แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พฤติการณ์ที่จำเลยกับบิดาโจทก์อยู่กินกันฉันท์สามีภริยาและนำเอาเงินซื้อขายที่นาเดิมของจำเลยมาซื้อแล้วทำนาที่ซื้อใหม่นี้ร่วมกันจนบิดาโจทก์ตายเช่นนี้แสดงให้เห็นว่าจำเลยกับบิดาโจทก์ได้ร่วมเข้าทำมาหากินด้วยกันมีเจตนาให้ทรัพย์ที่ซื้อหามาใหม่นี้เป็นทรัพย์ร่วมกันทรัพย์ที่ได้มาในระหว่างอยู่กินร่วมกันทำนองนี้ ไม่ว่าจะใช้จ่ายเงินของฝ่ายใดซื้อหามาต้องถือว่าทั้งสองฝ่ายต่างเป็นเจ้าของร่วม
(อ้างฎีกาที่ 303/2488)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอแบ่งทรัพย์มรดกท้ายฟ้องหมายเลข 1, 2, 3, 4, 5,ครึ่งหนึ่ง อ้างว่าเป็นทรัพย์มรดกของนายเนนกับนางเขียวบิดามารดาโจทก์
จำเลยต่อสู้ว่าได้เป็นสามีภริยากับนายเนนมาตามประเพณี ทรัพย์หมายเลข 1, 2 ตามฟ้องจำเลยขายนาเดิมของจำเลยเอาเงินซื้อมา จึงคงเป็นสินเดิมของจำเลย ทรัพย์หมายเลข 3, 4 นายเนนกับจำเลยทำขึ้นส่วนทรัพย์หมายเลข 5 นายหยัดกับโจทก์เอาคืนไปแล้ว
วันชี้สองสถานโจทก์รับว่าทรัพย์หมายเลข 5 ที่โจทก์รับไปแล้วคงเหลือทรัพย์ที่พิพาทกันแต่เพียงทรัพย์หมายเลข 1, 2, 3, 4
ศาลชั้นต้นฟังว่าทรัพย์หมายเลข 1, 2 จำเลยขายนาเดิมของจำเลยเอาเงินมาซื้อ ทรัพย์หมายเลข 3, 4 เป็นทรัพย์ที่นายเนนกับจำเลยทำมาหาได้ร่วมกันมาเหมือนเป็นหุ้นส่วน พิพากษาว่าทรัพย์หมายเลข 3, 4 เป็นของนายเนนและจำเลยคนละครึ่ง ส่วนของนายเนนเป็นมรดกตกได้แก่โจทก์และทายาทการแบ่งส่วนของนายเนนและจำเลยให้ประมูลระหว่างโจทก์จำเลย ฯลฯ ให้ยกฟ้องโจทก์สำหรับทรัพย์หมายเลข 1, 2 และ 5
โจทก์ฝ่ายเดียวอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ว่า ทรัพย์หมายเลข 1, 2 นายเนนบิดาโจทก์กับจำเลยเป็นเจ้าของร่วมกัน ส่วนของนายเนนครึ่งหนึ่งตกได้แก่โจทก์ ให้จำเลยแบ่งทรัพย์หมายเลข 1, 2 ให้แก่โจทก์ครึ่งหนึ่ง ฯลฯ นอกจากที่แก้นี้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าพฤติการณ์ที่จำเลยกับนายเนนอยู่กินด้วยกันฉันท์สามีภริยาและนำเอาเงินซื้อขายที่นาเดิมของจำเลยมาซื้อที่นาหมาย 1 และกระบือหมาย 2 แล้วทำนาที่ซื้อใหม่นี้ร่วมกับมาจนนายเนนตาย เช่นนี้แสดงให้เห็นว่าจำเลยกับนายเนนได้ร่วมเข้าทำมาหากินด้วยกันมีเจตนาให้ทรัพย์ที่ซื้อหามาใหม่นี้เป็นทรัพย์ร่วมกันทรัพย์ที่ได้มาในระหว่างอยู่กินร่วมกันทำนองนี้ ไม่ว่าจะใช้จ่ายเงินของฝ่ายใดซื้อหามาต้องถือว่าทั้งนายเนนและจำเลยต่างมีส่วนเป็นเจ้าของร่วมกัน ตามแบบอย่างคำพิพากษาฎีกาที่ 303/2488 พิพากษายืน
