แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1308 บัญญัติว่า ที่ดินแปลงใดเกิดที่งอกริมตลิ่ง ที่งอกย่อมเป็นทรัพย์สินของเจ้าของที่ดินแปลงนั้น เมื่อโจทก์จำเลยเป็นเจ้าของที่ดินมีโฉนดแปลงหนึ่งถือกรรมสิทธิ์ร่วมกัน ไม่ระบุว่าส่วนของคนใดมีเท่าใด และไม่มีข้อตกลงเรื่องที่งอกเป็นอย่างอื่น ต้องถือว่าโจทก์จำเลยมีกรรมสิทธิ์เท่า ๆ กัน เมื่อยังไม่มีการแบ่งแยกการครอบครองโดยเด็ดขาด จำเลยจะอ้างว่าครอบครองยึดถือที่งอกแต่ผู้เดียวมิได้ เพราะเป็นกรณียึดถือแทนโจทก์เจ้าของรวมด้วย โจทก์จำเลยจึงเป็นเจ้าของที่งอกจากที่ดินโฉนดนี้ร่วมกัน
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าโจทก์จำเลยเป็นเจ้าของที่ดินโฉนดเลขที่ 10568 ด้านทิศตะวันตกติดแม่น้ำเจ้าพระยามีที่งอกออกไป โจทก์จำเลยครอบครองร่วมกันตลอดมายังไม่มีการแบ่งแยกเป็นส่วนสัด โจทก์ขอให้เจ้าพนักงานที่ดินรังวัดแบ่งแยกที่ดินตามโฉนดและที่งอกดังกล่าวระหว่างโจทก์กับจำเลยคนละครึ่ง จำเลยคัดค้าน ขอศาลบังคับจำเลยแบ่งแยกที่ดินรวมทั้งที่งอกคนละครึ่ง
จำเลยให้การว่า ที่ดินด้านหน้าทางทิศตะวันตกดังกล่าวเป็นที่ดินอีกแปลงหนึ่งแยกออกจากโฉนดที่ 10568 และเป็นของจำเลยผู้เดียว จำเลยปลูกบ้านอยู่อาศัยมา 40 ปีเศษ ได้แจ้งการครอบครองว่าเป็นของจำเลยมาตั้งแต่ พ.ศ. 2498โจทก์ไม่เคยเข้าเกี่ยวข้อง จำเลยไม่ขัดข้องในการแบ่งแยกที่ดินในโฉนดที่ 10568
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยแบ่งที่ดินโฉนดที่ 10568 กับที่งอกริมตลิ่งหน้าที่ดินของโฉนดแปลงนี้ให้โจทก์ครึ่งหนึ่ง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกาว่า เอกสาร ส.ค. 1 ที่จำเลยอ้างส่งศาลแสดงว่าที่งอกเป็นที่ดินคนละส่วนต่างหากจากที่ดินในโฉนด จำเลยครอบครองมาฝ่ายเดียว
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่พิพาทเป็นที่งอกริมตลิ่งหน้าที่ดินโฉนดที่ 10568ดังฟ้อง และประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1308 บัญญัติว่าที่ดินแปลงใด เกิดที่งอกริมตลิ่ง ที่งอกย่อมเป็นทรัพย์สินของเจ้าของที่ดินแปลงนั้น โจทก์จำเลยเป็นเจ้าของที่ดินโฉนดที่ 10568 จึงเป็นเจ้าของที่งอกจากที่ดินโฉนดนี้ร่วมกัน จำเลยฎีกาว่ามีเอกสาร ส.ค. 1 แสดงว่าที่งอกแยกต่างหากจากที่ดินโฉนด ปรากฏว่าจำเลยเคยแจ้ง ส.ค. 1 เพราะไม่รู้เขตโฉนด จึงแจ้งตามที่ครอบครอง ซึ่งมีที่ดินโฉนดอื่นรวมอยู่เป็นเนื้อที่ทั้งหมด 2 ไร่เศษ ไม่มีระบุถึงส่วนที่งอกแยกออกต่างหาก ไม่มีผลให้ที่งอกแยกออกเป็นที่ดินคนละแปลงกับที่ดินโฉนดที่ 10568 ตามโฉนดที่ 10568 โจทก์จำเลยถือกรรมสิทธิ์ร่วมกันไม่ระบุว่าส่วนของคนใดมีเท่าใด และไม่มีข้อตกลงเรื่องที่งอกเป็นอย่างอื่นต้องถือว่าโจทก์จำเลยมีกรรมสิทธิ์เท่า ๆ กัน เมื่อยังไม่มีการแบ่งแยกการครอบครองโดยเด็ดขาด การที่จำเลยอ้างว่า ครอบครองยึดถือที่พิพาทผู้เดียวก็ต้องถือว่ายึดถือแทนโจทก์เจ้าของรวมด้วย จำเลยจะถือเอากรรมสิทธิ์ที่พิพาทเป็นของจำเลยแต่ผู้เดียวหาได้ไม่
พิพากษายืน
