แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การจำนองที่ดินไว้เพื่อเป็นการประกันลูกหนี้ในสัญญาซื้อขายนั้น ถ้าหากเป็นการกระทำต่อเจ้าหนี้ต่างรายกันการจำนองนั้นย่อมไม่มีผลผูกพันสัญญาซื้อขายนั้น ประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.94 พะยาน +หักล้าง การจำนองที่ผู้จำนองมิได้รับเงินจากผู้รับจำนอง ผู้จำนองย่อมนำพะยานมาสืบหักล้างสัญญาจำนองได้ ฎีกาอุทธรณ์ สัญญาทางพระราชไมตรี คดีที่คู่ความเป็นคนบังคับฝรั่งเศสชาติเชื้อชาวเอเซียจดทะเบียนภายหลังสัญญา ขึ้นศาลไทยธรรมดา วิธีพิจารณาความแพ่ง ค่าธรรมเนียม
ย่อยาว
คดีนี้ได้ความว่าจำเลยที่ ๒ ทำสัญญาจะขายเรือยนต์ลำหนึ่งซึ่งเป็นสิทธิ์ของจำเลยที่ ๑ ให้แก่ ผ.บุตร์โจทก์ในฐานะที่จำเลยที่ ๒ เป็นผู้แทนจำเลยที่ ๑ ปรากฎตามสัญญาจะซื้อขายข้อ ๒ มีว่า”ในเรื่องราคาเรือ ผู้ซื้อได้นำโจทก์มาเป็นผู้รับประกัน โดยให้โจทก์ทำสัญญาจำนองที่ดินรวม ๒ โฉนดไว้ต่อจำเลยที่ ๒ และ ๓ ” และปรากฎตามสัญญาจำนองว่าโจทก์ได้จำนองกรรมสิทธิ์ที่ดิน ๒ โฉนดนี้ให้แก่จำเลยที่ ๒,๓ เป็นเงินรวม ๒,๕๐๐ บาทโดยผู้จำนองได้รับเงินที่จำนองเป็นการเสร็จไปแล้วภายหลังสัญญาจะซื้อขายนี้ได้เลิกกันไปโดยจำเลยที่ ๑ ได้ขายเรือให้จำเลยที่ ๒ เสร็จเด็ดขาดไปแล้วโจทก์จึงฟ้องคดีนี้ขอให้เพิกถอนสัญญาจำนอง
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ความมุ่งหมายที่จะประกันหนี้สินของ ผ.ต่อจำเลยที่ ๑ นั้นหาได้จัดการให้ถูกต้องตามกฎหมายไม่ เพราะมิได้มีหลักฐานเป็นหนังสือแสดงการค้ำประกันตาม ม.๖๘๐ วรรค ๒ และเจ้าหนี้ในเงินค่าเรือและในสัญญาจำนองก็เป็นคนละราย ควรถือว่าไม่มีความผูกพันเลยในระหว่างสัญญาจำนองของโจทก์ต่อจำเลยที่ ๑ กับสัญญาจะขายเรือ และเห็นว่าในสัญญาจำนองมีข้อความขัดว่าผู้จำนองได้รับเงินไปแล้ว ๒,๕๐๐ บาท แต่ปรากฎว่าไม่ได้เคยมีการกู้เงินกันระหว่างโจทก์และจำเลยที่ ๒,๓ เลยเห็นว่าศาลรับฟังคำพะยานที่มาพิศูจน์หักล้างเอกสารทั้งสองฉะบับนี้ได้ว่าโจทก์ไม่ได้รับเงินจากจำเลยเล+การจำนองที่ทำขึ้นก็เพื่อจะประกันการซื้อเรือเท่านั้น และไม่เห็นพ้องด้วยในข้อที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่าสัญญาจำนองเป็นนิติกรรมอำพราง เพราะจะมีการอำพรางเกิดขึ้นได้อย่างไรในเมื่อคู่สัญญาในสัญญาจำนองและสัญญาจะซื้อขายเป็นคนละพวกกัน เห็นว่าเมื่อไม่เป็นการประกันการชำระหนี้ในหนี้สินรายพิพาทนี้ สัญญาจำนองนี้จึงเป็นอันตกไป จึงพิพากษายืนศาลอุทธรณ์ที่พิพากษาว่าการจำนองที่นา ๒ แปลงนี้เป็นอันตกไปและให้คืนโฉนดแก่โจทก์ตามสภาพเดิม
ส่วนในเรื่องค่าธรรมเนียมนั้นปรากฎว่าจำเลยที่ ๑ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้อในการจำนองด้วย ให้โจทก์เสียค่าธรรมเนียมแทนจำเลยที่ ๑
