แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คู่ควางตกลงท้ากันว่า มีประเด็นข้อเดียวคือ ข้อที่ว่าที่พิพาทนี้ฝ่ายใดอาศัยอยู่จากอีกฝ่ายกันแน่ ถ้าศาลชี้ขาดว่าโจทก์อาศัยจำเลย โจทก์ก็แพ้ถ้าจำเลยอาศัยโจทก์ จำเลยก็แพ้ ประเด็นนอกนั้นต่างไม่สืบแต่ทางพิจารณาจะฟังว่าฝ่ายใดอาศัยฝ่ายหนึ่งดังที่ต่างอ้างและต่างท้ากันหาได้ไม่ คงฟังได้ว่าที่พิพาทเป็นมรดกตกได้แก่โจทก์และจำเลยด้วยกัน และต่างก็ครอบครองที่รายนี้มาด้วยกัน ดังนี้ โจทก์จะบังคับขับไล่จำเลยโดยถือว่าเป็นของโจทก์ทั้งหมดหาได้ไม่ ทั้งคดีของโจทก์ก็มิได้ตั้งประเด็นในเรื่องขอแบ่งแต่อย่างใด จึงยังไม่สมควรแบ่งให้ ต้องยกฟ้องแต่ไม่ตัดสิทธิคู่ความในอันจะฟ้องร้องขอแบ่งกันต่อไป
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้ขับไล่จำเลยให้รื้อถอนเรือนของจำเลยออกไปจากที่พิพาท โดยอ้างว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ จำเลยเป็นบุตรเขยและบุตรสาวมาอาศัยอยู่
จำเลยต่อสู้ว่า ที่พิพาทเป็นสินเดิมของบิดา ๆ ยกให้จำเลยจำเลยปกครองมาเกิน ๑๐ ปี
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าที่พิพาทเป็นของจำเลย จึงให้ยกฟ้องโจทก์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับว่าจำเลยอาศัยโจทก์ ให้ขับไล่จำเลยออกไปจากที่พิพาท
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า คดีนี้ในวันชี้สองสถาน คู่ความตกลงท้ากันว่า มีประเด็นสืบข้อเดียวคือข้อที่ว่าที่พิพาทนนี้ฝ่ายใดอาศัยอยู่จากอีกฝ่ายหนึ่งกันแน่ ถ้าศาลชี้ขาดว่า โจทก์อาศัยจำเลย โจทก์ก็แพ้ ถ้าศาลชี้ขาดว่าจำเลยอาศัยที่พิพาทจากโจทก์ จำเลยก็แพ้ประเด็นนอกนั้นต่างไม่สืบ
ทางพิจารณายากที่จะเชื่อฟังเอาเป็นความจริงทางฝ่ายใด แต่ปรากฎว่าในที่พิพาทต่างมีเรือนโจทก์และจำเลยฝ่ายละ ๑ หลังปลูกอยู่ในตอนใต้ด้วยกัน ประกอบกับพิจารณาถึงความสัมพันธ์ระหว่างโจทก์จำเลย ซึ่งเป็นมารดากับบุตรกันแล้ว รูปคดีน่าเชื่อว่าเมื่อนายแก้วสามีโจทก์ตายแล้ว โจทก์จำเลยต่างได้ครอบครองที่พิพาทนี้ร่วมกันตลอดมา จะฟังว่าฝ่ายใดอาศัยฝ่ายหนึ่งดังที่ต่างอ้างและที่ต่างท้ากันหาได้ไม่ เมื่อเป็นเช่นนี้แล้ว ที่พิพาทอันเป็นทรัพย์สินสมรสระหว่างนายแก้วและโจทก์ก็จะต้องแบ่งกันตามส่วน และส่วนของนายแก้วย่อมเป็นมรดกตกได้แก่ทายาท จำเลยที่ ๒ เป็นทายาทของนายแก้ว และได้ครอบครองที่รายนี้มา ย่อมมีสิทธิในที่พิพาทร่วมกับโจทก์ด้วย โจทก์จะบังคับขับไล่จำเลยโดยถือว่าเป็นของโจทก์ทั้งหมดหาได้ไม่ ทั้งคดีนี้โจทก์มิได้ตั้งประเด็นในเรื่องขอแบ่งแต่อย่างใด จึงยังไม่สมควรแบ่งให้ ต้องยกฟ้องแต่ไม่ตัดสิทธิคู่ความในอันที่จะฟ้องร้องขอแบ่งกันต่อไป
