แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประกาศที่ห้ามมิให้ผู้ประกอบการค้าข้าวประเภทขายปลีกขนย้ายหรือยักย้ายข้าวนั้น หมายถึงผู้ประกอบการค้าข้าวที่ต้องขออนุญาตเท่านั้น ไม่หมายถึงผู้จัดการหรือลูกจ้าง
การที่ภริยาเป็นผู้ได้รับอนุญาตประกอบการค้าข้าวประเภทขายปลีก แต่สามีได้ทำการขนย้ายหรือยักย้ายข้าว ดังนี้โจทก์จะฟ้องเอาผิดแก่สามีว่าได้ขนย้ายหรือยักย้ายข้าวในนามของภริยาผู้ได้รับอนุญาตมิได้
ย่อยาว
ความว่า จำเลยเป็นสามี ฉ. แต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรส การขนย้ายหรือยักย้ายข้าวของกลางรายนี้ออกจากร้านนำไทย 2 จำเลยกระทำไปในฐานะเป็นผู้จัดการค้าข้าวในนามของ ฉ. ซึ่งเป็นผู้ได้รับอนุญาตประกอบการค้าข้าวประเภทร้านขายปลีก จำเลยไม่ใช่เป็นผู้ได้รับอนุญาตโจทก์ฟ้องว่าจำเลยยักย้ายข้าวของกลางในนามของ ฉ. ฝ่าฝืนประกาศจำเลยปฏิเสธต่อสู้ว่า ขนไปเพื่อส่งให้ผู้ได้รับอนุญาตซื้อปลีก
ศาลชั้นต้นพิพากษาจำคุกจำเลย 2 เดือน ปรับ 2,000 บาทโดยลด 1 ใน 3 แล้วตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว 2489 มาตรา 17, 21 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) 2489 มาตรา 10, 12 และประกาศฯข้าวของกลางพร้อมทั้งกระสอบให้ริบ
ศาลอุทธรณ์คงแก้เฉพาะมาตรา 21 เป็นมาตรา 21 ทวิ ซึ่งได้เพิ่มเติมโดยฉบับที่ 2 มาตรา 12 นอกนั้นยืน
จำเลยฎีกาว่า จำเลยไม่ใช่ผู้ประกอบการค้าข้าวฯ จะเอาผิดตามฟ้องไม่ได้
ศาลฎีกาเห็นว่า ตามประกาศคณะกรรมการฯ ข้อ 1 ผู้ประกอบการค้าข้าวประเภทร้านขายปลีกจะต้องยื่นขออนุญาตต่อเจ้าหน้าที่ และประกาศข้อ 3 ก็ใช้คำว่า ผู้ประกอบการค้าข้าว ประเภทร้านขายปลีก จึงน่าจะหมายถึงผู้ประกอบการค้าข้าวประเภทร้านขายปลีกที่จะต้องขออนุญาตตามประกาศข้อ 1 คงไม่หมายถึงผู้ทำการแทน เช่นผู้จัดการ หรือลูกจ้างจึงเห็นว่าได้ว่าผู้ที่จะต้องรับผิดตามประกาศข้อ 3 ก็คือผู้ประกอบการค้าข้าวฯ ที่ได้รับอนุญาตเท่านั้น หากินถึงผู้จัดการแทนหรือในนามของผู้รับอนุญาตดังเช่นจำเลยนี้ด้วยไม่ จึงเอาผิดแก่จำเลยตามฟ้องไม่ได้
พิพากษากลับให้ยกฟ้อง ของกลางไม่ริบ
