แหล่งที่มา : ADMIN
ย่อสั้น
จำเลยทำสัญญาขายเครื่องมือทดสอบคุณภาพสีให้โจทก์สัญญาข้อ8มีว่าเมื่อครบกำหนดส่งมอบสิ่งของตามสัญญานี้แล้วถ้าผู้ขายไม่ส่งมอบสิ่งของที่ตกลงขายให้แก่ผู้ซื้อหรือส่งมอบสิ่งของทั้งหมดไม่ถูกต้องหรือส่งมอบสิ่งของไม่ครบจำนวนผู้ซื้อมีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้ในกรณีที่ผู้ซื้อใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาผู้ขายยอมให้ผู้ซื้อริบหลักประกันหรือเรียกร้องจากธนาคารผู้ออกหนังสือสัญญาค้ำประกันเป็นจำนวนทั้งหมดหรือแต่บางส่วนก็ได้แล้วแต่จะเห็นสมควรและถ้าผู้ซื้อจัดซื้อสิ่งของจากบุคคลอื่นเต็มจำนวนหรือเฉพาะจำนวนที่ขาดส่งแล้วแต่กรณีภายในกำหนด3เดือนนับแต่วันที่บอกเลิกสัญญาผู้ขายต้องยอมรับผิดชดใช้ราคาที่เพิ่มขึ้นจากที่กำหนดไว้ในสัญญานี้ด้วย…..และสัญญาข้อ9มีว่าในกรณีผู้ซื้อไม่ใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาตามข้อ8ผู้ขายยอมให้ผู้ซื้อปรับเป็นรายวันในอัตราร้อยละศูนย์จุดสอง(0.2)ของราคาสิ่งของมาส่งให้แก่ผู้ซื้อจนถูกต้องครบถ้วนในระหว่างที่มีการปรับถ้าผู้ซื้อเห็นว่าผู้ขายไม่อาจปฏิบัติตามสัญญาต่อไปได้ผู้ซื้อจะใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาและริบหลักประกันกับเรียกร้องให้ชดใช้ราคาเพิ่มขึ้นจากราคาที่กำหนดไว้ในสัญญาตามข้อ8นอกเหนือจากการปรับจนถึงวันบอกเลิกสัญญาด้วยก็ได้ดังนี้เห็นว่าโจทก์มีสิทธิบอกเลิกสัญญาในกรณีที่จำเลยหรือผู้ขายไม่ส่งมอบของหรือส่งมอบไม่ถูกต้องหรือไม่ครบถ้วนและมีสิทธิริบเงินประกันที่จำเลยวางไว้รวมทั้งมีสิทธิที่จะซื้อของจากผู้อื่นและเรียกราคาที่เพิ่มขึ้นจากจำเลยแต่ถ้าครบกำหนดเวลาแล้วโจทก์ไม่เลิกสัญญาและยินยอมให้จำเลยนำสิ่งของที่ซื้อขายตามสัญญามาส่งให้แก่โจทก์โจทก์จึงจะมีสิทธิเรียกร้องเอาเบี้ยปรับจากจำเลยเป็นรายวันได้ในอัตราร้อยละศูนย์จุดสอง(0.2)ของราคาสิ่งของนับแต่วันครบกำหนดตามสัญญาจนถึงวันที่จำเลยนำสิ่งของมาส่งให้แก่โจทก์จนถูกต้องครบถ้วนเมื่อจำเลยไม่ส่งสิ่งของให้แก่โจทก์เลยโจทก์ได้ใช้สิทธิเลิกสัญญาและริบเงินประกันตามสัญญาอันเป็นการใช้สิทธิตามสัญญาข้อ8โจทก์จึงไม่มีสิทธิที่จะเรียกค่าปรับเป็นรายวันจากจำเลยตามสัญญาข้อ9ได้อีก. (วินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่ครั้งที่4/2529)
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง ว่า จำเลย ทำ สัญญา ขาย เครื่องมือ ทดสอง คุณภาพ สี ให้โจทก์ 1 รายการ เป็น เงิน 584,910 บาท โดย จะ ต้อง ส่งมอบ ให้ โจทก์ภายใน วันที่ 6 พฤศจิกายน 2522 ครบ กำหนด จำเลย ไม่ ส่งมอบ ของ ให้โจทก์ โจทก์ แจ้ง เตือน จำเลย หลายครั้ง จำเลย ขอ ผัดผ่อน แต่ ก็ ไม่ส่ง ของ ให้ โจทก์ โจทก์ จึง มี หนังสือ บอกเลิก สัญญา และ ริบหลักประกัน และ ยัง สงวน สิทธิ จะ เรียกร้อง ให้ จำเลย ใช้ ค่าปรับ ตามสัญญา จำเลย จึง ต้อง รับผิด ชดใช้ ค่าปรับ ตาม สัญญา ขอ ให้ บังคับให้ จำเลย ชำระ ค่าปรับ พร้อมด้วย ดอกเบี้ย ร้อยละ เจ็ดครึ่ง ต่อปีนับแต่ วันฟ้อง จนกว่า จะ ชำระ เสร็จ
จำเลย ให้การ ว่า โจทก์ เป็น ฝ่าย ผิดสัญญา การ ที่ โจทก์ ใช้ สิทธิบอกเลิก สัญญา และ ริบ เงิน ประกัน เป็น การ ใช้ สิทธิ โดย ไม่ สุจริตขอ ให้ ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้น พิพากษา ให้ จำเลย ชำระ เงิน ค่าปรับ ตาม ฟ้อง พร้อมด้วยดอกเบี้ย ร้อยละ เจ็ดครึ่ง ต่อปี นับ จาก วันฟ้อง จนกว่า จะ ชำระ เสร็จแก่ โจทก์
จำเลย อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษา ยืน
จำเลย ฎีกา
ศาลฎีกา พิเคราะห์ สัญญา ระหว่าง โจทก์ จำเลย แล้ว ตาม สัญญา ข้อ 8กำหนด ไว้ ว่า ‘เมื่อ ครบกำหนด ส่งมอบ สิ่งของ ตาม สัญญา นี้ แล้ว ถ้าผู้ขาย ไม่ ส่งมอบ สิ่งของ ที่ ตกลง ขาย ให้ แก่ ผู้ซื้อ หรือ ส่งมอบสิ่งของ ทั้งหมด ไม่ ถูกต้อง หรือ ส่งมอบ สิ่งของ ไม่ ครบ จำนวน ผู้ซื้อมี สิทธิ บอกเลิก สัญญา ได้ ใน กรณี ที่ ผู้ซื้อ ใช้ สิทธิ บอกเลิกสัญญา ผู้ขาย ยอม ให้ ผู้ซื้อ ริบ หลักประกัน หรือ เรียกร้อง จาก ธนาคารผู้ออก หนังสือ ค้ำประกัน เป็น จำนวน ทั้งหมด หรือ แค่ บางส่วน ก็ ได้แล้วแต่ จะ เห็น สมควร และ ถ้า ผู้ซื้อ สิ่งของ จาก บุคคล อื่น เต็มจำนวน หรือ เฉพาะ จำนวน ที่ ขาดส่ง แล้วแต่ กรณี ภายใน กำหนด 3 เดือนนับแต่ วันที่ บอก เลิก สัญญา ผู้ขาย ต้อง ยอม รับผิด ชดใช้ ราคา ที่เพิ่มขึ้น จาก ที่ กำหนด ไว้ ใน สัญญา นี้ ด้วย’ นอกจาก นี้ ตาม สัญญาข้อ 9 กำหนด ไว้ ว่า ‘ใน กรณี ที่ ผู้ซื้อ ไม่ ใช้ สิทธิ บอกเลิก สัญญาตาม ข้อ 8 ผู้ขาย ยอม ให้ ผู้ซื้อ ปรับ เป็น รายวัน ใน อัตรา ร้อยละศูนย์จุดสอง (0.2) ของ ราคา สิ่งของ ที่ ยัง ไม่ ได้ รับ มอบ นับแต่วัน ครบ กำหนด ตาม สัญญา จน ถึง วันที่ ผู้ขาย ได้ นำ สิ่งของ มา ส่งให้ แก่ ผู้ซื้อ จน ถูกต้อง ครบถ้วน ใน ระหว่าง ที่ มี การ ปรับ ถ้าผู้ซื้อ เห็น ว่า ผู้ขาย ไม่ อาจ ปฏิบัติ ตาม สัญญา ต่อไป ได้ ผู้ซื้อจะ ใช้ สิทธิ บอกเลิก สัญญา และ ริบ หลักประกัน กับ เรียกร้อง ให้ชดใช้ ราคา เพิ่มขึ้น จาก ราคา ที่ กำหนด ไว้ ใน สัญญา ตาม ข้อ 8นอกเหนือ จาก การ ปรับ จนถึง วัน บอกเลิก สัญญา ด้วย ก็ ได้ฯลฯ’
ศาลฎีกา วินิจฉัย โดย มติ ที่ประชุมใหญ่ ว่า โจทก์ มี สิทธิ บอกเลิกสัญญา ใน กรณี ทึ่ จำเลย หรือ ผู้ขาย ไม่ ส่งมอบ ของ หรือ ส่งมอบไม่ ถูกต้อง หรือ ไม่ ครบถ้วน และ มี สิทธิ ริบ เงินประกัน ที่ จำเลยวาง ไว้ รวมทั้ง มี สิทธิ ที่ จะ ซื้อ ของ จาก ผู้อื่น และ เรียก ราคาที่ เพิ่มขึ้น จาก จำเลย แต่ ถ้า ครบ กำหนด เวลา แล้ว โจทก์ ไม่ เลิกสัญญา และ ยินยอม ให้ จำเลย นำ สิ่งของ ที่ ซื้อขาย ตาม สัญญา มา ส่งให้ แก่ โจทก์ โจทก์ จึง จะ มี สิทธิ เรียกร้อง เอา เบี้ยปรับ จาก จำเลยเป็น รายวัน ได้ ใน อัตรา ร้อยละ ศูนย์จุดสอง (0.2) ของ ราคา สิ่งของนับแต่ วัน ครบ กำหนด ตาม สัญญา จนถึง วันที่ จำเลย นำ สิ่งของ มา ส่งให้ แก่ โจทก์ จน ถูกต้อง ครบถ้วน ฉะนั้น เมื่อ จำเลย ไม่ ส่งมอบสิ่งของ ให้ แก่ โจทก์ เลย โจทก์ ได้ ใช้ สิทธิ เลิก สัญญา และ ริบเงินประกัน ตาม สัญญา อัน เป็น การ ใช้ สิทธิ ตาม สัญญา ข้อ 8 โจทก์ จึงไม่ มี สิทธิ ที่ จะ เรียก ค่าปรับ เป็น รายวัน จาก จำเลย ตาม สัญญาข้อ 9 ได้ อีก
พิพากษา กลับ ให้ ยกฟ้อง โจทก์.
