แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
จำเลยยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาในชั้นอุทธรณ์ศาลชั้นต้นเห็นว่าจำเลยสามารถเสียค่าธรรมเนียมศาลได้ มิได้ยากจนจริง ยกคำร้อง จำเลยมิได้อุทธรณ์คำสั่งของศาลชั้นต้น แต่ยื่นคำร้องขออนุญาตให้จำเลยนำพยานหลักฐานมาแสดงเพิ่มเติมว่าเป็นคนยากจนปรากฏว่าคำร้องดังกล่าวมิได้กล่าวอ้างว่าพยานหลักฐานที่จะแสดงเพิ่มเติมนั้นเหตุใดจึงมิได้ระบุหรืออ้างไว้ในการไต่สวนครั้งแรกและพยานหลักฐานที่จะแสดงเพิ่มเติมมีความสำคัญที่จะหักล้างข้อเท็จจริงที่ศาลชั้นต้นฟังไว้อย่างไร เพียงแต่แนบบัญชีระบุพยานซึ่งระบุรายชื่อพยานบุคคลซึ่งส่วนใหญ่ได้อ้างไว้ในการไต่สวนครั้งแรกและอ้างเพิ่มบางคนเท่านั้น ดังนี้ ทำให้เห็นว่าจำเลยไม่น่าจะมีพยานหลักฐานเพิ่มเติมพอที่จะแสดงว่าฐานะของจำเลยแตกต่างไปจากที่เคยวินิจฉัยไว้แล้ว ศาลชอบที่จะยกคำร้องของจำเลยเสียได้ โดยไม่ต้องไต่สวนคำร้อง.
ย่อยาว
คดีนี้สืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงิน12,956,077.12 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละสิบห้าต่อปีของต้นเงิน 12,290,498.40 บาท นับถัดจากวันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์ หากจำเลยไม่ชำระให้เอากับทรัพย์จำนอง และทรัพย์สินอื่นของจำเลยขายทอดตลาดใช้หนี้โจทก์จนครบ
จำเลยอุทธรณ์ พร้อมกับยื่นคำร้องขออุทธรณ์อย่างคนอนาถา
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งยกคำร้อง
จำเลยยื่นคำร้องขอให้พิจารณาคำร้องขออุทธรณ์อย่างคนอนาถาของจำเลยใหม่ ศาลชั้นต้นสั่งว่า ศาลได้ให้โอกาสจำเลยแสดงหลักฐานมาเป็นเวลานานแล้ว จึงไม่มีเหตุที่จะให้ไต่สวนเพิ่มขึ้น ยกคำร้อง
จำเลยอุทธรณ์คำสั่ง
ศาลอุทธรณ์ภาค 1 มีคำสั่งยกคำร้อง
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “คดีมีปัญหาในชั้นนี้ว่า สมควรไต่สวนคำร้องของจำเลยที่ขออนุญาตนำพยานหลักฐานมาแสดงเพิ่มเติมว่าเป็นคนยากจนหรือไม่ พิเคราะห์แล้วเห็นว่า คดีนี้ศาลชั้นต้นไต่สวนคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาของจำเลยแล้วฟังว่าจำเลยเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินมีโฉนดรวม 10 โฉนดซึ่งติดจำนองโจทก์ จำเลยเบิกความยอมรับว่าราคาที่ดินจำนองสูงกว่าหนี้ของโจทก์ประกอบกับจำเลยยังสามารถชำระหนี้แก่ธนาคารเอเชีย จำกัด ซึ่งมียอดหนี้ประมาณ 5 ล้านบาทได้ จำเลยยังอยู่ในฐานะที่ยังพอมีเงินหรือหาเงินเสียค่าธรรมเนียมศาลได้มิได้ยากจนจริง จำเลยมิได้อุทธรณ์คำสั่งศาลชั้นต้น แต่ยื่นคำร้องขออนุญาตให้จำเลยนำพยานหลักฐานมาแสดงเพิ่มเติมว่าเป็นคนยากจน ซึ่งคำร้องดังกล่าวก็มิได้กล่าวอ้างว่าพยานหลักฐานที่จะแสดงเพิ่มเติมนี้เหตุใดจึงมิได้ระบุหรืออ้างไว้ในการไต่สวนครั้งแรก และพยานหลักฐานที่จะแสดงเพิ่มเติมมีความสำคัญพอที่จะหักล้างข้อเท็จจริงที่ศาลชั้นต้นฟังไว้ได้อย่างไร จำเลยเพียงแต่แนบบัญชีพยานซึ่งระบุรายชื่อพยานบุคคลซึ่งส่วนใหญ่ได้อ้างไว้ในการไต่สวนครั้งแรกและอ้างเพิ่มบางคนเท่านั้น พฤติการณ์ดังกล่าวทำให้เห็นว่าจำเลยไม่น่าจะมีพยานหลักฐานเพิ่มเติมพอที่จะแสดงว่าฐานะของจำเลยแตกต่างไปจากที่ศาลชั้นต้นวินิจฉัยไว้แล้ว ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 1สั่งยกคำร้องของจำเลยนี้ชอบแล้ว ฎีกาจำเลยฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ ถ้าจำเลยประสงค์จะดำเนินคดีต่อไปก็ให้นำค่าธรรมเนียมศาลมาชำระต่อศาลชั้นต้นภายในกำหนด 15 วัน นับแต่วันที่ทราบคำพิพากษา.
