แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากรว่าด้วยภาษีเงินได้พ.ศ.2482 กำหนดอาชีพการค้าขายของคนกลางให้ตกอยู่ในมาตรา 40(8) แห่งประมวลรัษฎากร คำว่า”การค้าขายของคนกลาง” นี้หมายความว่าการค้าของคนซึ่งอยู่ในระหว่างผู้ผลิตกับผู้บริโภค คือซื้อของที่ตนเองมิได้เป็นผู้ผลิตมาแล้วขายต่อไป
ทำสัญญากับโรงงานสุราเป็นผู้ขายส่งสุราประจำอำเภอหนึ่งแม้ตามสัญญาจะถูกจำกัดในการซื้อในการขายตลอดจนเรื่องราคาที่จะขายก็ดี ก็เป็นเรื่องที่ซื้อมาแล้วขายต่อไปอันเป็นการค้าของคนกลางนั้นเอง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า นางประชุม ชัยรัตน์ ภริยาของโจทก์ได้ทำสัญญากับโรงงานบางยี่ขัน กรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวงการอุตสาหกรรมเป็นผู้ขายส่งสุราประจำอำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี โจทก์ในฐานะสามีหัวหน้าครอบครัว ได้ยื่นประเมินภาษีเงินได้รวมทั้งของภริยาด้วยเจ้าหน้าที่ประเมินแห่งกรมสรรพากรได้ประเมินเงินได้ค่าสุราเข้าอยู่ในประเภทการค้าของคนกลางและเรียกเก็บภาษี 10,612 บาท 1 สตางค์โจทก์ยื่นอุทธรณ์ว่า ไม่ใช่การค้าของคนกลาง แต่อยู่ในประมวลรัษฎากร มาตรา 40(2) กรมสรรพากรชี้ขาดให้ยกอุทธรณ์ของโจทก์ การขายส่งนี้อยู่ภายในข้อจำกัดและเงื่อนไขต่าง ๆ ลักษณะเป็นตัวแทน หรือยี่กงซีของโรงงานบางยี่ขัน ไม่ใช่การค้าของคนกลาง จึงขอให้ศาลแสดงเช่นนั้นและให้กรมสรรพากรเรียกเก็บตามนั้น
จำเลยต่อสู้ว่า ภริยาโจทก์ซื้อและขายสุราของตนเองโดยเด็ดขาดไม่ใช่ตัวแทน ต้องตามประมวลรัษฎากร มาตรา 40(8) ไม่ใช่มาตรา 40(2)
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ยกคำชี้ขาดอุทธรณ์ของจำเลย
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า พระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากรว่าด้วยภาษีเงินได้ พ.ศ. 2482 กำหนดอาชีพการค้าขายของคนกลางให้ตกอยู่ภายในมาตรา 40(8) แห่งประมวลรัษฎากร คำว่า “การค้าขายของคนกลาง” นี้ หมายว่า การค้าของคนซึ่งอยู่ระหว่างผู้ผลิตกับผู้บริโภค คือซื้อของที่ตนเองมิได้เป็นผู้ผลิตมาแล้วขายต่อไปแม้การที่ภริยาโจทก์ซื้อสุราจากโรงงานมาขายต่อไปนั้น จะถูกจำกัดในการซื้อในการขายตลอดจนในเรื่องราคาที่จะขายก็ดี แต่เนื่องจากภริยาโจทก์ซื้อแล้วมาขายต่อเช่นนี้ ก็ยังต้องถือว่าการค้าของภริยาโจทก์เป็นการค้าของคนกลาง ฉะนั้นจึงพิพากษายืน
