แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องตั้งผู้รับมอบอำนาจมาขอถอนคำร้องไม่ดำเนินคดีต่อไปได้อ้างเหตุว่าผู้ร้องป่วยมาศาลไม่ได้ ผู้คัดค้านก็มิได้โต้แย้งคัดค้านประการใด เช่นนี้ จะถือว่าผู้ร้องขาดนัดพิจารณาตาม ม.201 ไม่ได้ และอาศัย ม.39 ศาลจะให้เลื่อนการพิจารณาไปก็ได้
ผู้ร้องมิได้โต้แย้งคัดค้านคำสั่งของศาลชั้นต้น เพราะศาลชั้นต้นได้สั่งห้ามไม่ยอมรับคำร้อง คำแถลงใด ๆ ของผู้ร้อง จนทำให้ผู้ร้องไม่โต้แย้งคำสั่งของศาลชั้นต้นไม่เป็นการต้องห้ามมิให้ผู้ร้องยกขึ้นเป็นข้ออุทธรณ์
(อ้างฎีกาที่ 1587/2494 และ297/2497)
ย่อยาว
เรื่อง ขอให้แสดงกรรมสิทธิ์ที่ดิน
นางจันผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้สั่งแสดงว่าที่ดินเป็นกรรมสิทธิ์แก่ผู้ร้องโดยทางครอบครอง
นางเหลืองยื่นคำคัดค้านว่า ที่พิพาทเป็นของผู้คัดค้าน โดยนายดีบิดาซื้อทอดตลาดจากศาลจังหวัดชัยนาทต่อมานายดีตาย ผู้คัดค้านเป็นทายาท ได้รับมรดกและครอบครองตลอดมา
ศาลชั้นต้นกะประเด็นให้ผู้ร้องนำสืบก่อน วันนัดสืบพยานผู้ร้องทำใบมอบฉันทะให้นายสุขเป็นผู้นำคำร้องขอถอนคำร้องของผู้ร้องมายื่นต่อศาล มีความว่า บัดนี้ ข้าพเจ้าป่วยมาศาลไม่ได้ และไม่มีความประสงค์จะดำเนินคดีนี้อีกต่อไป ข้าพเจ้าขอถอนคำร้องของข้าพเจ้าเสีย ขอศาลได้โปรดอนุญาต
ผู้คัดค้านแถลงคัดค้านไม่ยอมให้ถอน
ศาลชั้นต้นจึงสั่งไม่อนุญาตให้ผู้ร้องถอนคำร้องและสั่งว่า ให้ถือว่าผู้ร้องขาดนัดพิจารณา สืบพยานผู้คัดค้านไปฝ่ายเดียว นัดตัดสินวันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๔๙๘ เวลา ๑๐ น.
ต่อมาวันที่ ๑๗ สิงหาคม ๒๔๙๘ ผู้ร้องได้ยื่นคำแถลงขอตรวจสำนวนเพื่อจะทราบว่าทนายของตนดำเนินคดีไปอย่างไร ศาลสั่งอนุญาตให้ดูได้และมีคำสั่งต่อไปว่าจะไม่รับคำร้องคำแถลงใด ๆ ของผู้ร้องติดสำนวนอีก จนกว่าจะตัดสินในวันที่ ๑๘ เดือนนี้แล้ว
วันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๔๙๘ ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า ผู้ร้องคัดค้านได้รับมรดกที่ดินโฉนดที่ ๑๒๔๘ จากนายดีบิดา ซึ่งซื้อจากการขายทอดตลาดของศาลจังหวัดชัยนาท ผู้คัดค้านครอบครองตลอดมาจริง ให้ยกคำร้องของผู้ร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์ ขอให้ศาลพิพากษาว่า ผู้ร้องไม่ขาดนัดพิจารณา ให้ผู้ร้องมีโอกาศนำพยานของผู้ร้องมาสืบต่อไป
ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นสืบพยานผู้ร้องและพยานผู้คัดค้าน แล้วพิพากษาใหม่ตามรูปความ
แต่ผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์นายหนึ่ง เห็นแย้งว่าควรพิพากษายืน
ผู้คัดค้านฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าที่ผู้ร้องขอถอนคำร้องไม่ดำเนินคดีต่อไป ได้อ้างเหตุว่า ผู้ร้องป่วยมาศาลไม่ได้มาด้วย แม้ศาลชั้นต้นจะมีคำสั่งไม่อนุญาตให้ผู้ร้องขอถอนคดีได้ ข้ออ้างของผู้ร้องว่าป่วยมาศาลไม่ได้ ยังมีอยู่ ฝ่ายผู้คัดค้านก็มิได้โต้แย้งคัดค้านประการใด จะถือว่าผู้ร้องขาดนัดพิจารณาตาม ป.วิ.แพ่ง มาตรา ๒๐๑ ไม่ถนัด เพราะอย่างน้องคำร้องของผู้ร้องก็ปรากฎชัดว่าผู้ร้องป่วยมาศาลไม่ได้ หาใช่เป็นเรื่องทอดทิ้งคดีของตนไม่มาศาลเสียเฉย ๆ โดยไม่ได้แจ้งเหตุผลที่ไม่มาศาลตามวันเวลานัดพิจารณาของศาลให้ศาลทราบแต่ประการใดไม่ และอาศัยมาตรา ๓๙ เมื่อศาลเห็นสมควรจะมีคำสั่งให้เลื่อนการพิจารณาต่อไปก็ได้
ส่วนปัญหาที่ว่า ผู้ร้องมิได้โต้แย้งคัดค้านคำสั่งของศาลชั้นต้นที่สั่งว่าผู้ร้องขาดนัดพิจารณา เสียก่อนศาลชั้นต้นมีคำพิพากษา จะอุทธรณ์คำสั่งไม่ได้ตาม มาตรา ๒๒๖ นั้น เห็นว่าในวันที่ผู้ร้องมายื่นคำแถลงขอตรวจดูสำนวน ศาลชั้นต้นได้สั่งห้ามไม่ยอมรับคำร้อง หรือ คำแถลงใด ๆ ของผู้ร้องเสียก่อน เป็นการตัดโอกาศและทำให้ผู้ร้องเชื่อคำสั่งของศาลจนทำให้ผู้ร้องไม่โต้แย้งคำสั่งของศาลชั้นต้นก็เป็นได้ จึงไม่เป็นการต้องห้ามมิให้ผู้ร้องยกขึ้นเป็นข้ออุทธรณ์
พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์
