แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
กรณีฟ้องเรียกให้จำเลยคืนทรัพย์ ถ้าคืนไม่ได้ก็ให้ใช้ราคานั้น ไม่ใช่เป็นการเรียกร้องเอาค่าเสียหายตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 448 จึงไม่ถืออายุความตามมาตรา 448 นั้น แม้โจทก์ฟ้องเกิน 1 ปี ก็ไม่ขาดอายุความ
(ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 33/2504)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยสมคบกันรื้อถอนเอาเครื่องยนต์และอุปกรณ์ในการหีบอ้อยของโจทก์ ซึ่งนายยู่ล้งเช่าซื้อไปโดยยังมิได้ชำระเงิน ขอให้จำเลยส่งคืนโจทก์ ถ้าคืนไม่ได้ ก็ให้ใช้ราคา ๕๐,๐๐๐ บาท พร้อมดอกเบี้ย
จำเลยให้การว่า ทรัพย์ดังกล่าวเป็นของนางสุพรรณยกตีใช้หนี้จำเลยหากเป็นของโจทก์ๆ ก็ฟ้องเกิน ๑ ปี นับแต่ที่ทราบการละเมิดของจำเลย และสัญญาเช่าซื้อเป็นสัญญาปลอม
ศาลชั้นต้นฟังว่า ทรัพย์พิพาทเป็นของโจทก์ให้เช่าซื้อไปโดยยังไม่ได้รับชำระเงินจริง แต่โจทก์ฟ้องเกิน ๑ ปี ขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๔๔๘ วรรค ๑ พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลฎีกาโดยมติที่ประชุมใหญ่เห็นว่า โจทก์ฟ้องเรียกให้จำเลยคืนทรัพย์ ถ้าคืนไม่ได้ก็ให้ใช้ราคา ไม่ใช่เป็นการเรียกร้องเอาค่าเสียหายตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๔๔๘ จึงไม่ถืออายุความฟ้องร้องตามมาตรา ๔๔๘ นั้น ฟ้องโจทก์จึงไม่ขาดอายุความ และวินิจฉัยว่าฟ้องโจทก์ไม่เคลือบคลุม และฟังว่าทรัพย์พิพาทเป็นของโจทก์ให้เช่าซื้อไปจริงตามฟ้อง ส่วนข้อที่จำเลยฎีกาว่า ศาลอุทธรณ์ให้ใช้ราคา ๕๐,๐๐๐ บาท ไม่ชอบ เพราะใช้ทรัพย์มาหลายปี ต้องเสื่อมคุณภาพและราคาต้องลดลง นั้น เห็นว่าฟังขึ้น และได้ใช้ทรัพย์มาราว ๕ ปีแล้ว ควรลดค่าเสื่อมราคาให้สองหมื่นบาท
พิพากษาแก้ ให้จำเลยคืนทรัพย์พิพาท ถ้าคืนไม่ได้ก็ให้ใช้ราคาสามหมื่นบาท นอกนั้นยืน
