แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การตีความไนพินัยกัมต้องพยายามไห้ได้เจตนาอันไกล้เคียงของเจ้ามรดกเสมอ
ย่อยาว
ข้อเท็ดจิงได้ความว่า เจ้ามรดกได้ทำพินัยกัมยกทรัพย์มรดกทั้งหมดไห้จัดการทำบุญกุสลไนพระพุทธสาสนาโดยตั้งไห้นางสาวบุญเรือง ตั้งตรงจิตเปนผู้จัดการมรดก แต่นางสาวบุญเรืองได้ถูกสาลพิพากสาไห้ถอนการเปนผู้จัดการมรดกเสียแล้ว จำเลยจึงร้องขอเปนผู้จัดการมรดกต่อไป แต่ข้อความไนพินัยกัมเรื่องจัดตั้งผู้จัดการมรดกมีว่า ข้าพเจ้าขอตั้งไห้นางสาวบุญเรืองพี่สาวของข้าพเจ้าเปนผู้จัดการทรัพย์มรดกของข้าพเจ้า ถ้าหากนางสาวบุญเรืองพี่สาวของข้าพเจ้า ถ้าหากนางสาวบุญเรืองพี่สาวของข้าพเจ้าวายชนม์เสียก่อนข้าพเจ้าข้าพเจ้าขอตั้งไห้นางสาวสังวาลย์น้องสาวของข้าพเจ้าเปนผู้จัดการ หรือถ้าวายชนม์แล้ว นางสาวบุญเรืองจึงวายชนม์ลงอีก แต่ยังมิทันจัดการไห้เส็ดไปตามความหมายข้อ ๑ แห่งพินัยกัมก็ดี ข้าพเจ้าขอตั้งไห้นางสาวสังวาลย์น้องสาวข้าพเจ้า แต่ถ้าข้าพเจ้าวายชนม์ลงนางสาวบุญเรือ นางสาวสังวาลย์ยังมีชีวิตหยู่ด้วยกัน ก็ขอไห้นางสาวบุญเรืองพี่สาวข้าพเจ้าเปนผู้จัดการตามพินัยกัมคนเดียวเท่านั้น
สาลอุธรน์พิจารนาแล้วพิพากสายืนตามสาลชั้นต้นว่าจำเลยไม่มีสิทธิดีกว่าโจทไนการที่จะเปนผู้จัดการมรดกรายนี้ตามกดหมาย
จำเลยดีกา สาลดีกาเห็นว่าการตีความพินัยกัมนั้นต้องพยายามไห้ได้เจตนาอันไกล้เคียงของเจ้ามรดก จะถือเอาเคร่งครัดตามตัวหนังสือเสมอไปหาได้ไม่ เว้นแต่เจตนาตามตัวหนังสือที่ได้สแดงออกจะชัดเจนแน่นอน เรื่องนี้ต้องสมมติเอาว่าหากเจ้ามรดกกลับมีชีวิตขึ้นไปชนะนี้และเห็นแล้วว่านางสาวบุญเรืองเปนผู้จัดการมรดกไม่ได้ต่อไป จะมีไครต่อไปเล่าที่เจ้ามรดกเชื่อถือไว้วางไจไห้เปนผู้จัดการมรดกวิญญูชนต้องเห็นเปนหนึ่งแน่ว่าก็คือโจทซึ่งเปนน้องสาวของเขานั่นเอง ที่สาลล่างตีความไนพินัยกัมเปนการถูกต้องแล้ว จึงพิพากสายืนตาม
