลูกหนี้ให้การว่าเจ้าหนี้เคยนำหนี้ที่ขอรับชำระหนี้ฟ้องลูกหนี้เป็นคดีล้มละลายต่อศาลชั้นต้น ตามคดึหมายเลขดำที่ ล.179/2525 ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องคดีอยู่ในระหว่างพิจารณาของศาลอุทธรณ์ เห็นว่า ตามเอกสารหมาย จ.1 ถึง จ.8และคำให้การของลูกหนี้ฟังได้แต่เพียงว่า เจ้าหนี้ได้ฟ้องลูกหนี้เมื่อปี 2525 ตามคดีหมายเลขดำที่ 179/2525 เท่านั้น ตามคำให้การของพยานทุกฝ่ายและพยานเอกสารไม่ได้ระบุว่าเจ้าหนี้ฟ้องคดีดังกล่าวเมื่อวันที่และเดือนใด แม้ศาลชั้นต้นได้หมายเอกสารในคดีดังกล่าวเมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2525 ก็เป็นเวลาภายหลังวันที่ 26 ตุลาคม 2525 ซึ่งเป็นวันครบกำหนดอายุความ 3 ปีแล้ว จึงฟังไม่ได้ว่าเจ้าหนี้ได้ฟ้องคดีดังกล่าวก่อนวันที่ 27 ตุลาคม 2525 อันเป็นเหตุให้อายุความสะดุดหยุดอยู่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 175 การที่เจ้าหนี้แนบภาพถ่ายคำฟ้องคดีดังกล่าวท้ายฎีกาก็เป็นเอกสารที่อ้างและส่งภายหลังการเสร็จสิ้นกระบวนพิจารณาคดีล้มละลายในชั้นนี้แล้วเป็นเอกสารที่รับฟังไม่ได้ ส่วนปัญหาที่เจ้าหนี้ฎีกาว่าลูกหนี้ไม่ได้ยกอายุความขึ้นเป็นข้อต่อสู้ ศาลจะอ้างเอาอายุความมาเป็นมูลยกคำขอรับชำระหนี้ไม่ได้นั้น เห็นว่ากระบวนพิจารณาคดีล้มละลายในชั้นยื่นคำขอรับชำระหนี้ ลูกหนี้ไม่จำต้องให้การสู้คดีเช่นคดีแพ่งสามัญทั้งเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ก็ได้เสนอความเห็นต่อศาลชั้นต้นว่าสิทธิเรียกร้องของโจทก์ขาดอายุความแล้ว ศาลย่อมมีอำนาจหยิบยกอายุความขึ้นอ้างเพื่อยกคำขอรับชำระหนี้ได้เมื่อหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงินขาดอายุความ จึงเป็นหนี้ที่จะฟ้องร้องให้บังคับคดีไม่ได้เจ้าหนี้ขอรับชำระหนี้ไม่ได้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 94(1)
พิพากษายืน.
