แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
กิจการแพปลาซึ่ง ผ.มารดาของโจทก์จำเลยประกอบอาชีพอยู่ก่อนถึงแก่กรรมนั้น ไม่ปรากฏว่านอกจากเงินสดและเงินที่ผ.ให้ชาวประมงยืมไปเป็นทุนแล้ว ยังมีทรัพย์สินหรือสิทธิอย่างใดอีก กิจการแพปลาจึงเป็นเพียงการงานอาชีพของผ.อันเป็นกิจการเฉพาะตัวโดยแท้ และย่อมไม่เป็นมรดกตกทอดแก่โจทก์จำเลย การที่จำเลยประกอบกิจการแพปลาต่อมาหาทำให้โจทก์มีสิทธิเป็นเจ้าของกิจการแพปลาร่วมกับจำเลยด้วยไม่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์จำเลยเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน เมื่อนางผินมารดาโจทก์จำเลยถึงแก่กรรม มีทรัพย์มรดกส่วนหนึ่งคือ กิจการแพปลาซึ่งมีทุนหมุนเวียนหลายแสนบาท หลังจากมารดาถึงแก่กรรมโจทก์กับจำเลยได้ร่วมกันรับมรดกแพปลาและตกลงร่วมกันเป็นหุ้นส่วนดำเนินกิจการแพปลาในฐานะหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียนตลอดมา มีทรัพย์สินและทุนหมุนเวียนหลายล้านบาทจำเลยประพฤติผิดสัญญาหุ้นส่วนไม่แบ่งปันผลกำไรจากกิจการแพปลาให้โจทก์ขอให้พิพากษาให้เลิกห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียนกิจการแพปลาระหว่างโจทก์จำเลยและตั้งให้โจทก์เป็นผู้ชำระบัญชี
จำเลยให้การว่า เดิมกิจการแพปลาเป็นของนางผินมารดาโจทก์จำเลยเมื่อมารดาถึงแก่กรรมไม่มีทายาทคนใดดำเนินกิจการต่อไป จำเลยได้นำทุนของจำเลยมาใช้ดำเนินกิจการแพปลาเป็นกิจการส่วนตัวของจำเลย โจทก์มิได้เป็นหุ้นส่วนจึงไม่มีอำนาจฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า กิจการแพปลาซึ่งนางผินมารดาของโจทก์จำเลยประกอบอาชีพอยู่ก่อนถึงแก่กรรมนั้น โจทก์มิได้นำสืบว่า นอกจากเงินสดและเงินที่นางผินให้ชาวประมงยืมไปเป็นทุนสำหรับใช้จ่ายในการจับปลาแล้ว ยังมีทรัพย์สินหรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใดอันเป็นมรดกตกทอดแก่ทายาท กิจการแพปลาจึงเป็นเพียงการงานอาชีพของนางผินอันเป็นกิจการเฉพาะตัวโดยแท้ เมื่อนางผินถึงแก่กรรมกิจการแพปลาย่อมไม่เป็นมรดกตกทอดแก่โจทก์จำเลยดังนั้น ถึงหากจำเลยจะประกอบกิจการแพปลาต่อมา โจทก์ก็คงมีสิทธิขอแบ่งปันเฉพาะเงินสดและสิทธิเรียกร้องในหนี้สินซึ่งเป็นมรดก หามีสิทธิเป็นเจ้าของกิจการแพปลาร่วมกับจำเลยด้วยไม่ แล้ววินิจฉัยข้อเท็จจริงว่า ยังฟังไม่ได้ว่าโจทก์จำเลยเป็นหุ้นส่วนประกอบกิจการแพปลาร่วมกัน
พิพากษายืน
