แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยขนย้ายข้าวออกนอกเขตจังหวัดสมุทรสาครอันเป็นเขตกักกันข้าวขอให้ลงโทษตาม พระราชบัญญัติสำรวจและห้ามกักกันข้าวแต่โจทก์สืบพยานได้ความว่าขณะจำเลยถูกจับนั้นจำเลยยังมิทันได้นำข้าวออกนอกเขตจังหวัดสมุทรสาคร ดังนี้ เมื่อจำเลยมีเจตนาและการขนย้ายข้าวได้กระทำลงจนใกล้ชิดกับผลสำเร็จแล้ว ก็ลงโทษฐานพยายามได้ไม่ใช่เป็นเรื่องข้อเท็จจริงต่างกับฟ้อง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยสมคบกันขนย้ายข้าวสารออกนอกเขตจังหวัดสมุทรสาครอันเป็นเขตกักกันข้าว โดยมิได้มีหนังสืออนุญาตให้นำออกได้ขอให้ลงโทษ จำเลยให้การปฏิเสธนายจำรัสจำเลยต่อสู้ว่า ข้าวสารที่จับได้เป็นของนายจำรัสได้จ้างให้นายเชื้อจำเลยขนจากพระนครมาที่ตำบลบ้านบ่อ จังหวัดสมุทรสาคร ด้วยความเข้าใจผิดและฟังผิดของนายเชื้อจำเลย ได้ขนข้าวเลยไปถึงตำบลนาโคก นายจำรัสจำเลยตามมาพบจึงบอกให้กลับ เจ้าพนักงานพบเข้าเลยจับมา
ศาลชั้นต้นเห็นว่า พยานโจทก์เบิกความว่า เวลาเข้าจับจำเลยหัวเรือต่อบันทุกข้าว กับเรือยนต์ที่จูงเรือต่อบันทุกข้าว กำลังบ่ายหน้าออกนอกเขต จำเลยแก้ว่า เพื่อไปกลับลำศาลเห็นว่าโจทก์ฟ้องว่าจำเลยสมคบกันขนย้ายข้าวออกนอกเขตจังหวัดสมุทรสาครแต่โจทก์นำสืบว่าจำเลยยังมิทันนำข้าวออกนอกเขตจังหวัดสมุทรสาครข้อเท็จจริงต่างกับฟ้อง พิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีอาญาที่โจทก์ ฟ้องขอให้ลงโทษฐานทำความผิดสำเร็จนั้น ถ้าทางพิจารณาได้ความว่าจำเลยได้กระทำการอันเป็นเพียงพยายามกระทำผิดนั้น ศาลย่อมลงโทษจำเลยได้ จะว่าข้อเท็จจริงที่ปรากฏต่างกับฟ้องหาได้ไม่ เพราะการกระทำของจำเลยก็คือการกระทำความผิดนั้นนั่นเอง แต่ที่ศาลต้องนำมาตรา 60 ว่าด้วยพยายามกระทำความผิดมาประกอบในการลงโทษก็เพราะจำเลยได้ลงมือกระทำความผิดนั้นแล้ว แต่มีเหตุอันพ้นวิสัยมาขัดขวางมิให้จำเลยได้รับผลสำเร็จแห่งการกระทำของตน เป็นวิธีการเพื่อแบ่งส่วนลงโทษตามความผิดนั้นเท่านั้น และเห็นว่าที่กฎหมายบัญญัติมิให้การกระทำคือการขนย้ายข้าวออกนอกเขตกักกันข้าวเป็นความผิดอาญานี้ การที่กระทำผิดก็คือเจตนาและการกระทำขนย้ายข้าวเพื่อบ่งถึงผลสำเร็จในการนำออกนอกเขตกักกัน เมื่อการขนย้ายได้กระทำลงจนใกล้ชิดกับผลสำเร็จอันพึงเห็นได้ประจักษ์แล้ว ก็ได้ชื่อว่าจำเลยได้ลงมือกระทำความผิดแล้ว แต่ศาลชั้นต้นฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยได้ยับยั้งไม่นำข้าวออกนอกเขตกักกันแล้วหรือว่าข้อเท็จจริงยังฟังไม่สนิทว่าจำเลยได้มีเจตนาจะนำเรือบันทุกข้าวสารออกนอกเขต ศาลอุทธรณ์ยังไม่ได้วินิจฉัยข้อเท็จจริงที่กล่าวนี้
พิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาพิพากษาใหม่
