แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยทำสัญญากู้เงินโจทก์ 250 บาท โดยมอบที่ดินบ้านให้โจทก์ยึดถือเป็นประกันและมีเงื่อนไขว่า จะชำระเงินกู้ภายในกำหนด 15 วันถ้าพ้นกำหนด 15 วัน ที่ดินรายนี้คิดเป็นราคาที่ดิน 250 บาทต้องได้กับโจทก์ ดังนี้เมื่อจำเลยไม่ชำระหนี้ก็ต้องให้ที่ดินรายนี้แก่โจทก์เพราะได้กำหนดที่ดินโดยกำหนดราคาลงแน่นอนเป็นการชำระหนี้แทนตัวเงินตาม ป.ม.แพ่งฯมาตรา 656 วรรค 2 โจทก์ย่อมฟ้องจำเลยให้โอนที่ดินนั้นแก่โจทก์ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยกับทายาทของนายปิได้รับเงินของโจทก์ไป ๒๕๐ บาท เพื่อใช้จ่ายทำศพนางปิ จำเลยและทายาทนางปิ ได้ทำหนังสือให้ไว้แก่โจทก์โดยมีเงื่อนไขว่าในกำหนด ๑๕ วัน ถ้าจำเลยและทายาทไม่ใช่เงินให้โจทก์จำเลยและทายาทยอมยกที่ดินของนางปิให้แก่โจทก์ ครั้นครบกำหนด ๑๕ วันแล้ว จำเลยและทายาทไม่ใช้เงินให้โจทก์ ได้ยินยอมสละกรรมสิทธิที่ดินให้แก่โจทก์ ๆ ได้เข้าครอบครองเป็นเจ้าของมาจนบัดนี้ ขณะนี้ที่ดินราคา ๒๕๐๐ บาท ขอให้จำเลยจัดการโอนที่ให้โจทก์
ศาลชั้นต้นฟังว่า จำเลยชำระเงินที่ยืมไปแล้ว ที่ดินพิพาทเป็นที่บ้าน โจทก์ครอบครองยังไม่ถึง ๑๐ ปี ไม่ได้สิทธิ พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า สัญญาที่โจทก์อ้างเป็นสัญญาที่จำเลยกู้เงินโจทก์ ๒๕๐ บาท และจำเลยได้มอบที่ดินให้ไว้เป็นประกัน โดยมีเงื่อนไขกำหนดว่าจะชำระเงินกู้ภายในกำหนด ๑๕ วัน ถ้าพ้นกำหนด ๑๕ วัน ที่ดินรายนี้คิดเป็นราคาที่ดิน ๒๕๐ บาท ต้องได้กับโจทก์ตามเงื่อนไขในตอนหลังนี้เป็นลักษณะแห่งการเอาทรัพย์สิน ซึ่งได้กำหนดราคาแน่นอนแล้วเป็นการชำระหนี้แทนเงินกู้ตามป.ม.แพ่งฯมาตรา ๖๕๖ และไม่ปรากฎว่าเป็นราคาผิดกับราคาท้องตลาด เพราะฉะนั้นเมื่อจำเลยไม่ชำระหนี้ ก็ต้องใช้ที่ดินรายนี้แก่โจทก์ ซึ่งเป็นการชำระหนี้แทนตัวเงิน ซึ่งได้ตกลงกำหนดราคากันไว้แน่นอนตามเจตนาของโจทก์จำเลย จึงพิพากษากลับศาลอุทธรณ์ ให้จำเลยโอนที่พิพาทให้โจทก์ ฯลฯ
