แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
นายอำเภอค้ำประกันการชำระหนี้ค่าซื้อเชื่อปุ๋ยในฐานะที่ดำรงตำแหน่งนายอำเภอ ตามคำสั่งของกรมการปกครอง มิใช่ค้ำประกันในฐานะส่วนตัวสัญญาค้ำประกันดังกล่าวผูกพันผู้ดำรงตำแหน่งนายอำเภอในขณะที่ดำรงตำแหน่งนั้น เมื่อนายอำเภอย้ายไปย่อมหมดความรับผิดชอบ นายอำเภอผู้ย้ายมาแทนก็ต้องรับผิดชอบต่อไป
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ ๑ ซึ่งเป็นนิติบุคคลซื้อปุ๋ยไปจากโจทก์ ๒ ครั้งมีกำหนดชำระเงินภายใน ๑๒ เดือนนับแต่วันทำสัญญา จำเลยที่ ๑ ผ่อนชำระเงินแก่โจทก์มา ๘ ครั้งแล้ว โดยนายอำเภอบางไทรเป็นผู้นำส่งเงิน คงค้างชำระอยู่อีก๘๓,๔๖๐ บาท ในการซื้อปุ๋ยทั้งสองครั้งจำเลยที่ ๒ ดำรงตำแหน่งเหรัญญิกของจำเลยที่ ๑ ถือว่าเป็นตัวการ จำเลยที่ ๓ ดำรงตำแหน่งนายอำเภอบางไทร ลงชื่อเป็นผู้ค้ำประกัน ขอให้บังคับจำเลยทั้งสามให้ร่วมกันชำระเงินแก่โจทก์
จำเลยที่ ๑ และที่ ๒ ร่วมกันให้การปฏิเสธความรับผิด
จำเลยที่ ๓ ให้การว่า ได้ค้ำประกันการซื้อเชื่อปุ๋ยของจำเลยที่ ๑ ในฐานะดำรงตำแหน่งนายอำเภอบางไทรตามหน้าที่ราชการ ไม่ใช่เรื่องส่วนตัวเมื่อย้ายไปรับราชการที่อื่นก็มอบหมายการงานให้แก่ผู้มาดำรงตำแหน่งแทน จำเลยที่ ๓ จึงพ้นภาระหน้าที่ในการเป็นผู้ค้ำประกัน
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยที่ ๑ ชำระเงินตามฟ้อง ยกฟ้องโจทก์สำหรับจำเลยที่ ๒ ที่ ๓
โจทก์อุทธรณ์ขอให้จำเลยที่ ๓ รับผิดต่อโจทก์ในฐานะผู้ค้ำประกัน
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า สมาคมจำเลยที่ ๑ ตั้งขึ้นมาตามนโยบายของกรมการปกครอง เพื่อส่งเสริมการทำนาปีละ ๒ ครั้ง กรมการปกครองมีคำสั่งให้นายอำเภอเป็นผู้ควบคุมดูแล เกี่ยวกับการซื้อปุ๋ยกรมการปกครองติดต่อกับพ่อค้าให้ขายปุ๋ยโดยวิธีซื้อเชื่อ ให้นายอำเภอค้ำประกันการชำระหนี้ในฐานะที่ดำรงตำแหน่งนายอำเภอ ไม่ใช่ในฐานะส่วนตัว ข้อความในสัญญาค้ำประกันมีว่า “ข้าพเจ้านายอำเภอบางไทร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา” แสดงให้เห็นว่าผู้ค้ำประกันทำสัญญาค้ำประกันในฐานะกระทำการตามหน้าที่ในตำแหน่งนายอำเภอ หาใช่ในฐานะส่วนตัวไม่ สัญญาค้ำประกันดังกล่าวผูกพันผู้ดำรงตำแหน่งนายอำเภอในขณะที่ดำรงตำแหน่งนั้น เมื่อนายอำเภอย้ายไปย่อมหมดความรับผิดชอบ นายอำเภอผู้ย้ายมาแทนก็ต้องรับผิดชอบต่อไป การนำส่งเงินเพื่อชำระหนี้ให้โจทก์ก็ดำเนินการในทางราชการเช่นการส่งเงินค่าปุ๋ยแก่โจทก์ตามเอกสาร จ.๓ ก็กระทำโดยผู้ที่มาดำรงตำแหน่งนายอำเภอบางไทรถัดจากจำเลยที่ ๓ แสดงให้เห็นอย่างชัดแจ้งว่า ในการดำเนินการเกี่ยวกับสมาคมจำเลยที่ ๑นั้น การควบคุมดูแลเป็นหน้าที่ของนายอำเภอตามคำสั่งของกรมการปกครอง การที่จำเลยที่ ๓ ค้ำประกันหนี้จำเลยที่ ๑ ต่อโจทก์ เป็นการกระทำในฐานะนายอำเภอตามคำสั่งของกรมการปกครอง ที่ศาลล่างพิพากษายกฟ้องโจทก์เกี่ยวกับจำเลยที่ ๓ ชอบแล้ว
พิพากษายืน
