แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ตั้งจำเลยเป็นตัวแทนซื้อที่ดิน โดยให้จำเลยออกเงินไปก่อน และลงชื่อในโฉนดแทน แม้การตั้งตัวแทนนั้นจะมิได้ทำเป็นหนังสือ โจทก์ก็มีอำนาจบังคับให้จำเลยโอนใส่ชื่อโจทก์ในที่ดินดังกล่าวได้ ไม่ขัดต่อประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 798 (อ้างคำพิพากษาฎีกาที่ 493/2510)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เมื่อ พ.ศ. 2517 โจทก์ให้จำเลยเป็นตัวแทนซื้อที่ดินโฉนดตราจองแปลงหนึ่งราคา 19,000 บาท จากนายสนิท โดยให้จำเลยออกเงินไปก่อนและลงชื่อในโฉนดนั้นแทนโจทก์ ต่อมา พ.ศ. 2518 โจทก์ให้จำเลยโอนใส่ชื่อโจทก์ในโฉนดดังกล่าวและรับเงิน 19,000 บาทจากโจทก์ จำเลยไม่ยอม ขอให้พิพากษาบังคับ
จำเลยให้การว่า จำเลยซื้อที่ดินดังกล่าวเพื่อตนเองมิได้ซื้อแทนโจทก์ โจทก์ไม่เคยเรียกร้องให้จำเลยโอนที่ดินพิพาทคืนให้โจทก์
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วฟังว่าจำเลยเป็นตัวแทนซื้อที่พิพาทแทนโจทก์ พิพากษาให้จำเลยโอนที่พิพาทให้โจทก์เมื่อจำเลยได้รับเงิน 19,000 บาทแล้ว ถ้าจำเลยไม่ยอมโอนให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลย
จำเลยอุทธรณ์ข้อกฎหมายว่าการตั้งตัวแทนขัดต่อประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 798 โดยถือว่าเป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบ
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า คดีนี้เป็นเรื่องพิพาทระหว่างตัวการกับตัวแทนตามสัญญาตัวแทนโดยเฉพาะไม่เกี่ยวกับหนี้ที่จะบังคับกันตามสัญญาซื้อขายอสังหาริมทรัพย์ ไม่ขัดต่อประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 798 พิพากษายืน
จำเลยฎีกาปัญหาข้อกฎหมายว่า การตั้งตัวแทนไม่ทำเป็นหนังสือขัดต่อประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 798
ศาลฎีกาตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว ข้อเท็จจริงตามที่ศาลอุทธรณ์ฟังมาได้ความว่า โจทก์ได้ตั้งจำเลยเป็นตัวแทนซื้อที่ดินพิพาทโดยมิได้ทำเป็นหนังสือจริง ปัญหาข้อนี้เห็นว่าคดีนี้เป็นเรื่องพิพาทกันระหว่างโจทก์ตัวการและจำเลยตัวแทนตามสัญญาตัวแทนโดยเฉพาะซึ่งโจทก์ให้จำเลยเป็นตัวแทนซื้อที่ดินพิพาทจากนายสนิท เป็นเรื่องโต้เถียงกันโดยเฉพาะว่าจำเลยเป็นตัวแทนหรือไม่ ซึ่งจำเลยปฏิเสธว่าจำเลยมิได้เป็นตัวแทนซื้อที่ดินพิพาทแทนโจทก์ กรณีไม่เกี่ยวกับหนี้ที่จะบังคับกันตามสัญญาซื้อขายอสังหาริมทรัพย์โดยอาศัยสัญญาตัวแทนเป็นมูลฟ้อง ดังนั้น การที่โจทก์ตั้งจำเลยเป็นตัวแทนซื้อที่ดินพิพาทโดยไม่ได้ทำเป็นหนังสือไม่ขัดต่อประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 798 ตามนัยคำพิพากษาฎีกาที่ 493/2510 คดีระหว่างสหธนาคารกรุงเทพ จำกัด โจทก์ ท่านผู้หญิงวิจิตรา ธนะรัชต์ กับพวก จำเลย คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ชอบแล้ว
พิพากษายืน
