แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ในคดีก่อน โจทก์ฟ้องจำเลยผิดสัญญาเช่าซื้อ โดยอ้างว่าโจทก์ครอบครองที่ดินที่จำเลยให้โจทก์เช่าซื้อแล้ว แต่จำเลยไม่ยอมให้โจทก์ได้รับค่าเช่าที่ดินที่มีบุคคลอื่นเช่าที่ดินที่โจทก์เช่าซื้อนั้น ศาลพิพากษายกฟ้องโดยเหตุว่าจำเลยมิได้ผิดสัญญา เพราะที่ดินที่เช่าซื้อยังเป็นของจำเลย การเช่ามิได้โอนไปยังโจทก์ การครอบครองที่ดินที่เช่าซื้อเป็นคนละส่วนกับการที่จะได้รับค่าเช่า เพราะมิได้มีสัญญาเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้ คดีถึงที่สุดแล้ว โจทก์มาฟ้องจำเลยผิดสัญญาเช่าซื้ออีก โดยอ้างว่าจำเลยไม่ส่งมอบการครอบครองที่ดิน ไม่โอนสิทธิที่จำเลยให้บุคคลอื่นเช่าที่ดินให้โจทก์ซึ่งเป็นประเด็นเดียวกัน คือจำเลยผิดสัญญาเช่าซื้อหรือไม่ในข้อที่ไม่ยอมให้โจทก์ได้รับเงินค่าเช่าจากบุคคลอื่น โจทก์จะเรียกเงินนี้ว่าค่าเช่าหรือค่าเสียหายก็ไม่มีผลต่างกัน เพราะเป็นข้ออ้างว่าจำเลยไม่ชำระหนี้ตามสัญญาเช่าซื้อในกรณีเดียวกันนั่นเอง จึงเป็นฟ้องซ้ำ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เช่าซื้อส่วนหนึ่งของที่ดินโฉนด ๒๗๔๓ ของจำเลย โดยให้โจทก์เข้าครอบครองทรัพย์สินที่เช่าซื้อได้ ที่ดินส่วนนี้จำเลยให้บริษัทคาลเทกซ์ (ไทย) จำกัด เช่าสร้างสถานีบริการรถยนต์ แต่โจทก์ไม่ได้รับการครอบครองที่ดินที่เช่าซื้อจากจำเลยๆ ไม่โอนสิทธิการเช่าที่บริษัทคาลเท็กซ์ (ไทย) จำกัด เช่าให้แก่โจทก์ จำเลยคงเก็บค่าเช่าจากบริษัทคาลเท็กซ์ (ไทย) จำกัด ช้อนค่าเช่าซื้อตลอดมาขอให้ศาลพิพากษาให้จำเลยส่งมอบที่ดินให้โจทก์ครอบครองตามสัญญาเช่าซื้อ ให้ใช้ค่าเสียหายระหว่างเช่าซื้อ จนกว่าจะส่งมอบที่ดินให้โจทก์
จำเลยให้การว่า โจทก์ฟ้องจำเลยซ้ำกับคดีแดงที่ ๔๙๗/๒๕๐+
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วเห็นว่าเป็นฟ้องซ้ำ พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ในคดีแดงที่ ๒๔๙๗/๒๕๐๑ โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยส่งเงินค่าเช่าที่ดินที่จำเลยรับจากบริษัทคาลเท็กซ์ฯ ซึ่งโจทก์มีสิทธิจะได้รับตามสัญญาเช่าซื้อที่ดินระหว่างโจทก์จำเลย สภาพแห่งข้อหาของโจทก์ในคดีนั้นก็คือจำเลยผิดสัญญาเช่าซื้อ ซึ่งโจทก์อ้างว่าโจทก์ครอบครองที่ดินตามสัญญาเช่าซื้อแล้ว แต่จำเลยไม่ยอมให้โจทก์ได้รับค่าเช่าที่ดินที่บริษัทคาลเท็กซ์เช่าจากจำเลยตั้งแต่ต้นมา ศาลพิพากษายกฟ้องโจทก์โดยอาศัยเหตุว่าจำเลยมิได้ผิดสัญญา เพราะที่ดินที่เช่าซื้อยังเป็นของจำเลย การเช่ามิได้โอนไปยังโจทก์ การครอบครองที่ดินที่เช่าซื้อเป็นคนละส่วนกับการที่จะได้รับค่าเช่านั้น เพราะมิได้มีสัญญาเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้ คำพิพากษาเรื่องนั้นถึงที่สุดแล้ว บัดนี้ โจทก์มาฟ้องจำเลยหาว่าจำเลยผิดสัญญาเช่าซื้ออันเดียวกัน อ้างว่าจำเลยไม่ส่งมอบการครอบครองที่ดินที่เช่าซ้อให้โจทก์ ไม่โอนสิทธิที่จำเลยให้บริษัทคาลเท็กซ์เช่าที่ดินให้แก่โจทก์ เรียกค่าเสียหาย อันเป็นกรณีเดียวกันนั่นเอง ศาลฎีกาเห็นว่า ประเด็นในคดีนี้เป็นเช่นเดียวกับประเด็นในคดีเรื่องก่อน คือ จำเลยผิดสัญญาเช่าซื้อหรือไม่ ในข้อที่ไม่ยอมให้โจทก์ได้รับเงินค่าเช่าจากบริษัทคาลเท็กซ์ เท่านั้น
ประเด็นข้อนี้ศาลได้วินิจฉัยเสร็จเด็ดขาดไปในคดีก่อนนั้น โจทก์จะเรียกจำนวนเงินนี้ว่าค่าเช่าหรือค่าเสียหายก็ไม่มีผลแตกต่างกัน ข้อที่โจทก์กลับมากล่าวอ้างในคดีนี้ว่าจำเลยยังมิได้ส่งมอบให้โจทก์เข้าครอบครองทรัพย์ที่เช่าซื้อ ก็เป็นส่วนหนึ่งในข้อพิพาทที่ว่าจำเลยผิดสัญญาเช่าซื้อในกรณีเดียวกันนั้น โจทก์จะแบ่งแยกฟ้องเฉพาะค่าเสียหายแล้วเรียกให้ส่งมอบการครอบครองทรัพย์ที่เช่าเป็นอีกคดีหนึ่งหาได้ไม่ เพราะเป็นข้ออ้างว่าจำเลยไม่ชำระหนี้ตามสัญญาเช่าซื้อในกรณีเดียวกันนั้น
พิพากษายืน