แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
กรณีที่จะฟ้องขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้านั้น ถ้าเป็นกรณีตามมาตรา 16 ก็เป็นเรื่องนายทะเบียนมีหนังสือปฏิเสธไม่ยอมรับจดทะเบียนเพราะเหมือนกับเครื่องหมายการค้าที่จดทะเบียนไว้แล้ว หรือมีการโต้แย้งคัดค้านการขอจดทะเบียนตาม มาตรา22,23 อันเป็นการโต้แย้งสิทธิกัน ส่วนกรณีที่จะขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนโดยอ้างเหตุตามมาตรา 42 คือจดทะเบียนไว้โดยมิได้ตั้งใจสุจริตที่จะใช้เป็นเครื่องหมายการค้านั้น ก็ต้องมีการโต้แย้งสิทธิและทำเป็นคำฟ้องเช่นเดียวกัน (อ้างฎีกาที่ 232/2504)
คำบรรยายฟ้องของโจทก์มีเพียงว่า นายทะเบียนไม่ยอมพิจารณาคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์ แต่เมื่อไม่ปรากฏว่านายทะเบียนปฏิเสธไม่ยอมรับจดทะเบียนตามมาตรา 16 หรือจำเลยคัดค้านการขอจดทะเบียนของโจทก์ตามมาตรา 22 ดังนี้ย่อมไม่มีการโต้แย้งสิทธิ โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องตามบทมาตราดังกล่าว ส่วนที่โจทก์บรรยายฟ้องต่อไปว่าจำเลยมิได้ตั้งใจสุจริตที่จะใช้เครื่องหมายการค้าอันได้จดทะเบียนไว้ อันเป็นการฟ้องโดยอ้างเหตุตามมาตรา 42นั้น การฟ้องตามมาตรานี้ก็ต้องเป็นกรณีที่มีการโต้แย้งสิทธิเช่นเดียวกัน คือโจทก์จะใช้เครื่องหมายการค้าแบบที่จำเลยจดทะเบียนไว้ก่อน แต่โจทก์กลับบรรยายฟ้องว่าเครื่องหมายการค้าตราเสือที่ขอจดทะเบียนนั้นไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าตราเสือที่จำเลยจดทะเบียนไว้เช่นนี้ย่อมถือไม่ได้ว่าจำเลยโต้แย้งสิทธิของโจทก์ โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องตามมาตรา 42 นี้ด้วย
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นตัวแทนของบริษัทในต่างประเทศ เมื่อปี พ.ศ. 2496 บริษัทจำเลยได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าใหม่ เป็นรูปเสืออยู่ใต้ต้นมะพร้าวอยู่ภายในวงกลม สองข้างวงกลมมีอักษรโรมันคำว่า “TIGER” อยู่ข้างซ้าย และ “BRAND” อยู่ข้างขวาใต้วงกลมมีอักษรโรมันว่า “LAGER BEER” ใช้แก่เบียร์น้ำสีเหลืองอันเป็นสินค้าจำพวก 43 และได้มีการต่ออายุครั้งสุดท้ายเมื่อ พ.ศ. 2516 โดยที่บริษัทจำเลยไม่ได้ส่งเบียร์รูปเสือเข้ามาจำหน่ายในประเทศไทยตั้งแต่ พ.ศ. 2509 จนกระทั่งปัจจุบันนี้เป็นเวลา 10 ปีแล้ว ถือได้ว่าในระหว่าง 5 ปีก่อนโจทก์ฟ้องคดีนี้จำเลยมิได้มีการใช้โดยสุจริตซึ่งเครื่องหมายการค้าอันได้จดทะเบียนและต่ออายุดังกล่าว ชอบที่บุคคลที่ขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้ามีรูปเสือ มีสิทธิจะฟ้องร้องขอให้ศาลเพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้านั้นเสียตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พุทธศักราช 2474มาตรา 42 บริษัทโจทก์ตั้งโรงงานผลิตและจำหน่ายเบียร์น้ำสีเหลือง(LAGER BEER) เครื่องหมายการค้าเป็นรูปเสืออยู่ในกรอบสี่เหลี่ยมผืนผ้า รูปเสือตัวใหญ่กว่า ก้มหัวจ้องมองเข้าหาพวงองุ่นบนตัวเสือมีอักษรโรมันว่า “TIGER” และมีคำว่า “LAGER BEER” อยู่ข้างใต้โจทก์ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวแต่นายทะเบียนยังไม่ยอมพิจารณา เพราะยังมีเครื่องหมายการค้าของจำเลยอยู่ เครื่องหมายการค้าของบริษัทจำเลยและโจทก์แม้จะใช้รูปเสือด้วยกัน แต่มิได้เหมือนหรือคล้ายกันไม่ทำให้ประชาชนหลงผิด โจทก์ยังจดทะเบียนไม่ได้ต้องเสียหาย จึงขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและการต่ออายุของจำเลย และพิพากษาแสดงว่าเครื่องหมายการค้าตามขอของโจทก์และจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายกัน
จำเลยให้การว่า เครื่องหมายการค้าของโจทก์เลียนเครื่องหมายการค้าของจำเลยที่จดทะเบียนไว้แล้ว และบริษัทจำเลยไม่เคยตั้งใจหรือละทิ้งเครื่องหมายการค้าของบริษัทจำเลย โจทก์ยื่นคำขอจดทะเบียนโดยไม่สุจริตแต่ก็ยังไม่ได้รับการพิจารณาจากนายทะเบียนและนายทะเบียนยังไม่ได้มีคำปฏิเสธที่จะไม่รับจดทะเบียนให้โจทก์ โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า เครื่องหมายการค้าของจำเลยตามฟ้องไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าที่โจทก์ขอจดทะเบียน ให้ยกฟ้องโจทก์สำหรับคำขออื่น
โจทก์และจำเลยต่างอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่าโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง พิพากษายืนในผลที่ให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ปัญหาว่าโจทก์มีอำนาจฟ้องหรือไม่ คดีนี้โจทก์ฟ้องจำเลยซึ่งได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตราเสืออยู่ก่อน ขอให้ศาลสั่งเพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตราเสือของจำเลยโดยอ้างเหตุว่าจำเลยจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าไว้โดยมิได้ตั้งใจสุจริตที่จะใช้เป็นเครื่องหมายการค้านั้น และทำให้โจทก์จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตราเสือไม่ได้ ศาลฎีกาพิเคราะห์แล้วเห็นว่า กรณีที่จะฟ้องขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พุทธศักราช 2474 นั้น ถ้าเป็นกรณีตามมาตรา 16 ก็เป็นเรื่องนายทะเบียนมีหนังสือปฏิเสธไม่ยอมรับจดทะเบียน เพราะเหมือนกับเครื่องหมายการค้าที่จดทะเบียนไว้แล้ว หรือมีการโต้แย้งคัดค้านการขอจดทะเบียนตามมาตรา 22, 23 อันเป็นการโต้แย้งสิทธิกัน ส่วนกรณีที่จะขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนโดยอ้างเหตุตามมาตรา 42 คือ จดทะเบียนไว้โดยมิได้ตั้งใจสุจริตที่จะใช้เครื่องหมายการค้านั้น ก็ต้องมีการโต้แย้งสิทธิและทำเป็นคำฟ้องเช่นเดียวกัน (คำพิพากษาฎีกาที่ 232/2504 ระหว่างนายเซียะลิ้ม แซ่ลิ้มผู้ร้อง) แต่คดีนี้ตามคำบรรยายฟ้องของโจทก์มีเพียงว่า นายทะเบียนไม่ยอมพิจารณาคำขอจดทะเบียนของโจทก์ ไม่ปรากฏว่านายทะเบียนปฏิเสธไม่ยอมรับจดทะเบียนตามมาตรา 16 และไม่ปรากฏว่าจำเลยคัดค้านการขอจดทะเบียนของโจทก์ตามมาตรา 22 ส่วนที่โจทก์ฟ้องอ้างเหตุตามมาตรา 42 นั้น การฟ้องตามมาตรานี้เป็นกรณีที่โจทก์จะใช้เครื่องหมายการค้าแบบที่จำเลยจดทะเบียนไว้ก่อน แต่คดีนี้โจทก์กลับบรรยายฟ้องอีกว่า เครื่องหมายการค้าตราเสือที่โจทก์ขอจดทะเบียนนั้น ไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าตราเสือที่จำเลยจดทะเบียนไว้ ดังนี้ จึงถือไม่ได้ว่าจำเลยโต้แย้งสิทธิของโจทก์ โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องจำเลยคดีไม่จำต้องวินิจฉัยฎีกาข้ออื่นของโจทก์อีกต่อไป
พิพากษายืน
