แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การไต่สวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 253 วรรคสองนั้นหมายถึงการไต่สวนถึงเหตุที่ทำให้มีการร้องขอให้โจทก์วางเงินซึ่งมีอยู่ 2 เหตุ คือโจทก์ไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาลเหตุหนึ่ง หรือถ้ามีเหตุอันเป็นที่เชื่อได้ว่าเมื่อโจทก์แพ้คดีแล้วจะหลีกเลี่ยงไม่ชำระค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายอีกเหตุ หนึ่ง เมื่อจำเลยร้องขอให้โจทก์วางเงินประกันโดยอ้างเหตุว่าโจทก์มีภูมิลำเนาในประเทศอังกฤษ ไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาล และโจทก์ยอมรับในคำแถลงคัดค้านแล้วว่าโจทก์มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศอังกฤษ จึงไม่มีความจำเป็นที่ศาลชั้นต้นจะต้องทำการไต่สวนอีก
จำนวนเงินที่ศาลจะสั่งให้โจทก์วางประกันนั้น ตามมาตรา 253 วรรคสองดังกล่าว บัญญัติให้ศาลกำหนดจำนวนเงินที่จะให้โจทก์วางประกันรวมตลอดทั้งระยะเวลาและเงื่อนไขตามที่เห็นสมควรจึงไม่จำเป็นต้องทำการไต่สวนอีกเช่นกัน ศาลชอบที่จะกำหนดจำนวนเงินประกันไปตามที่เห็นสมควร โดยคำนึงถึงความรับผิดในค่าฤชาธรรมเนียมตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 161 และอัตราค่าทนายความท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง.
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องให้จำเลยทั้งสามชำระหนี้ตามสัญญาและตั๋วเงินเป็นเงินจำนวน ๑๑,๒๘๖,๒๗๔.๓๒ บาท จำเลยให้การปฏิเสธความรับผิด
ก่อนวันนัดชี้สองสถาน จำเลยที่ ๑ ที่ ๒ ยื่นคำร้องว่าโจทก์มีภูมิลำเนาอยู่ในต่างประเทศไม่ได้อยู่ในอำนาจศาลไทยและโจทก์ไม่มีทรัพย์สินอยู่ในประเทศไทย มูลคดีที่โจทก์ฟ้องไม่มีทางชนะคดี หากโจทก์แพ้คดีโจทก์จะหลีกเลี่ยงไม่ชำระค่าธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายที่จำเลยเสียไป ขอให้ศาลไต่สวนและมีคำสั่งให้โจทก์วางเงินค่าฤชาธรรมเนียม ค่าใช้จ่ายอื่นรวมค่าเสียหายเป็นเงิน ๕,๐๐๐,๐๐๐ บาท ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๓,๒๕๓ และ ๒๖๔
โจทก์ยื่นคำแถลงคัดค้านว่า คำร้องของจำเลยไม่มีเหตุผลสมควรถึงแม้โจทก์จะมีภูมิลำเนาในประเทศอังกฤษ แต่หนี้โจทก์มีหลักฐานและแน่นอนโจทก์เป็นบริษัทจำกัดมีฐานะมั่นคง หากแพ้คดีก็ยินดีชดใช้ค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายต่างๆ แทนจำเลย ขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้โจทก์วางเงินค่าธรรมเนียมตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๕๓ เป็นเงิน ๕๐,๐๐๐ บาท
จำเลยที่ ๑ ที่ ๒ อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำสั่งศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๕๓ วรรคสอง แล้วมีคำสั่งใหม่ตามที่เห็นสมควร
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายว่า สำหรับปัญหาที่ว่าศาลชั้นต้นจะต้องทำการไต่สวนคำร้องของจำเลยที่ขอให้โจทก์วางเงินประกันค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายหรือไม่นั้น เห็นว่า การไต่สวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๕๓ วรรคสองหมายถึงการไต่สวนถึงเหตุที่ทำให้มีการร้องขอให้โจทก์วางเงินซึ่งมีอยู่ ๒ เหตุ คือ โจทก์ไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาลเหตุหนึ่งหรือถ้ามีเหตุแน่นแฟ้นอันเป็นที่เชื่อได้ว่า เมื่อโจทก์แพ้คดีแล้วจะหลีกเลี่ยงไม่ชำระค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายอีกเหตุหนึ่ง สำหรับเหตุที่จำเลยยกขึ้นอ้างเพื่อร้องขอให้โจทก์วางเงินค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายนั้นจำเลยอ้างเหตุว่า โจทก์มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศอังกฤษ ไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาล ซึ่งเหตุนี้โจทก์ยอมรับในคำแถลงคัดค้านของโจทก์แล้วว่า โจทก์มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศอังกฤษ โจทก์จึงไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาล จึงไม่มีความจำเป็นที่ศาลชั้นต้นจะต้องทำการไต่สวนอะไรอีก
สำหรับจำนวนเงินที่ศาลจะสั่งให้โจทก์วางประกันนั้นประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๕๓ วรรคสอง บัญญัติให้ศาลกำหนดจำนวนเงินที่จะให้โจทก์วางประกันรวมตลอดทั้งระยะเวลาและเงื่อนไขตามที่เห็นสมควร จึงไม่จำเป็นจะต้องทำการไต่สวนอีกเช่นกัน ศาลอุทธรณ์จึงชอบที่จะกำหนดจำนวนเงินประกันไปตามที่เห็นสมควร เมื่อศาลอุทธรณ์ยังมิได้กำหนดจำนวนเงินประกันศาลฎีกาเห็นสมควรกำหนดจำนวนเงินประกันโดยไม่จำต้องย้อนสำนวนไปให้ศาลอุทธรณ์กำหนด ทั้งนี้โดยคำนึงถึงความรับผิดในค่าฤชาธรรมเนียมตามมาตรา ๑๖๑ และอัตราค่าทนายความท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
พิพากษาให้ยกคำสั่งและคำพิพากษาของศาลล่างทั้งสองศาลให้โจทก์วางประกันค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายรวมเป็นเงิน ๖๐,๐๐๐ บาท ภายในกำหนด ๑ เดือน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ.
