แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดิน กู้เงินไปแล้วให้ที่นาทำต่างดอกเบี้ย,ขอไถ่,ละทิ้ง,ปรปักษ์,กรรมสิทธิ์.
ย่อยาว
ได้ความว่าโจทย์กู้เงินจำเลยไป มอบที่นาไม่มีหนังสือสำคัญให้จำเลยทำกินต่างดอกเบี้ย โดยมีข้อสัญญาต่อกันว่าจะยอมให้โจทย์ไล่คืนได้เสมอ ครั้นจำเลยเข้าทำนารายนี้ต่างดอกเบี้ยมา ๓ ปี โจทย์ขอไล่ จำเลยไม่ยอม โจทย์จึงฟ้องขอให้จำเลยรับเงินแลคืนนา
ฎีกาเห็นว่า การกระทำระหว่างโจทย์จำเลยนี้เป็นทำนองขายฝาก แต่จะเรียกว่าขายฝากไม่ได้ เพราะไม่ได้ทำหนังสือต่อเจ้าพนักงานให้ถูกต้อง ถึงแม้ที่รายนี้จะไม่มีหนังสือสำคัญก็ดี เมื่อจำเลยเข้ายึดถือโดยอาศรัยอำนาจของโจทย์ให้ทำต่างดอกเบี้ยเป็นเวลาเพียง ๓ ปีเท่านั้น ทั้งมีข้อสัญญาว่าถ้าโจทย์มีเงินมาไถ่เมื่อใด จำเลยต้องคืนที่รายพิภาษแก่โจทย์ดังนี้แล้ว คดียังไม่มีทางจะฟังว่าโจทย์สละกรรมสิทธิ์ แลจำเลยจะเถียงว่าได้เข้าปกครองโดยปรปักษ์ก็ฟังไม่ได้ตามตัวอย่างฎีกาที่ ๙๒๓/๒๔๖๒,๑๖๒/๒๔๖๗ ตัดสินให้โจทย์ชนะคดี
