แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องเรียกกระบือคืน ถ้าคืนให้ไม่ได้ก็ให้ชำระราคากระบือ 800 บาท ตามสัญญาซื้อขาย ศาลชั้นต้นฟังว่าจำเลยยังมิได้ชำระราคา แต่การซื้อขายเป็นโมฆะเพราะมิได้จดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ตามกฎหมาย จึงพิพากษายกฟ้องแต่ไม่ตัดสิทธิโจทก์ที่จะฟ้องใหม่ในมูลกรณีอื่นโจทก์จึงฟ้องเรียกกระบือคืน ถ้าคืนไม่ได้ก็ให้ชำระราคาในมูลลาภมิควรได้ ดังนี้ ไม่เป็นการฟ้องซ้ำ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยขอซื้อกระบือยังไม่มีตั๋วพิมพ์ฯ ไปจากโจทก์คิดราคา 800 บาทต่อ มาจำเลยฟ้องเรียกเงินกู้ 3,000 บาท จากโจทก์โจทก์ต่อสู้ขอหักหนี้กับราคากระบือตัวนี้ จำเลยไม่ยอม โจทก์จึงฟ้องจำเลยเป็นอีกสำนวนหนึ่ง ศาลกะบี่พิพากษาว่า การซื้อขายระหว่างโจทก์จำเลยเป็นโมฆะ โจทก์ถือว่าจำเลยได้กระบือไปเปล่า ๆ โดยไม่มีมูลที่จะอ้างกฎหมายได้ และทำให้โจทก์เสียเปรียบ จึงขอเรียกกระบือคืนจากจำเลยถ้าคืนไม่ได้ให้ใช้เงิน 800 บาท พร้อมทั้งดอกเบี้ย
จำเลยต่อสู้ว่าได้ซื้อกระบือโจทก์ราคา 400 บาท ชำระราคาให้โจทก์แล้ว แม้จะฟังว่าซื้อราคา 800 บาท จริง โจทก์ก็ฟ้องให้ชำระราคาหรือคืนกระบือไม่ได้เพราะขาดอายุความแล้ว ศาลได้วินิจฉัยในประเด็นเรื่องกระบือนี้ถึงที่สุดแล้ว เป็นการฟ้องซ้ำ
คู่ความรับกันว่าเรื่องกระบือตัวนี้เคยเป็นความกัน ศาลพิพากษาถึงที่สุดแล้วตามคดีแดงที่ 13/2499
ศาลกะบี่เห็นว่าคดีไม่ขาดอายุความและไม่เป็นฟ้องซ้ำ คดีแดงที่13/2499 ชี้ขาดไว้แล้วว่า จำเลยได้ซื้อกระบือใหญ่ราคา 800 บาท จำเลยยังมิได้ชำระราคาแก่โจทก์เมื่อการซื้อขายเป็นโมฆะเพราะทำไม่ถูกแบบก็ต้องให้คู่กรณีกลับคืนฐานะเดิม จำเลยไม่มีมูลที่จะอ้างกฎหมายเอาไว้ได้ พิพากษาให้คืนกระบือ ถ้าคืนไม่ได้ให้ใช้ราคา 800 บาทให้โจทก์พร้อมดอกเบี้ย
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกาปัญหาข้อกฎหมาย
ศาลฎีกาเห็นว่าคดีแดงที่ 13/2499 นั้น ชี้ขาดว่าโจทก์ฟ้องขอให้จำเลยรับผิดชำระราคาโดยอาศัยสิทธิตามสัญญาซื้อขาย แต่โดยที่มิได้จดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์กันตามกฎหมาย สัญญานั้นจึงเป็นโมฆะให้ยกฟ้อง แต่ไม่ตัดสิทธิโจทก์ที่จะฟ้องในมูลกรณีอื่นอีก โจทก์จึงฟ้องคดีนี้ในมูลกรณีลาภมิควรได้ ไม่เป็นการฝ่าฝืน ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 144, 148พิพากษายืน
