แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 271 บัญญัติให้เอาผิดแก่ผู้ขายของโดยหลอกลวงให้ผู้ซื้อหลงเชื่อในแหล่งกำเนิด สภาพ คุณภาพ หรือปริมาณอันเป็นเท็จ ผู้เสียหายในความผิดฐานนี้คือผู้ซื้อ เมื่อโจทก์มิใช่เป็นผู้ซื้อ จึงมิใช่ผู้เสียหาย ไม่มีอำนาจฟ้องคดีขอให้ลงโทษจำเลยตามมาตรานี้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นนิติบุคคลเป็นผู้จำหน่ายน้ำมันก๊าดในประเทศไทย โดยใช้รูปนูนตรามงกุฎ และต่อมาได้ประดิษฐ์รูปรอยข้อความอย่างอื่น เป็นเครื่องหมายการค้าติดอยู่บนฝาปีบบรรจุน้ำมันก๊าดของโจทก์ เมื่อระหว่างวันที่ 15 ธันวาคม 2510 จนถึงวันฟ้อง (30 เมษายน 2511) วันเวลาใดไม่ปรากฏชัด จำเลยที่ 1 เป็นห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล จำเลยที่ 2 เป็นหุ้นส่วนผู้จัดการ ได้สมคบร่วมกันเลียนเครื่องหมายการค้ารูปมงกุฎของโจทก์ โดยนำเอาคำว่า”อย่างดี” มาดัดแปลงทำเป็นรูปนูนให้มีรูปลักษณะคล้ายกับรูปมงกุฎของโจทก์ และจำเลยยังได้เอารูปรอยประดิษฐ์และข้อความในการประกอบการค้าบนฝาปีบน้ำมันก๊าดของโจทก์มาดัดแปลงทำให้มีขึ้นบนฝาปีบบรรจุน้ำมันก๊าดของจำเลย โดยมีรูปลักษณะคล้ายคลึงกับของโจทก์แสดงไว้ให้ปรากฏด้วย และในระหว่างวันดังกล่าวข้างต้น จำเลยทั้งสองได้สมคบกันจำหน่ายสินค้าน้ำมันก๊าดที่เลียนเครื่องหมายบนฝาปีบน้ำมันดังกล่าวมานั้นต่อประชาชนทั่วราชอาณาจักร เป็นการหลอกลวงให้ประชาชนหลงเชื่อในแหล่งกำเนิน สภาพ คุณภาพแห่งสินค้าอันเป็นเท็จและเพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าหรือการค้าของโจทก์ทำให้โจทก์เสียหาย เหตุเกิดที่ตำบลวัดกัลยาณ์ อำเภอธนบุรี จังหวัดธนบุรีการจำหน่ายสินค้าน้ำมันก๊าดที่เลียนเครื่องหมายดังกล่าวเกิดทั่วราชอาณาจักร ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 271,272(1), 274, 285, 59 และ 83
ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้ว สั่งประทับฟ้อง
จำเลยให้การปฏิเสธ ต่อสู้คดีโจทก์ขาดอายุความ
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 271 จำคุก 3 เดือน ปรับ 1,500 บาทโทษจำคุกรอไว้ 3 ปี ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 ข้อหาอื่นให้ยก
โจทก์อุทธรณ์ขอให้ลงโทษจำคุกโดยไม่รอ
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์ขอให้ยกฟ้อง
ศาลอุทธรณ์ฟังว่า จำเลยมีความผิดตามบทกฎหมายที่ศาลชั้นต้นวางมาและควรรอการลงโทษ พิพากษาแก้เฉพาะลงโทษจำคุกจำเลยที่ 1ซึ่งเป็นนิติบุคคลไม่ได้ จึงให้ปรับจำเลยที่ 1 1,500 บาท นอกจากที่แก้คงเป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
จำเลยทั้งสองฎีกาว่า ไม่มีความผิดตามมาตรา 271 ศาลชั้นต้นสั่งรับเฉพาะในปัญหาข้อกฎหมาย
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ในชั้นฎีกาคงมีปัญหาวินิจฉัยเฉพาะข้อหาความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 271 เท่านั้น ส่วนข้อหาความผิดมาตราอื่นเป็นอันยุติไปแล้ว ได้พิเคราะห์แล้วเห็นว่าความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 271 นั้น เป็นบทบัญญัติกำหนดเอาผิดแก่ผู้ขายของโดยหลอกลวงให้ผู้ซื้อหลงเชื่อในแหล่งกำเนิด สภาพ คุณภาพหรือปริมาณอันเป็นเท็จ ผู้เสียหายจากความผิดดังนี้คือ ผู้ซื้อซึ่งจะเป็นโจทก์ฟ้องคดีขอให้ลงโทษแก่ผู้กระทำผิดได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 28 โจทก์ในคดีนี้ตามที่กล่าวพรรณาไว้ในคำฟ้องมิใช่เป็นผู้ซื้อ จึงหามีอำนาจฟ้องคดีขอให้ลงโทษจำเลยตามมาตรานี้ไม่ได้ ชอบที่ศาลจะให้ยกฟ้องของโจทก์ที่ฟ้องมาตามมาตรานี้เสียโดยไม่จำเป็นต้องวินิจฉัยฎีกาในข้ออื่นต่อไป
ศาลฎีกาพิพากษาแก้คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้ยกฟ้องโจทก์ตามมาตรานี้ด้วย
