แหล่งที่มา : สำนักวิชาการ
ย่อสั้น
บริษัท ส. ขอให้เจ้าหนี้ออกหนังสือสัญญาค้ำประกันบริษัทต่อบุคคลอื่นมีข้อตกลงว่าหากเจ้าหนี้ชำระหนี้ให้แก่บุคคลอื่นแล้ว บริษัท ส. จะชดใช้ให้เจ้าหนี้โดยมีจำเลย (ลูกหนี้) ที่ 2 ทำหนังสือสัญญาค้ำประกันบริษัท ส. ดังนี้ แม้หนี้ตามหนังสือสัญญาค้ำประกันที่จำเลย (ลูกหนี้) ที่ 2 ทำไว้กับเจ้าหนี้จะเป็นหนี้ที่มีเงื่อนไข แต่มูลหนี้ตามสัญญาดังกล่าวล้วนเกิดขึ้นก่อนวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของจำเลย (ลูกหนี้) ที่ 2 เด็ดขาด เจ้าหนี้จึงมีสิทธินำหนี้ที่มีเงื่อนไขดังกล่าวมายื่นขอรับชำระหนี้ได้ตาม พ.ร.บ.ล้มละลายฯ มาตรา 94
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของจำเลย (ลูกหนี้) ที่ 2 เด็ดขาดเมื่อวันที่ 27 มกราคม 2543
เจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้ตามหนังสือสัญญาค้ำประกันและคำขอให้เจ้าหนี้ออกหนังสือสัญญาค้ำประกันการชำระหนี้จำนวน 14,244,800 บาท จากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ที่ 2
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์นัดตรวจคำขอรับชำระหนี้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 104 แล้ว ไม่มีผู้ใดโต้แย้งคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้รายนี้
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์สอบสวนแล้วเห็นว่า มูลหนี้ดังกล่าวต้องห้ามมิให้ขอรับชำระหนี้ตามมาตรา 94 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ.2483
ศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งให้ยกคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้ตามความเห็นของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์
เจ้าหนี้อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์แผนกคดีล้มละลายพิพากษายืน
เจ้าหนี้ฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีล้มละลายวินิจฉัยว่า “…มีปัญหาวินิจฉัยตามฎีกาของเจ้าหนี้ว่าเจ้าหนี้มีสิทธิขอรับชำระหนี้ตามหนังสือสัญญาค้ำประกันเอกสารหมาย จ. 2 จำนวนเงิน 13,444,800 บาท หรือไม่ เห็นว่า ตามคำขอให้ธนาคารเจ้าหนี้ออกหนังสือสัญญาค้ำประกันและหนังสือสัญญาค้ำประกัน20 ฉบับ มีข้อความและเงื่อนไขเช่นเดียวกันว่าเจ้าหนี้ได้ออกหนังสือสัญญาค้ำประกันไว้ต่อบุคคลภายนอกซึ่งเป็นเจ้าหนี้ชั้นต้นเพื่อเป็นประกันหนี้ของบริษัทสกายแอร์คาร์โก จำกัด ลูกหนี้ชั้นต้นกำหนดเวลาค้ำประกัน 1 ปี ตั้งแต่วันออกหนังสือสัญญาค้ำประกันแต่ละฉบับเป็นต้นไป หรือจนกว่าเจ้าหนี้ได้ชำระหนี้และปฏิบัติเงื่อนไขต่าง ๆ ครบถ้วนแล้ว มีหนังสือสัญญาค้ำประกันเลขที่ 10/38/50116 และเลขที่ 10/38/50117 เท่านั้นที่มีการเวนคืนหนังสือค้ำประกันแล้ว ส่วนหนังสือสัญญาค้ำประกันอีก 18 ฉบับ จำนวนเงินรวม 13,444,800 บาท ไม่ปรากฏว่าได้มีการยกเลิกสัญญาหรือบริษัทสกายแอร์คาร์โก จำกัด ลูกหนี้ชั้นต้นได้เวนคืนหนังสือสัญญาค้ำประกันให้แก่เจ้าหนี้แล้ว เจ้าหนี้จึงยังคงผูกพันต้องรับผิดตามหนังสือสัญญาค้ำประกันจำนวน 18 ฉบับดังกล่าวตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 680 วรรคหนึ่ง แม้เจ้าหนี้ชั้นต้นยังมิได้ใช้สิทธิเรียกร้องให้เจ้าหนี้ชำระหนี้แทนบริษัทสกายแอร์คาร์โก จำกัด ลูกหนี้ชั้นต้นก็ตาม ทั้งเมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2537 ลูกหนี้ที่ 2 ก็ได้ตกลงทำสัญญาไว้กับเจ้าหนี้ตามหนังสือสัญญาค้ำประกันว่า หากเจ้าหนี้ได้ชำระหนี้แทนลูกหนี้ชั้นต้นไป ลูกหนี้ที่ 2 ยินยอมชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้ภายในวงเงินไม่เกิน 15,000,000 บาท พร้อมดอกเบี้ยในอัตราสูงสุดตามประกาศธนาคารโจทก์ โดยจะไม่เพิกถอนสัญญานี้จนกว่าเจ้าหนี้จะหมดภาระผูกพันตามหนังสือสัญญาค้ำประกันหรือเจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้ครบถ้วนแล้ว ดังนี้ แม้หนี้ตามหนังสือสัญญาค้ำประกันที่ลูกหนี้ที่ 2 ทำไว้กับเจ้าหนี้จะเป็นหนี้ที่มีเงื่อนไข แต่มูลหนี้ตามสัญญาดังกล่าวล้วนเกิดขึ้นก่อนวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้ที่ 2 เด็ดขาด เจ้าหนี้จึงมีสิทธินำหนี้ที่มีเงื่อนไขดังกล่าวมายื่นขอรับชำระหนี้ได้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 94”
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้เจ้าหนี้มีสิทธิได้รับชำระหนี้จำนวนเงิน 13,444,800 บาท จากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ที่ 2 ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 130 (7) โดยมีเงื่อนไขว่า เจ้าหนี้จะได้รับชำระหนี้ภายในวงเงินดังกล่าวก็ต่อเมื่อเจ้าหนี้ได้เข้าชำระหนี้แทนบริษัทสกายแอร์คาร์โก จำกัด ลูกหนี้ชั้นต้นตามหนังสือสัญญาค้ำประกันจำนวน 18 ฉบับ แล้ว ส่วนจำนวนหนี้ที่ขอเกินมาให้ยกเสีย
