แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้เป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งฟ้องขอห้ามมิให้ผู้เป็นหุ้นส่วนอีกคน 1 ขายทรัพย์ของหุ้นส่วนอันเป็นการผิดสัญญานั้นฟ้องได้โดยไม่ต้องฟ้องขอชำระบัญชีก่อน วิธีพิจารณาความแพ่ง ฟ้องผิด แถลงประกอบตัดสิน
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าโจทก์ให้จำเลยประทานบัตร์ในนามของจำเลยทำในที่ดินของโจทก์แล้วนำมาทำดำเนิรการทำเหมืองแร่เป็นหุ้นส่วนกัน และคิดแบ่งปันผลกันคนละครึ่งทุกปี โดยมิได้มีข้อไขให้จำเลยมีอำนาจโอนขายประทานบัตร์ได้โดยลำพังต่อมาจำเลยได้ยื่นเรื่องราวต่อเกษตร์ขอโอนขายที่ดินรายนี้โดยมิได้รับอนุญาตจากโจทก์ ๆ ได้ร้องคัดค้านต่อเจ้าพนักงานเกษตร์ ๆ สั่งให้โจทก์ฟ้อง โจทก์จึงฟ้องขอให้ศาลบังคับจำเลยถอนคำสังร้องขอโอนขายประทานบัตร์เสีย ถ้าจำเลยจะขายให้ได้ให้โอนขายให้โจทก์ แล้วแบ่งหุ้นให้โจทก์ตามสัญญา
โจทก์ส่งหมายให้จำเลยไม่ได้ จึงขอให้ศาลเรียก ด.ผู้จัดการเหมืองแร่ของจำเลยเข้ามาเป็นจำเลยด้วย ส่วนจำเลยเองขาดนัด ครั้นวันพิจารณาศาลสอบถามทนายโจทก์ได้ความว่า ที่จำเลยขอโอนขายนั้นมิได้ขายกรรมสิทธิที่ดิน ขอโอนขายแต่ประทานบัตร์เหมืองแร่ และประทานบัตร์มีชื่อจำเลยคนเดียว
ศาลมณฑลนครศรีธรรมราชเห็นว่าประทานบัตร์มีชื่อจำเลยคนเดียว ไม่มีประเด็นที่ควรสืบต่อไป พิพากษายกฟ้องโจทก์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนโดยอ้างว่าจะรับวินิจฉัยข้อพิพาทระวางหุ้นส่วนเรื่องทรัพย์สมบัติ โดยที่หุ้นส่วนยังมิได้มีการชำระหนี้บัญชีไม่ได้ เพราะผิดต่อวิธีสบัญญัติ และอาจเป็นการเสียหายแก่บุคคลภายนอกและอ้างฎีกาที่ ๖๔๒/๒๔๗๒
ศาลฎีกาเห็นว่า ๑ ยังไม่ปรากฎชัดนักว่าจำเลยมีอำนาจจะโอนขายประทานบัตร์ได้โดยลำพัง (๒) โจทก์มีอำนาจฟ้องคดีนี้ได้โดยไม่ต้องฟ้องขอให้ชำระบัญชีก่อน จึงพิพากษาให้ย้อนสำนวนให้ศาลเดิมจัดการพิจารณาคดีต่อไป
