แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อโจทก์แถลงรับว่าตนได้ถูกศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดแล้ว สิทธิของโจทก์ที่จะรับค่าเช่าและดำเนินการบังคับคดีจากจำเลย จึงตกเป็นอำนาจของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์แต่ผู้เดียว
มาตรา 24 เป็นเรื่องห้ามมิให้ลูกหนี้กระทำการใดๆเกี่ยวกับทรัพย์สินหรือกิจการของตน เว้นแต่จะได้กระทำตามคำสั่งหรือความเห็นชอบของศาล เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์หรือที่ประชุมเจ้าหนี้เท่านั้น การจะอนุญาตให้ลูกหนี้ทำกิจการนั้นได้ต้องอยู่ในดุลพินิจของบุคคลดังกล่าว โดยเฉพาะเรื่องนี้ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่เห็นชอบด้วยในการที่โจทก์จะเข้าไปจัดการทรัพย์สิน และศาลล่างทั้งสองไม่เห็นชอบด้วยการกระทำของโจทก์ ศาลฎีกาไม่เห็นมีเหตุที่ควรจะเปลี่ยนแปลงดุลพินิจในเรื่องนี้ให้เป็นอย่างอื่น
ย่อยาว
เดิมโจทก์ฟ้องขับไล่จำเลยออกจากห้องพิพาทและเรียกค่าเสียหาย ต่อมาคู่ความได้ทำสัญญาประนีประนอมยอมความกัน และศาลได้พิพากษาตามยอมนั้นแล้วเมื่อวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๐๕
ครั้นวันที่ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๑๐ โจทก์ยื่นคำร้องต่อศาลแพ่งว่าตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๐๙ เป็นต้นมา จำเลยมิได้ปฏิบัติตามสัญญา และมิได้ขนย้ายออกจากห้องพิพาท ขอให้บังคับ
ศาลแพ่งนัดสอบถาม โจทก์จำเลยมาพร้อมกัน จำเลยยื่นคำร้องว่ากรรมสิทธิ์ในทรัพย์ที่เช่า บัดนี้ตกไปเป็นของผู้อื่นแล้วตามคำพิพากษาฎีกาในคดีแพ่งหมายเลขแดงที่ ๔๑๑/๒๕๐๖ และโจทก์ถูกฟ้องเป็นบุคคลล้มละลาย ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดแล้วตามคดีแดงที่ ล.๑๘๑/๒๕๐๘ โจทก์จึงไม่มีสิทธิดำเนินคดีเกี่ยวกับทรัพย์ของตนต่อไป โจทก์แถลงรับว่าตนได้ถูกศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดจริง ศาลแพ่งจึงมีคำสั่งว่า โจทก์ไม่มีสิทธิดำเนินการเกี่ยวกับทรัพย์สินของตนได้ต่อไป เป็นหน้าที่ของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ที่จะดำเนินการในเรื่องนี้ จึงให้ยกคำร้องของโจทก์ที่ขอให้บังคับคดีตามคำพิพากษาตามยอมนั้นเสีย
วันที่ ๙ ตุลาคม ๒๕๑๐ โจทก์ยื่นคำร้องต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ ขอให้ดำเนินการบังคับคดีรายนี้แทนโจทก์ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มีคำสั่งในคำร้องของโจทก์ว่ามีเหตุผลสมควรตามโจทก์(บริษัทธนาคารศรีนคร จำกัด ผู้เป็นเจ้าหนี้โจทก์ในคดีล้มละลาย)แถลง จึงให้ยกคำร้องของลูกหนี้ (คือโจทก์ในคดีนี้) โจทก์จึงขอให้ศาลมีคำสั่งให้โจทก์เป็นผู้จัดการดำเนินการบังคับคดีนี้ด้วยตนเองตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. ๒๔๘๓ มาตรา ๒๔ ศาลแพ่งสั่งว่า เมื่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่เข้ามาจัดการให้ กรณีก็ต้องยุติ ไม่ทำให้ลูกหนี้มีสิทธิจัดการเองได้ เพราะลูกหนี้อาจก่อหนี้ได้อีก อันเป็นผลเสียหายแก่เจ้าหนี้ในคดีล้มละลายจึงต้องห้ามตามกฎหมาย ให้ยกคำร้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์คัดค้านคำสั่งศาลแพ่ง โดยขอให้ศาลอุทธรณ์มีคำสั่งให้โจทก์เป็นผู้จัดการเกี่ยวกับกิจการทรัพย์สินของโจทก์และจัดการดำเนินการบังคับคดีรายนี้ด้วยตนเอง
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เมื่อโจทก์รับว่าตนได้ถูกศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดแล้วสิทธิของโจทก์ที่จะรับค่าเช่าและดำเนินการบังคับคดีจากจำเลยจึงตกเป็นอำนาจของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์แต่ผู้เดียว ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. ๒๔๘๓มาตรา ๒๒ ที่โจทก์ฎีกาว่า โจทก์ควรมีสิทธิทำได้ตามมาตรา ๒๔ นั้นศาลฎีกาเห็นว่ามาตรา ๒๔ เป็นเรื่องที่ห้ามมิให้ลูกหนี้กระทำการใด ๆ เกี่ยวกับทรัพย์สินหรือกิจการของตน เว้นแต่จะได้กระทำตามคำสั่งหรือความเห็นชอบของศาล เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ผู้จัดการทรัพย์หรือที่ประชุมเจ้าหนี้เท่านั้น การจะอนุญาตให้ลูกหนี้ทำกิจการนั้นได้ต้องอยู่ในดุลพินิจของบุคคลดังกล่าวโดยเฉพาะเรื่องนี้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่เห็นชอบด้วยในการที่โจทก์จะเข้าไปจัดการทรัพย์สิน และศาลล่างทั้งสองก็ไม่เห็นชอบด้วยการกระทำของโจทก์ ศาลฎีกาไม่เห็นมีเหตุที่ควรจะเปลี่ยนแปลงดุลพินิจในเรื่องนี้ให้เป็นอย่างอื่น
พิพากษายืน
