แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยทั้งสองเป็นบุตรและเป็นทายาทโดยธรรมของผู้ตายและพักอาศัยอยู่ที่บ้านของผู้ตาย ย่อมมีสิทธิอยู่ในบ้านของผู้ตายซึ่งเป็นทรัพย์มรดกได้ โจทก์ทั้งสามไม่มีสิทธิฟ้องขอให้บังคับจำเลยทั้งสองและบริวารออกไปจากบ้านดังกล่าว แต่โจทก์ทั้งสามซึ่งเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตายมีอำนาจจัดการมรดกของผู้ตายได้ตามกฎหมายรวมทั้งมีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยทั้งสองซึ่งเป็นทายาทส่งมอบโฉนดที่ดินและหนังสือรับรองการทำประโยชน์ เพื่อจัดการต่อไปตามหน้าที่ได้
ย่อยาว
โจทก์ทั้งสามฟ้องว่า โจทก์ทั้งสามร่วมกันเป็นผู้จัดการมรดกของนางสอย คงเพิ่มวงศ์ ตามคำสั่งศาลชั้นต้น จำเลยทั้งสองได้นำโฉนดที่ดินอันเป็นทรัพย์มรดกของนางสอยไปจากกองมรดกและจำเลยทั้งสองพร้อมบริวารได้เข้าครอบครองบ้านเลขที่ 49 หมู่ที่ 3 ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี ซึ่งเป็นทรัพย์มรดกของนางสอยโดยมิชอบด้วยกฎหมายเพราะจำเลยทั้งสองมิใช่บุตรหรือทายาทโดยธรรมของนางสอย เป็นเหตุให้โจทก์ทั้งสามไม่สามารถจัดการทรัพย์มรดกของนางสอยได้ ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองส่งมอบโฉนดที่ดินเลขที่ 5967 เลขที่ดิน 95 โฉนดที่ดินเลขที่ 11426เลขที่ดิน 168 ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรีและหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3) เลขที่ 43 เลขที่ดิน 1ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี คืนให้แก่โจทก์ทั้งสาม และให้จำเลยทั้งสองพร้อมบริวารออกไปจากบ้านเลขที่49 หมู่ที่ 3 ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรีและให้ส่งมอบบ้านดังกล่าวคืนให้โจทก์ทั้งสาม หากจำเลยทั้งสองไม่ปฏิบัติตามให้เจ้าพนักงานที่ดินถือเอาคำพิพากษาของศาลแทนการแสดงเจตนาโดยออกใบแทนโฉนดที่ดินและหนังสือรับรองการทำประโยชน์(น.ส.3) ให้แก่โจทก์ทั้งสาม
จำเลยทั้งสองให้การว่า จำเลยทั้งสองเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของนางสอย คงเพิ่มวงศ์ เจ้ามรดก จำเลยทั้งสองไม่เคยทราบเรื่องที่โจทก์ทั้งสามมายื่นคำร้องต่อศาลขอเป็นผู้จัดการมรดกของนางสอยเจ้ามรดก โจทก์ทั้งสามมิใช่ทายาทผู้มีสิทธิได้รับมรดกของนางสอยขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาให้จำเลยทั้งสองส่งมอบโฉนดที่ดินเลขที่ 5967 และเลขที่ 11426 ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี กับหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3)เลขที่ 43 เลขที่ดิน 1 ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี ให้แก่โจทก์ทั้งสามและให้จำเลยทั้งสองกับบริวารออกไปจากบ้านเลขที่ 49 หมู่ที่ 3 ตำบลหนองกระทุ่มอำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าจำเลยทั้งสองเป็นบุตรอันเกิดจากนางสอยและเป็นทายาทโดยธรรมของนางสอย ที่ศาลล่างทั้งสองวินิจฉัยว่า จำเลยทั้งสองไม่ใช่ทายาทของนางสอยเจ้ามรดกนั้นไม่ต้องด้วยความเห็นของศาลฎีกา ฎีกาของจำเลยทั้งสองฟังขึ้น เมื่อฟังได้ว่า จำเลยทั้งสองเป็นทายาทของนางสอยเจ้ามรดกเช่นนี้ จำเลยทั้งสองย่อมมีสิทธิอยู่ในบ้านเลขที่ 49 หมู่ที่ 3ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี ซึ่งเป็นทรัพย์มรดกได้ ที่ศาลล่างทั้งสองบังคับให้จำเลยทั้งสองและบริวารออกไปจากบ้านเลขที่ดังกล่าวจึงไม่ชอบ ศาลฎีกาเห็นสมควรแก้ไขแต่อย่างไรก็ตามคดีนี้โจทก์ทั้งสามฟ้องในฐานะเป็นผู้จัดการมรดกของนางสอยตามคำสั่งของศาลชั้นต้นซึ่งถึงที่สุดแล้ว โจทก์ทั้งสามย่อมมีอำนาจจัดการมรดกของนางสอยได้ตามกฎหมาย รวมทั้งมีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยทั้งสองซึ่งเป็นทายาทส่งมอบโฉนดที่ดินและหนังสือรับรองการทำประโยชน์ตามฟ้องเพื่อจัดการต่อไปตามหน้าที่ด้วย โจทก์ทั้งสามจึงมีอำนาจฟ้องบังคับให้จำเลยทั้งสองส่งมอบเอกสารดังกล่าวเพื่อจัดการต่อไปตามหน้าที่ได้
พิพากษาแก้เป็นว่า ในส่วนที่บังคับให้จำเลยทั้งสองและบริวารออกไปจากบ้านเลขที่ 49 หมู่ที่ 3 ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอปากท่อจังหวัดราชบุรี นั้น ให้ยกเสียนอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์
