แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประกาศของพนักงานเจ้าหน้าที่ประจำจังหวัดจะใช้บังคับได้ ต้องปรากฏว่าคณะกรรมการปฏิบัติการตามพ.ร.บ.การค้าข้าว ได้ให้อำนาจไว้ ประกาศให้อำนาจของคณะกรรมการปฏิบัติการตามพ.ร.บ.การค้าข้าวดังกล่าวไม่ใช่เป็นข้อกฎหมาย แต่เป็นข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการกระทำอันหนึ่งในการกระทำทั้งหลายที่เป็นองค์ความผิดซึ่งโจทก์จะต้องนำสืบให้ได้ความชัดแจ้ง
โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยฝ่าฝืนประกาศของพนักงานเจ้าหน้าที่ประจำจังหวัดนครราชสีมา ซึ่งออกโดยอาศัยอำนาจตามประกาศของคณะกรรมการปฏิบัติการตามพ.ร.บ.การค้าข้าวแต่ในฟ้องตอนต้นปรากฏว่าประกาศของพนักงานเจ้าหน้าที่อาศัยอำนาจตามความในประกาศของคณะกรรมการฉบับเดือนมกราคม 2490แต่ตามสำเนาประกาศท้ายฟ้องอ้างว่าอาศัยอำนาจตามความในประกาศของคณะกรรมการฉบับเดือนกรกฎาคม 2490 ดังนี้ แม้จำเลยให้การรับสารภาพ ก็ลงโทษจำเลยไม่ได้ เพราะไม่รู้แน่ว่า ประกาศของพนักงาน ที่โจทก์หาว่าจำเลยฝ่าฝืนนั้น ออกมาโดยอาศัยอำนาจของคณะกรรมการฉบับใด
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยมีข้าวเปลือก 2 เกวียนหลวง 60 ถัง ไว้ในครอบครอง ไม่ไปแจ้งประมาณและสถานที่เก็บเป็นการฝ่าฝืนประกาศของพนักงานเจ้าหน้าที่ ขอให้ลงโทษและริบข้าวของกลางจำเลยรับสารภาพ และแถลงว่าจำเลยเป็นกสิกรชาวนา ข้าวเปลือกของกลางเป็นข้าวที่ผลิตได้จากนาของจำเลยเอง ศาลชั้นต้นเห็นว่าจำเลยเป็นกสิกรชาวนาหาจำต้องไปแจ้งประมาณสถานที่เก็บไม่ พิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ลงโทษจำคุกจำเลย 45 วันตามฟ้องและให้รอการลงอาญาไว้ ริบข้าวของกลาง
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ประกาศของพนักงานเจ้าหน้าที่ประจำจังหวัดนครราชสีมาจะใช้บังคับได้ จะต้องปรากฏว่าคณะกรรมการปฏิบัติการตามที่พระราชบัญญัติการค้าข้าวให้อำนาจไว้ ประกาศให้อำนาจของคณะกรรมการเป็นข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการกระทำอันหนึ่งในการกระทำทั้งหลายที่ปรากฏเป็นองค์ความผิด ฉะนั้น จึงต้องปรากฏชัดแจ้งแน่นอนว่าประกาศของพนักงานฯ ที่โจทก์หาว่าจำเลยฝ่าฝืนประกาศนั้นได้ออกประกาศมาโดยอาศัยอำนาจจากประกาศของคณะกรรมการฉบับใด ตามความตอนต้นปรากฏว่า อาศัยอำนาจตามความในประกาศของคณะกรรมการฉบับเดือนมกราคม 2490 แต่ในสำเนาประกาศของพนักงานเจ้าหน้าที่ที่ส่งท้ายฟ้อง ปรากฏว่าอาศัยอำนาจตามความในประกาศของ คณะกรรมการฉบับต้นเดือนกรกฎาคม 2490 ที่ต่างฉบับกัน เพราะเหตุใดไม่ปรากฏแม้จำเลยจะให้การรับสารภาพ แต่ก็ไม่รู้แน่ว่า ประกาศของพนักงานที่โจทก์หาว่าจำเลยฝ่าฝืนนั้นออกมาโดยอาศัยอำนาจตามประกาศของคณะกรรมการฉบับใด จะอาศัยต้นฉบับหรือสำเนา ประกาศของคณะกรรมการฯ ที่เกี่ยวกับเรื่องนี้ ก็ไม่มีในสำนวน เพราะโจทก์ไม่ได้นำส่งศาลก็เป็นอันขาดข้อเท็จจริงที่แน่นอนสำหรับองค์ความผิด ที่กล่าวหาจำเลยก็ลงโทษจำเลยไม่ได้
พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง
