แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
ได้ความแต่เพียงว่าระหว่างขนส่ง คนขับรถบรรทุกของจำเลยขับไปใกล้ถึงปลายทางได้เกิดเพลิงไหม้ตรงกลางคันรถใต้ผ้าใบคลุมสินค้าโดยไม่ทราบสาเหตุ ไม่ปรากฏว่าเหตุเพลิงไหม้นั้นไม่อาจป้องกันได้เพราะเหตุใด และคนขับรถผู้ต้องประสบเหตุนั้นได้จัดการระมัดระวังตามสมควรอันพึงคาดหมายได้จากบุคคลในฐานะและภาวะเช่นนั้นหรือไม่อย่างไร ยังถือไม่ได้ว่าเหตุเพลิงไหม้ดังกล่าวเป็นเหตุสุดวิสัย ลวดเชื่อมไฟฟ้าและเครื่องซักผ้าเป็นเพียงทรัพย์สินธรรมดาทั่วไป มิใช่ของมีค่าที่มีคุณค่าอันมีลักษณะพิเศษทำนองเดียวกับเงินตรา ธนบัตร ธนาคารบัตร ตั๋วเงิน พันธบัตร ใบหุ้น ใบหุ้นกู้ประทวนสินค้า หรืออัญมณี ผู้ส่งสินค้าจึงไม่จำเป็นต้องบอกราคาในขณะส่งมอบแก่ผู้ขนส่ง ใบกำกับสินค้าที่จำเลยออกให้โจทก์มีข้อจำกัดความรับผิดว่าจำเลยจะชดใช้ค่าเสียหายให้โจทก์ไม่เกิน 500 บาท แต่ไม่ปรากฏว่าโจทก์ลงลายมือชื่อยินยอมรับรู้ในข้อจำกัด
ย่อยาว
คดีทั้งสองสำนวนนี้ศาลชั้นต้นให้การพิจารณารวมกัน โดยเรียกโจทก์ในสำนวนแรกเป็นโจทก์ที่ 1 เรียกโจทก์ในสำนวนหลังเป็นโจทก์ที่ 2
สำนวนแรกโจทก์ฟ้องว่า จำเลยประกอบกิจการเป็นผู้ขนส่งสินค้าโจทก์ว่าจ้างจำเลยขนลวดเชื่อมไฟฟ้าส่งให้แก่ห้างหุ้นส่วนจำกัดเงี๊ยบเซ่งฮวดโลหะภัณฑ์ที่จังหวัดจันทบุรี จำเลยตกลงรับจ้างขนสินค้าดังกล่าว แต่สินค้าของโจทก์ได้สูญหายและเสียหายคิดเป็นเงิน 40,605.12 บาท ขอให้จำเลยชดใช้ราคาสินค้าที่สูญหายและเสียหายแก่โจทก์จำนวน 40,605.12 บาท พร้อมดอกเบี้ยร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปี
จำเลยให้การว่า จำเลยรับขนส่งสินค้าแบบไม่ประเมินราคาเพราะโจทก์ไม่ได้แจ้งราคาแก่จำเลย สินค้าโจทก์ที่ได้รับความเสียหายจำเลยไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์หากจำเลยจะต้องรับผิด ก็รับผิดไม่เกินกว่า 500 บาท ตามข้อกำหนดหลังใบรับขนเอกสารท้ายฟ้อง สินค้าของโจทก์เสียหายอย่างมากไม่เกิน 6,000 บาท และเกิดขึ้นเพราะเหตุเพลิงไหม้โดยเหตุสุดวิสัย จำเลยจึงไม่ต้องรับผิด ขอให้ยกฟ้อง
สำนวนหลังโจทก์ฟ้องว่า โจทก์นำเครื่องซักผ้ายี่ห้ออีเล็คชั่นจำนวน 13 เครื่อง คิดเป็นราคา 79,240 บาท ไปมอบให้แก่จำเลยในฐานะผู้ขนส่ง เพื่อส่งให้แก่ห้าง จ.เจริญจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี ในการส่งมอบเครื่องซักผ้าดังกล่าวนั้น โจทก์มอบของแถมสำหรับเครื่องซักผ้าคือเปาเอ็มวอช 9 กล่อง ซอฟฟรัง 9 ขวดไฟท์ 9 ขวด รวมเป็นเงิน 765 บาท ให้จำเลยพร้อมสินค้าดังกล่าวปรากฏว่าเครื่องซักผ้า 9 เครื่องและของแถมรวมราคา 55,765 บาทได้รับความเสียหายขอให้จำเลยใช้เงิน 55,765 บาท แก่โจทก์ พร้อมดอกเบี้ยร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปี
จำเลยให้การว่า จำเลยรับขนเฉพาะแต่เครื่องซักผ้า 13 เครื่องเท่านั้น โจทก์ไม่แจ้งรายละเอียดและราคาสินค้าในขณะตกลงรับขนจำเลยขนสินค้าให้โจทก์แบบไม่ประเมินราคา ซึ่งการรับขนประเภทนี้หากมีสินค้าเสียหาย จำเลยจะต้องรับผิดไม่เกิน 500 บาท ตามข้อกำหนดในใบรับขน โจทก์ไม่เคยส่งมอบของแถมแก่จำเลย และจำเลยก็ไม่เคยทราบว่ามีของแถมดังกล่าวอยู่ด้วย จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดเกี่ยวกับของแถมต่อโจทก์ สาเหตุที่เกิดความเสียหายขึ้นก็เพราะเกิดเพลิงไหม้โดยเหตุสุดวิสัย ค่าเสียหายของสินค้าอย่างมากก็ไม่เกิน 10,000บาท ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยใช้เงิน 40,605.12 บาท แก่โจทก์ที่ 1 พร้อมดอกเบี้ยร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีนับแต่วันฟ้อง (21 พฤษภาคม2530) เป็นต้นไป จนกว่าจะชำระเสร็จ ให้จำเลยใช้เงิน 55,000 บาทแก่โจทก์ที่ 2 พร้อมดอกเบี้ยร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีนับแต่วันฟ้อง(17 มิถุนายน 2530) เป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จ
จำเลยทั้งสองสำนวนอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยทั้งสองสำนวนฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามที่จำเลยฎีกาประการแรกว่า การที่เพลิงไหม้รถบรรทุกโดยไม่ทราบสาเหตุถือเป็นเหตุสุดวิสัยหรือไม่ เห็นว่า เหตุสุดวิสัยหมายถึงเหตุใด ๆ อันจะเกิดขึ้นหรือให้ผลพิบัติโดยไม่มีใครจะอาจป้องกันได้ แม้ทั้งผู้ต้องประสบหรือใกล้จะต้องประสบเหตุนั้นจะได้จัดการระมัดระวังตามสมควรอันพึงคาดหมายได้จากบุคคลนั้นในฐานะและภาวะเช่นนั้นปรากฏข้อเท็จจริงเพียงว่าระหว่างขนส่งคนขับรถบรรทุกได้ขับไปใกล้จะถึงจังหวัดจันทบุรีได้เกิดเพลิงไหม้ตรงกลางคันรถใต้ผ้าใบที่คลุมสินค้าไว้โดยไม่ทราบว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุใด โดยไม่ปรากฏว่าเหตุเพลิงไหม้นั้นเป็นเหตุที่ไม่อาจป้องกันได้เพราะเหตุใดและคนขับรถบรรทุกของจำเลยผู้ต้องประสบเหตุนั้นได้จัดการระมัดระวังตามสมควร อันพึงคาดหมายได้จากบุคคลในฐานะและภาวะเช่นนั้นหรือไม่อย่างไร จึงยังถือไม่ได้ว่าเหตุเพลิงไหม้ดังกล่าวเป็นเหตุสุดวิสัย
ปัญหาต้องวินิจฉัยต่อไปมีว่าลวดเชื่อมไฟฟ้าและเครื่องซักผ้าเป็นของมีค่า โจทก์ต้องบอกราคาในขณะที่ส่งมอบแก่จำเลยหรือไม่เห็นว่าคำว่า “ของมีค่า” ตามความหมายแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 620 หมายถึง ทรัพย์สินที่มีคุณค่าอันมีลักษณะพิเศษทำนองเดียวกับเงินทองตรา ธนบัตร ธนาคารบัตร ตั๋วเงิน พันธบัตร ใบหุ้นใบหุ้นกู้ ประทวนสินค้า หรืออัญมณี ลวดเชื่อมไฟฟ้ากับเครื่องซักผ้าเป็นเพียงทรัพย์สินธรรมดาทั่ว ๆ ไป ไม่อาจถือได้ว่าเป็นของมีค่าตามความหมายแห่งบทบัญญัติดังกล่าว โจทก์ทั้งสองไม่จำเป็นต้องบอกราคาในขณะที่ส่งมอบแก่จำเลยผู้ขนส่ง จำเลยจึงต้องรับผิดใช้ค่าเสียหายให้แก่โจทก์ทั้งสอง
ปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยข้อสุดท้ายคือ ข้อจำกัดความรับผิดในใบกำกับสินค้าว่า จำเลยจะชดใช้ค่าเสียหายให้โจทก์ไม่เกิน 500บาท ตกเป็นโมฆะหรือไม่ เห็นว่า ตามใบกำกับสินค้าเอกสารหมาย จ.6และ จ.13 จำเลยเป็นผู้ออกให้แก่โจทก์ แต่ไม่ปรากฏว่าโจทก์ทั้งสองได้ลงชื่อยินยอมปฏิบัติตามเงื่อนไขของจำเลยไว้แต่อย่างใด ทั้งไม่ได้ความว่าโจทก์ทั้งสองได้ตกลงด้วย แม้โจทก์ทั้งสองจะได้จ้างจำเลยขนส่งสินค้ามาเป็นเวลานานร่วม 10 ปี โดยวิธีไม่ประเมินราคาเป็นส่วนใหญ่ก็ตาม จะนำมาเป็นเหตุให้ถือว่าโจทก์ทั้งสองตกลงยอมรับเงื่อนไขตามใบกำกับสินค้าดังกล่าวด้วยชัดแจ้งในการจำกัดความรับผิดเช่นว่านั้นหาได้ไม่ ข้อจำกัดความรับผิดของจำเลยจึงเป็นโมฆะ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 625 ศาลอุทธรณ์พิพากษาชอบแล้ว ฎีกาของจำเลยทุกข้อฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
