แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดิน สัญญาจะขาย ข้อให้บังคับ ให้ทำตามสัญญา โฉนดหลายเจ้าของ
ย่อยาว
ได้ความว่าเมื่อ ๙ ปีล่วงมาแล้ว ย. ได้เอาน่าโฉนดซึ่งมีชื่อตนกับ ป.ภรรยาไปทำสัญญาจะขายให้แก่ ช. ได้มอบโฉนดแลที่ดินห้ ช. แลได้รับเงิน ๔๐๐ บาทจาก ช.แล้ว แต่ยังไม่ได้ทำหนังสือขายโอนโฉนดต่อหน้าเจ้าพนักงาน บัดนี้ ย.ฟ้องขอไถ่อ้างว่าการนั้นเป็นชายฝาก ช.จำเลยฟ้องแย้งว่าขายขาด ขอให้บังคับให้ทำสัญญาโอน
ศาลล่างทั้ง ๒ ปฤกษาคดีต้องกันว่า น่าโฉนดมี ย. แล ป. เป็นเจ้าของ ไม่ปรากฎว่า ป. ยินยอมให้ ย. ขายที่รายนี้ ทั้งล่วงเลยมาถึง ๙ ปี เกินเวลาสมควรแล้ว ไม่ควรบังคับให้ ย. ทำสัญญาโอนขายที่ให้แก่ ช. ให้ ช. รับเงินกับคืนโฉนดแลที่นาให้ ย.
ช.ฎีกาว่า การที่ ช. ไม่ได้ฟ้องขอให้บังคับ ย. ให้ทำตามสัญญานั้นเพราะโฉนดกับที่นาอยู่ในความปกครองของ ช. แล้ว แลสัญญาชนิดนี้ไม่มีกฎหมายกำหนดอายุความที่จะฟ้องร้อง
ศาลฎีกาตัดสินว่าการที่ ย. มอบโฉนดกับที่ดินให้ ช. นั้นโดย ย. ตกลงขายที่ดินให้ ช. แลรับเงินราคาที่ดินมาจาก ช. แล้ว ยังแต่จะทำหนังสือซื้อขายแลโอนโฉนดเท่านั้น ศาลล่างให้ ช. รับเงินแลคืนโฉนดกับที่ดินให้ ย. นั้นมิชอบ ให้ยกคำพิพากษาศาลล่าง แลยกฟ้อง ย.เสีย
ข้อที่ ช.ฟ้องแย้งขอให้บังคับ ย. ให้ทำสัญญาขายแลโอนโฉนดที่ดินให้ ช. นั้น ถ้าย.เป็นเจ้าของที่ดินรายนี้ แต่ผู้เดียวก็ไม่เป็นการขัดข้อง เพราะโฉนดแลที่ดินอยู่ที่ ช. แล ย. ได้รับเงินไปแล้วยังแต่จะทำหนังสือสัญญาแลโอนโฉนด ย. ไม่ปฏิเสธสัญญา ช.จึงยังไม่ฟ้อง ต่อเมื่อ ย.รู้สึกว่า ช. ปฏิเสธสัญญา ช.จึงได้ฟ้อง ย. แต่เรื่องนี้โฉนดมีชื่อ ย. แล ป.ภรรยา ป.มิได้เกี่ยวข้องเป็นคู่ความในคดีนี้ จึงรู้ไม่ได้ว่าที่รายนี้จะเป็นสินเดิมหรือสินสมรสส่วนของ ป. เท่าใด ป.จะรับผิดชอบเพียงใด เมื่อโฉนดมีชื่อ ๒ คนเป็นเจ้าของจะบังคับ ย.แต่ผู้เดียวให้ทำหนังสือซื้อขายแลโอนโฉนดที่ดินทั้งหมดให้ ช. ไม่ได้ นอกจากจะฟ้องขอให้ ย.ขายที่ดินส่วนของ ย. ให้ยกฎีกาของ ช. เฉภาะข้อที่ขอให้บังคับ ย.ทำหนังสือซื้อขายโอนที่ดินทั้งหมดนั้นเสีย
