แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
สัญญาซื้อเสาเข็มระบุว่าจำนวนเสาเข็มคอนกรีตอันแท้จริงเป็นจำนวนเท่าใด ให้ถือเอาจำนวนที่วิศวกรของผู้ซื้อจะกำหนดเมื่อทำการก่อสร้าง หมายถึงอาจเพิ่มหรือลดจำนวนที่ตกลงกัน 600 ต้น ได้ในงานคราวเดียวกัน จำเลยสั่งซื้ออีก 500 ต้น หลังเวลานานถึง 1 ปี มิใช่เสาเข็มที่ระบุในสัญญา แต่เป็นการสั่งซื้อใหม่ ผู้ขายไม่ส่งเสาเข็มจำนวนนี้ ไม่เป็นผิดสัญญา
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จำเลยใช้เงิน 87,505 บาท กับดอกเบี้ยแก่โจทก์ แก้ฟ้องแย้ง จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “คดีฟังได้ในเบื้องแรกว่า จำเลยตกลงซื้อเสาเข็มคอนกรีตจากโจทก์ ตามสัญญาซื้อขายลงวันที่ 3 สิงหาคม 2519 (เอกสารหมาย จ.14) และบันทึกต่อท้ายสัญญาลงวันที่ 30 สิงหาคม 2519 (เอกสารหมาย จ.13) โจทก์ส่งและตอกเสาเข็มให้จำเลยครบถ้วนถูกต้องแล้วรวม 700 ต้น เป็นราคา 1,750,400 บาท จำเลยชำระเงินให้โจทก์เพียง 1,663,845 บาท โดยหักไว้ร้อยละห้าเพื่อเป็นประกันว่าโจทก์จะต้องปฏิบัติตามสัญญาให้ครบถ้วนบริบูรณ์ เป็นเงิน 87,505 บาท ตามบันทึกหมาย จ.13 ข้อ 8 ต่อมาวันที่ 15 สิงหาคม 2520 จำเลยขอซื้อเสาเข็มจากโจทก์อีก 500 ต้น โจทก์เสนอราคาต้นละ 2,709 บาทตามเอกสาร จ.4 ต่อมาปรากฏว่าโจทก์มิได้ส่งเสาเข็มดังกล่าวให้จำเลย ทั้งนี้โจทก์อ้างว่าจำเลยไม่ซื้อเพราะโจทก์ไม่ลดราคาให้ และต่อมาจำเลยกลับซื้อแต่มีปัญหาการเงินโจทก์จึงไม่ขายให้ มีปัญหาว่าการที่โจทก์ไม่ส่งเสาเข็ม 500 ต้นให้จำเลยนั้นเป็นการผิดสัญญา ซึ่งโจทก์จะต้องรับผิดต่อจำเลยและจำเลยไม่ต้องจ่ายเงินประกัน87,504 บาทให้โจทก์หรือไม่
เห็นว่าตามสัญญาหมาย จ.19 จำเลยตกลงซื้อเสาเข็มโจทก์ 3 ขนาดรวม 600 ต้น แต่โจทก์ได้ออกเช็คให้จำเลยตามสัญญาดังกล่าวรวม 750 ต้น ตามที่วิศวกรของจำเลยสั่ง ตามข้อตกลงหมาย จ.13 ข้อ 7 ซึ่งระบุไว้ว่า “คู่สัญญาตกลงกันว่าจำนวนเสาเข็มคอนกรีตอันแท้จริงเป็นจำนวนเท่าใดนั้น ให้ถือเอาจำนวนที่วิศวกรของผู้ซื้อจะกำหนดให้เมื่อทำการก่อสร้าง” ข้อตกลงนี้หมายถึงอาจจะเพิ่มหรือลดจำนวนเสาเข็มที่ตกลงซื้อขายกัน 600 ต้นนั้นได้บ้างตามสมควรตามที่วิศวกรเห็นว่าจำเป็นต้องใช้และเฉพาะในงานคราวเดียวกัน หาใช่ว่าวิศวกรมีสิทธิจะกำหนดไปใช้เสาเข็มมากน้อยเพียงใดโดยไม่มีจำกัด และจะสั่งซื้อเมื่อใดก็ได้ไม่ ตามที่จำเลยสั่งซื้อเสาเข็มจากโจทก์อีก 500 ต้น เมื่อเดือนสิงหาคม 2520 นั้น ได้กระทำภายหลังสัญญา จ.14นายถึง 1 ปี และมีจำนวนมากมายถึง 500 ต้น เห็นว่ามิใช่เป็นเสาเข็มตามที่ระบุไว้ในบันทึกหมาย จ.13 ข้อ 7 อันโจทก์จะต้องหาให้จำเลย แต่เป็นการสั่งซื้อใหม่ การที่โจทก์ไม่ช่วยให้จำเลยเป็นการผิดสัญญาหมาย จ.13 จ.14 ไม่ คดีฟังได้ว่าโจทก์ปฏิบัติตามสัญญาซื้อขายดังกล่าวครบถ้วนบริบูรณ์ แล้ว มิได้ผิดสัญญา จึงไม่ต้องรับผิดต่อจำเลยตามฟ้องแย้ง และจำเลยต้องคืนเงิน 87,505 บาทที่ยึดไว้เป็นประกันให้โจทก์”
พิพากษายืน
