แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การสั่งจ่ายเช็คลงวันที่ล่วงหน้านั้นหมายความเพียงว่า ผู้ทรงมีสิทธิเบิกเงินตามเช็คจากธนาคารได้ต่อเมื่อถึงวันที่กำหนดในเช็คเท่านั้น แม้ผู้สั่งจ่ายจะถึงแก่กรรมไปก่อนวันเช็คถึงกำหนด ก็หาทำให้ผุ้สั่งจ่ายที่ได้ลงลายมือชื่อไว้ในเช็คนั้นหลุดพ้นความรับผิดไปได้ไม่ หน้าที่และความรับผิดตามเช็คนั้นย่อมยังคงตกอยู่แก่กองมรดกของผู้สั่งจ่ายนั้นด้วยตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1600
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นผู้ทรงเช็คจำนวนเงิน ๕๐,๐๐๐ บาท ซึ่งนายประภัศร์ เล็กสกุล เป็นผู้สั่งจ่ายเพื่อชำระหนี้โจทก์ แต่ถูกธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงิน โดยแจ้งว่าผู้สั่งจ่ายถึงแก่กรรม โจทก์ได้ติดต่อขอรับชำระหนี้จากจำเลย ซึ่งเป็นภริยาและผู้จัดการมรดกของนายประภัศร์ แต่ไม่ได้รับชำระ ขอศาลบังคับจำเลยให้ชำระหนี้ตามเช็คพร้อมดอกเบี้ย
จำเลยให้การว่า นายประภัศร์มิได้สั่งจ่ายเช็คพิพาท เพื่อชำระหนี้โจทก์แต่ได้สั่งจ่ายเช็คไป เพื่อให้โจทก์นำเช็คนั้นไปกู้เงินจากธนาคาร แล้วนำเงินไปซื้อไม้พยอม ตามที่โจทก์และนายประภัศร์ได้เป็นหุ้นส่วนค้าร่วมกัน นายประภัศร์ถึงแก่ความตายเมื่อวันที่ ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๑๙ โจทก์ได้นำเช็คของนายประภัศร์ไปกู้เงินจากธนาคารมาแล้ว แต่ยังไม่ได้นำเงินไปซื้อไม้พยอม และไม่ได้นำเงินมาคืนให้แก่จำเลยซึ่งเป็นผู้จัดการมรดกต่อมา เมื่อเช็คถึงกำหนด โจทก์ได้นำเงินที่ได้รับมาโดยเช็คของนายประภัศร์นั้นไปใช้คืนธนาคารเรียบร้อยแล้ว โจทก์จึงไม่ได้เสียหาย ไม่มีสิทธิฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยในฐานะผู้จัดการมรดของนายประภัศร์ชำระเงินตามเช็คพร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้ออ้างของจำเลยในเรื่องเป็นหุ้นส่วนค้าไม้พยอมร่วมกับโจทก์ เป็นการเลื่อนลอยรับฟังไม่ได้ เมื่อโจทก์เป็นผู้ทรงเช็ค ซึ่งนายประภัศร์ลงลายมือชื่อสั่งจ่าย กองมรดกของนายประภัศร์ย่อมต้องรับผิดตามเนื้อความในเช็คนั้น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๙๐๐
ที่จำเลยฎีกาว่า เช็คไม่ใช่หลักฐานแห่งการกู้ยืม และโจทก์ไม่มีหลักฐานแห่งการกู้ยืมเป็นหนังสือ จึงฟ้องร้องให้บังคับคดีไม่ได้นั้น ศาลฎีกาเห็นว่าคดีนี้โจทก์มิได้ฟ้องร้องให้บังคับคดีตามสัญญากู้ แต่ฟ้องเรียกเงินตามเช็คที่นายประภัศร์สั่งจ่ายให้แก่โจทก์ไว้ ฉะนั้น โจทก์จึงไม่จำต้องมีหลักฐานการกู้มาแสดง การที่โจทก์นำสืบว่านายประภัศร์สั่งจ่ายเช็คให้โจทก์ เพื่อใช้หนี้ที่กู้ไปจากโจทก์นั้นเป็นเพียงการนำสืบถึงที่มา หรือมูลเหตุแห่งการออกเช็คเท่านั้น มิได้หมายความว่าโจทก์ฟ้องร้องให้บังคับคดีตามสัญญากู้ จำเลยจะยกเอาเหตุที่โจทก์ไม่มีหลักฐานการกู้มาลบล้างความรับผิดตามเช็คที่นายประภัศร์สั่งจ่ายให้โจทก์ไว้หาได้ไม่
ที่จำเลยฎีกาว่า เช็คพิพาทถึงกำหนดในวันที่ ๔ มิถุนายน ๒๕๑๙ แต่นายประภัศร์ได้ถึงแก่กรรมเสียก่อนในวันที่ ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๑๙ ขณะนายประภัศร์ถึงแก่กรรมยังไม่มีหนี้ที่กองมรดกของนายประภัศร์จะต้องรับผิดนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า การสั่งจ่ายเช็คลงวันที่ล่วงหน้านั้นหมายความเพียงว่า ผู้ทรงมีสิทธิเบิกเงินตามเช็คจากธนาคารได้ต่อเมื่อถึงวันที่กำหนดในเช็คเท่านั้น แม้ผู้สั่งจ่ายจะถึงแก่กรรมไปก่อนวันเช็คถึงกำหนด ก็หาเป็นการลบล้างความรับผิดของผู้สั่งจ่ายที่ได้ลงลายมือชื่อไว้ในเช็คนั้นไม่ หน้าที่และความรับผิดตามเช็คนั้นย่อมยังคงตกอยู่แก่กองมรดกของผู้สั่งจ่ายนั้นด้วยตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๖๐๐ คำพิพากษาฎีกาทั้ง ๒ เรื่องที่จำเลยอ้างมาในฎีกานั้น รูปเรื่องหาตรงกับคดีนี้ไม่
ศาลล่างทั้งสองพิพากษาให้กองมรดกของนายประภัศร์ เล็กสกุลรับผิดใช้หนี้ตามเช็ครายนี้แก่โจทก์ชอบแล้ว ฎีกาจำเลยฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน
