แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยจำนองที่ดินไว้กับโจทก์ ต่อมาจำเลยนำที่ดินนั้นไปขายฝากผู้อื่นแล้วปล่อยให้ที่ดินหลุดเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้อื่นไป การกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 350 เพราะการโอนทรัพย์ของลูกหนี้ไปให้ผู้อื่นซึ่งจะเป็นความผิดตามบทกฎหมายมาตรานี้ จะต้องเป็นการโอนไปเพื่อมิให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้ทั้งหมดหรือแต่บางส่วน แต่ที่ดินที่จำเลยโอนให้ผู้อื่นไปด้วยการขายฝากนั้นเป็นที่ดินที่จำเลยจำนองไว้กับโจทก์ การจำนองย่อมผูกพันทรัพย์สินที่จำนอง ถึงแม้จะมีการโอนไปผู้รับโอนก็ต้องรับการจำนองไปด้วย โจทก์ในฐานะผู้รับจำนองย่อมมีสิทธิได้รับชำระหนี้จากทรัพย์สินที่จำนอง มิพักต้องพิเคราะห์ว่ากรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินจะได้โอนไปยังผู้อื่นแล้วหรือหาไม่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 702 วรรค 2 การโอนที่ดินที่จำนองให้แก่ผู้อื่นไม่ทำให้โจทก์ไม่ได้รับชำระหนี้จำนอง โจทก์ไม่ได้รับความเสียหายแต่ประการใด
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยได้จำนองสวนของจำเลยไว้กับโจทก์ จำเลยไม่ชำระดอกเบี้ยให้โจทก์ โจทก์ได้ทวงถามให้จำเลยชำระต้นเงินและดอกเบี้ยแล้ว ต่อมาจำเลยได้ขายฝากที่สวนและบ้านเรือนของจำเลยที่จำนองโจทก์ไว้ให้แก่นายพิสุทธิ์ ทั้งนี้ เพื่อมิให้โจทก์ซึ่งเป็นเจ้าหนี้จำนองของจำเลยได้รับชำระหนี้ให้โจทก์ จำเลยไม่ชำระ โจทก์ก็จะยึดที่ดินและบ้านเรือนที่จำนองไว้นั้นออกขายทอดตลาดเอาเงินชำระหนี้ และจำเลยก็ไม่มีทรัพย์สินอื่นที่พอจะชำระหนี้โจทก์ได้ การกระทำของจำเลยเป็นเหตุให้โจทก์ได้รับความเสียหาย ขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๕๐
ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้วเห็นว่าทรัพย์สินที่จำนองย่อมเป็นประกันเพื่อการชำระหนี้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๗๑๕ เมื่อลูกหนี้ผิดนัดผู้รับจำนองย่อมฟ้องบังคับจำนองยึดทรัพย์ที่จำนองขายทอดตลาดได้ตาม มาตรา ๗๒๘ การจำนองย่อมผูกพันอยู่กับทรัพย์สินที่จำนองอยู่เสมอ จนกว่าสัญญาจำนองจะระงับสิ้นไปตามมาตรา ๗๔๔ แม้ว่าจะมีการโอนทรัพย์สินที่จำเลยไปผู้รับโอนทรัพย์สินที่จำนองก็จะต้องรับภารจำนองนั้นไปด้วย ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา ๗๓๖, ๗๓๗, ๗๓๘ ดังนี้ เมื่อจำเลยขายฝากที่ดินที่จำนองให้แก่นายพิสุทธิ์ แม้ปล่อยให้หลุดเป็นกรรมสิทธิ์ของนายพิสุทธิ์ก็ตาม นายพิสุทธิ์ก็จะต้องรับภารจำนองนั้นต่อโจทก์อยู่ ทำให้โจทก์ได้รับการชำระหนี้จากที่ดินที่จำนอง โจทก์จึงไม่ได้รับความเสียหาย การที่จำเลยขายฝากที่ดินแก่นายพิสุทธิ์ ไม่เป็นเหตุให้โจทก์ไม่ได้รับชำระหนี้ การกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๕๐ คดีของโจทก์ไม่มีมูล พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยจำนองที่ดินไว้กับโจทก์ ต่อมาจำเลยนำที่ดินนั้นไปขายฝากผู้อื่นแล้วปล่อยให้ที่ดินหลุด เป็นกรรมสิทธิ์ของผู้อื่นไป การกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๓๕๐ เพราะการโอนทรัพย์ของลูกหนี้ไปให้ผู้อื่นซึ่งจะเป็นความผิดตามบทกฎหมายมาตรานี้ จะต้องเป็นการโอนไปเพื่อมิให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้ทั้งหมดหรือแต่บางส่วน แต่ที่ดินที่จำเลยโอนให้ผู้อื่นไปด้วยการขายฝากนั้นเป็นที่ดินที่จำเลยจำนองไว้กับโจทก์ การจำนองย่อมผูกพันทรัพย์สินที่จำนอง ถึงแม้จะมีการโอนไป ผู้รับโอนก็ต้องรับภารจำนองไปด้วย โจทก์ในฐานะผู้รับจำนองย่อมมีสิทธิได้รับชำระหนี้จากทรัพย์สินที่จำนอง มิพักต้องพิเคราะห์ว่ากรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินจะได้โอนไปยังผู้อื่นแล้วหรือหาไม่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๗๐๒ วรรค ๒ การโอนที่ดินที่จำนองให้แก่ผู้อื่นไม่ทำให้โจทก์ไม่ได้รับชำระหนี้จำนอง โจทก์ไม่ได้รับความเสียหายแต่ประการใด
พิพากษายืน ยกฎีกาโจทก์
