แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่จำเลยย้ายภูมลำเนาตามฟ้องไปอยู่ที่อื่นก่อนโจทก์ฟ้องจึงไม่ได้รับสำเนาคำฟ้อง หมายนัดและคำบังคับ และเพิ่งทราบว่าถูกฟ้องและศาลออกคำบังคับจากหนังสือของทนายโจทก์ส่งไปถึงจำเลยทางที่ทำงานของจำเลย ถือได้ว่า จำเลยไม่อาจยื่นคำขอให้พิจารณาใหม่ภายใน 15 วันนับแต่วันส่งคำบังคับให้แก่จำเลยโดยพฤติการณ์นอกเหนือไม่อาจบังคับได้และพฤติการณ์ดังกล่าวเพิ่งสิ้นสุดลงเมื่อจำเลยได้ทราบจากหนังสือของทนายโจทก์จำเลยย่อมมีสิทธิยื่นคำขอให้พิจารณาใหม่ภายใน 15 วัน นับแต่วันที่พฤติการณ์ดังกล่าวได้สิ้นสุดลงได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยที่ ๑ ผู้กู้และจำเลยที่ ๒ ผู้ค้ำประกันร่วมกันชำระต้นเงินกู้ ๕๐,๐๐๐ บาทพร้อมดอกเบี้ย จำเลยทั้งสองขาดนัดยื่นคำให้การและขาดนัดพิจารณาศาลชั้นต้นสืบพยานโจทก์ไปฝ่ายเดียว แล้วพิพากษาเมื่อวันที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๒๐ ให้จำเลยทั้งสองร่วมกันใช้เงินต้นและดอกเบี้ยตามฟ้อง ศาลชั้นต้นส่งคำบังคับให้จำเลยทั้งสอง ณ ภูมิลำเนาตามฟ้องโดยนางไสวเป็นผู้รับแทนเมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๑
ต่อมาวันที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๒๑ จำเลยทั้งสองยื่นคำร้องขอให้พิจารณาคดีใหม่อ้างว่าจำเลยทั้งสองย้ายภูมิลำเนาไปอยู่ที่อื่นตั้งแต่ต้น พ.ศ. ๒๕๒๐ ไม่เคยได้รับสำเนาคำฟ้องหมายนัดและคำบังคับ และไม่มีใครแจ้งให้ทราบ จำเลยทั้งสองเพิ่งทราบว่าถูกฟ้องและศาลออกคำบังคับแล้วเมื่อวันที่ ๓๐ สิงหาคม ๒๕๒๑ โดยทนายโจทก์มีหนังสือถึงจำเลยที่ ๑ ส่งไปทางที่ทำงานของจำเลยที่ ๑ ทั้งคัดค้านคำชี้ขาดของศาลชั้นต้นด้วย
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า จำเลยทั้งสองรับคำบังคับเมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๑ โดยมีผู้รับแทน ยื่นคำร้องเกิดกำหนด ๑๕ วัน ทั้งเหตุที่อ้างฟังไม่ได้ว่าเป็นพฤติการณ์นอกเหนือที่ทำให้ไม่สามารถยื่นคำขอได้ภายในกำหนด ให้ยกคำร้อง
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำสั่งศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นไต่สวนคำร้องและมีคำสั่งใหม่
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๒๐๘ คำขอให้พิจารณาใหม่นั้นให้ยื่นต่อศาลภายใน ๑๕ วันนับแต่วันที่ได้ส่งคำบังคับตามคำพิพากษาหรือคำสั่งให้แก่จำเลย แต่ถ้าคู่ความที่ขาดนัดไม่สามารถยื่นคำขอภายในระยะเวลาดังกล่าว โดยพฤติการณ์นอกเหนือไม่อาจบังคับได้ คู่ความฝ่ายนั้นอาจยื่นคำขอให้พิจารณาใหม่ได้ภายในกำหนด ๑๕ วัน นับแต่วันที่พฤติการณ์นั้นได้สิ้นสุดลง ดังนั้น แม้จำเลยทั้งสองจะยื่นคำขอให้พิจารณาใหม่เมื่อเลยกำหนด ๑๕ วัน นับแต่วันที่ได้ส่งคำบังคับตามคำพิพากษาให้แก่จำเลยทั้งสองแล้ว แต่จำเลยอ้างในคำขอให้พิจารณาใหม่ว่าจำเลยทั้งสองย้ายจากภูมิลำเนาตามฟ้องไปอยู่ที่อื่นตั้งแต่ต้น พ.ศ. ๒๕๒๐ ก่อนโจทก์ฟ้องคดีนี้ จำเลยทั้งสองไม่เคยได้รับสำเนาฟ้อง หมายนัดและคำบังคับและไม่มีใครแจ้งให้ทราบ จำเลยทั้งสองเพิ่งทราบว่าถูกฟ้องและศาลออกคำบังคับ เมื่อวันที่ ๓๐ สิงหาคม ๒๕๒๑ โดยทนายโจทก์มีหนังสือตามสำเนาท้ายคำฟ้องส่งไปถึงจำเลยที่ ๑ ทางที่ทำงานของจำเลยที่ ๑ หากข้ออ้างดังกล่าวของจำเลยทั้งสองเป็นความจริง ย่อมถือได้ว่าจำเลยทั้งสองไม่อาจยื่นคำขอให้พิจารณาใหม่ภายใน ๑๕ วัน นับแต่วันส่งคำบังคับให้แก่จำเลยทั้งสองโดยพฤติการณ์นอกเหนือไม่อาจบังคับได้ และพฤติการณ์นอกเหนือไม่อาจบังคับได้นี้เพิ่งสิ้นสุดลงเมื่อจำเลยทั้งสองทราบจากหนังสือของทนายโจทก์เมื่อวันที่ ๓๐ สิงหาคม ๒๕๒๑ ว่าจำเลยทั้งสองถูกฟ้องและศาลส่งคำบังคับแล้ว จำเลยทั้งสองจึงยื่นคำขอให้พิจารณาใหม่ในวันที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๒๑ อันอยู่ในระยะเวลา ๑๕ วัน นับแต่วันที่พฤติการณ์นอกเหนือไม่อาจบังคับได้สิ้นสุดลงได้
พิพากษายืน.
