แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เจ้าของที่ดินร่วมกัน 2 คนไปกู้เงินเขามาแล้วมอบโฉนดและที่ดินให้ผู้ให้กู้ทำต่างดอกเบี้ย ภายหลังเจ้าของร่วมคนหนึ่งถึงแก่กรรมเจ้าของร่วมคนที่เหลือจึงให้คนอื่นไปไถ่ที่ดินมาจากผู้ให้กู้เดิม เมื่อไถ่มาแล้วหาได้ทำใบกู้ใหม่ไม่คนอื่นนั้นคงรับสัญญากู้ฉบับเดิมนั้นเองมายึดถือไว้ดังนี้เป็นเรื่องเปลี่ยนตัวเจ้า หนี้หาได้มีการเปลี่ยนตัวลูกหนี้ไม่ การครอบครองของเจ้าหนี้ยังคงเป็นการครอบครองแทน ลูกหนี้ทั้งหมดทายาทของเจ้าของร่วมที่ถึงแก่กรรม จึงมาฟ้องขอแบ่งที่ดินจากเจ้าของร่วมที่มีชีวิตอยู่ได้ ไม่ถือว่าคดีขาดอายุความ
ย่อยาว
คดีได้ความว่าโจทก์กับผู้ร้องซึ่งเป็นโจทก์ร่วมเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันกับนายสั้น ดุสดี นารายพิพาทมีชื่อนายสั้นกับจำเลยในโฉนดเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ ก่อนนายสั้นตายนายสั้นและจำเลยได้กู้เงินจากนายติ่ง ๕๐๐ บาท แล้วมอบโฉนดนารายนี้ให้ยึดถือและให้ทำนาต่างดอกเบี้ย เมื่อนายสั้นตายแล้วสัก ๔-๕ ปี จำเลยได้ให้นางเต๊าไปไถ่มาจากนายติ่งโดยนางเต๊ารับโอนใบกู้เดิมมายึดถือ และเข้าทำนาต่างดอกเบี้ยเช่นเดียวกับนายติ่งอีก ๔-๕ ปี จำเลยก็ออกเงินไปไถ่มาครึ่งหนึ่ง ครั้นอีกปีหนึ่งคือปีที่เป็นความกันนี้ จำเลยไปไถ่หมดและประกาศของรับมฤดกเสียคนเดียว โจทก์จึงมาฟ้องคดีนี้ขอให้จำเลยแบ่งที่พิพาทอันเป็นมฤดกของนายสั้นให้โจทก์ หรือคิดเป็นเงิน ๓๔๐๐ บาท
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้แบ่งที่ดินพิพาทกึ่งหนึ่งฉะเพาะส่วนของนายสั้นให้แก่โจทก์ และผู้ร้องกับจำเลยคนละส่วนเท่ากันเมื่อแบ่งกันไม่ได้ก็ให้ประมูลหรือขายทอดตลาดเอาเงินแบ่งกันโดยหักค่าธรรม เนียมทั้งสองฝ่ายและเงิน ๒๕๐ บาท ซึ่งจำเลยไปไถ่นาแก่เจ้าหนี้ให้แก่จำเลยเสียก่อน
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าที่จำเลยคัดค้านว่าการย้ายเจ้าหนี้จากนายติ่งมาเป็นนางเต๊านั้น จำเลยได้กู้เงินจากนางเต๊าในนามจำเลยเองและมอบนาให้นางเต๊าทำ ต้องถือว่านางเต๊าครอบครองในนามจำเลย โจทก์ไม่ได้มาเกี่ยวข้อง คดีต้องขาดอายุความนั้น ปรากฎว่าจำเลยให้นางเต๊าไถ่จากนายติ่งจริง แต่เมื่อไถ่แล้วหาได้ทำใบกู้ใหม่ไม่ คงรับสัญญากู้ฉบับเดิมนั้นเองมายึดถือไว้ ดังนี้จึงเป็นเรื่องเปลี่ยนตัวเจ้าหนี้เท่านั้น หาได้มีการเปลี่ยนตัวลูกหนี้ไม่กองมฤดกของนายสั้นและจำเลยคงเป็นลูกหนี้ร่วมกันอยู่ตามเดิม การปกครองของเจ้าหนี้ยังเป็นการครอบครองแทนลูกหนี้ทั้งหมด ศาลล่างทั้งสองชี้ขาดมาชอบแล้ว พิพากษายืน
