แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
โดยที่ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายและกฎข้อบังคับว่าด้วยการรับขนของทางทะเลบัญญัติไว้โดยเฉพาะ ดังนั้นในกรณีที่ไม่ปรากฏว่ามีการตกลงเกี่ยวกับความรับผิดในเรื่องสูญหายของสินค้าระหว่างการรับขนว่าให้นำกฎหมายหรือกฎข้อบังคับว่าด้วยการขนส่งของทางทะเลของประเทศใด มาใช้บังคับ ความรับผิดในเรื่องนี้จึงต้องนำ ป.พ.พ.มาตรา 616 และ 625 ซึ่งเป็นกฎหมายใกล้เคียงมาใช้บังคับ.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน 2522 โจทก์รับประกันภัยการขนส่งเครื่องจักรผลิตปูนซิเมนต์ และเครื่องอะไหล่ไว้กับบริษัทสยามซีเมนต์ เทรดดิ้ง จำกัด ผู้ซื้อสินค้า จำเลยเป็นผู้ขนส่งสินค้ารายนี้ จากท่าเรือโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก มายังการท่าเรือแห่งประเทศไทย กรุงเทพมหานรค ปรากฏว่าสินค้าที่โจทก์รับประกันและที่จำเลยรับขนหายไป 2 ลัง ราคา 104,550.57 บาท แต่จำเลยใช้ค่าเสียหายให้บริษัท สยามซีเมนต์ เทรดดิ้ง จำกัด เพียง8,919 บาท โจทก์ในฐานะผู้รับประกันภัย จึงได้ชดใช้ค่าเสียหายส่วนที่เหลือ 95,631.57 บาท ให้ผู้ซื้อสินค้าไป โจทก์เรียกร้องให้จำเลยชำระค่าเสียหายส่วนนี้ในฐานะเป็นผู้รับช่วงสิทธิ จำเลยไม่ชำระขอให้ศาลพิพากษาบังคับให้จำเลยใช้เงินจำนวนดังกล่าวพร้อมด้วยดอกเบี้ย
จำเลยให้การว่า ไม่ได้รับช่วงสิทธิ ไม่มีอำนาจฟ้อง ฟ้องโจทก์เคลือบคลุม ในการนี้ จะนำบทบัญญัติทั่วไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาใช้บังคับไม่ได้และจะอ้างเป็นกฎหมายใกล้เคียงอย่างยิ่งก็ไม่ได้ เพราะความรับผิดเกี่ยวกับการรับขนทางทะเลมีลักษณะพิเศษแตกต่างกับการรับขนทั่วไป มีวิธีการขนส่งและระเบียบกฎเกณฑ์แตกต่างกันโดยให้ใช้สนธิสัญญาสากลอันถือเป็นจารีตประเพณีที่ปฏิบัติกัน
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงิน 95,631.57 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ย
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “…ตามฎีกาของจำเลยมีว่าจำเลยจะต้องรับผิดต่อโจทก์หรือไม่ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 609วรรคสองบัญญัติว่า “รับขนของทางทะเล ท่านให้ใช้บังคับตามกฎหมายและกฎข้อบังคับว่าด้วยการนั้น” แต่โดยที่ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายและกฎข้อบังคับว่าด้วยการรับขนของทางทะเลบัญญัติไว้โดยเฉพาะและกรณีนี้ไม่ปรากฏว่ามีการตกลงเกี่ยวกับความผิดรับในเรื่องการสูญหายของสินค้าระหว่างการรับขนก่อนส่งมอบว่าให้นำกฎหมายหรือกฎข้อบังคับว่าด้วยการขนของทางทะเลของประเทศใดมาใช้บังคับความรับผิดในเรื่องนี้ จึงต้องนำประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 616, 625 ซึ่งเป็นกฎหมายใกล้เคียงมาใช้บังคับโดยตามมาตรา616 กำหนดให้ผู้ขนส่งต้องรับผิดในการสูญหายแห่งของที่เขามอบหมายแก่ตนระหว่างการขนส่ง อันหมายถึงว่าต้องรับใช้เต็มราคาแห่งของที่สูญหาย และมาตรา 625 บัญญัติให้ข้อยกเว้นหรือข้อจำกัดความรับผิดของผู้ขนส่งตามใบตราส่งเป็นโมฆะ เว้นแต่ผู้ส่งจะได้แสดงความตกลงด้วยชัดแจ้งในข้อยกเว้นหรือข้อจำกัดความรับผิดนั้น…
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้จำเลยชำระเงิน 69,871.25 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ย”.
