แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินร่วมกับผู้อื่น แม้จะปรากฏว่าเจ้าของรวม ต่างแบ่งกันครอบครองก็เป็นเพียงการเข้าใช้ประโยชน์ในที่ดินเท่านั้น ยังไม่ได้กำหนดเขตที่ดินเป็นส่วนสัด ต้องบังคับตามบทบัญญัติว่าด้วยกรรมสิทธิ์รวม เมื่อโจทก์ขอรังวัดแบ่งแยกที่ดินนี้ จำเลยคัดค้านว่ารังวัดรุกล้ำแนวเขตที่ดินของจำเลย โจทก์มีอำนาจฟ้องได้
จำเลยครอบครองที่ดินที่พิพาท โดยสงบและโดยเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ ถึงวันฟ้องยังไม่ครบ 10 ปี ไม่มีทางได้กรรมสิทธิ์ที่พิพาทไม่มีสิทธิคัดค้านโจทก์ในการรังวัดแบ่งแยกที่พิพาท
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์รวมในที่ดินโฉนดที่ ๓๐๒๑ โจทก์และเจ้าของกรรมสิทธิ์รวมได้ยื่นคำขอแบ่งแยกที่ดิน จำเลยคัดค้านว่าโจทก์นำรังวัดรุกล้ำแนวเขตที่ดินของจำเลย ขอให้ห้ามมิให้จำเลยขัดขวางการนำรังวัดและใช้ค่าเสียหาย
จำเลยให้การและฟ้องแย้งและขอแก้คำให้การว่า เดิมนายโต๊ะโฮมบิดาจำเลยเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนด ๓๐๒๑ ที่พิพาท ได้ยกที่ดินเฉพาะส่วนพิพาทให้นางซะนางสนุนและจำเลย จำเลยกับพวกได้ครอบครองในฐานะเป็นเจ้าของโดยสุจริต เปิดเผยและสงบ เป็นเวลากว่า๑๐ ปีแล้ว และตัดฟ้องว่าโจทก์ซื้อที่ดินจากนายซอซึ่งปกครองเป็นส่วนสัดแล้วไม่ได้ซื้อที่ดินส่วนพิพาท จึงไม่มีสิทธิฟ้องจำเลย ขอให้ยกฟ้องและพิพากษาว่าที่พิพาทเป็นกรรมสิทธิ์ของจำเลย
โจทก์ให้การแก้ฟ้องแย้งว่า จำเลยไม่เคยครอบครองที่พิพาทถึงจะครอบครองก็เป็นการครอบครองแทนเจ้าของกรรมสิทธิ์สิทธิครอบครองของจำเลยมิได้จดทะเบียนตามกฎหมายยกขึ้นต่อสู้โจทก์ซึ่งซื้อมาโดยเสียค่าตอบแทน โดยสุจริตและได้จดทะเบียนสิทธิโดยสุจริตไม่ได้ โจทก์ซื้อที่ดินส่วนของนายซอ โดยเจ้าของกรรมสิทธิ์รวมยังไม่ได้แบ่งแยกกันแน่นอนว่าของใครอยู่ตรงไหน โจทก์มีสิทธิฟ้องจำเลย
ศาลชั้นต้นพิพากษาห้ามจำเลยมิให้ขัดขวางในการที่โจทก์จะนำรังวัดที่พิพาทยกฟ้องแย้งจำเลย
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า โจทก์เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดที่ ๓๐๒๑ ร่วมกับบุคคลอื่น แม้ปรากฏว่าเจ้าของรวมต่างแบ่งที่ดินครอบครอง ก็เป็นเพียงการเข้าใช้ประโยชน์ในที่ดินเท่านั้น หาได้มีการกำหนดเขตที่ดินเป็นส่วนสัดแน่นอนว่าส่วนของใครมีเขตแค่ไหนไม่ โจทก์ซื้อที่ส่วนของนายซอตามสัญญาซื้อขายก็ระบุว่า ทั้งสองฝ่ายรับรองว่าไม่ทราบเขตที่ดินและเนื้อที่มีเพียงใด รูปคดีต้องบังคับตามบทบัญญัติว่าด้วยกรรมสิทธิ์รวมโจทก์มีอำนาจฟ้อง
จำเลยเพิ่งเข้ามาเกี่ยวข้องทำนาในที่พิพาทเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๑ ถึงแม้จำเลยจะอ้างว่าครอบครองมาโดยความสงบและโดยเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ นับถึงวันฟ้องก็ยังไม่ครบ ๑๐ ปี ไม่มีทางได้กรรมสิทธิ์ที่พิพาทไม่มีสิทธิคัดค้านโจทก์ในการรังวัดแบ่งแยกที่ดินโฉนดที่ ๓๐๒๑
พิพากษายืน
